نزول جبرئیل بر حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۶

سؤال

آیا جبرئیل بر حضرت فاطمه(س) نازل می‌شد؟

درگاه‌ها

نزول جبرئیل به حضرت فاطمه(س)، در روایتی در کتاب کافی آمده است. در این کتاب آمده که فاطمه(س) پس از مرگ رسول خدا(ص) دچار اندوهی عمیق شد. جبرئیل جهت تسلیت خدمت ایشان آمد، و اخباری از آینده را برایش بیان نموده و علی(ع) آنها را می‌نوشت.^[۱] این نوشته‌ها بعدها به مصحف فاطمه مشهور شد.^[۲]

در روایاتی حضرت زهرا به نام «محدَّثه» خوانده شده است^[۳] که از بالاترین فضایل او محسوب می‌شود.^[۴]

امام خمینی درباره شایستگی وجودی حضرت فاطمه(س) برای دریافت وحی می‌گوید: «مسئله فرود آمدن جبرئیل (بر حضرت زهرا) یک مسئله ساده نیست. خیال نشود که جبرئیل برای هر کس امکان نزول دارد. یک تناسب کامل میان مقام و عظمت جبرئیل که روح اعظم است، و روح آن شخصی که جبرئیل بر او وارد می‌شود، لازم است.»^[۵]

منابع

↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، انتشارات مسجد چهارده معصوم، ج۲، ص۳۵۵–۳۵۶.
↑ کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۳۴۶.
↑ صدوق، علل الشرایع، نجف، مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ هـ، ص۱۸۲، باب ۱۴۶، ح۱.
↑ رحمان ستایش، محمدکاظم، «محدثه بودن فاطمه»، دانشنامه فاطمه، زیرنظر علی اکبر رشاد، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۶۰.
↑ امام خمینی، صحیفه نور، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا، ج۱۹، ص۲۷۸.

[1] کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، انتشارات مسجد چهارده معصوم، ج۲، ص۳۵۵–۳۵۶.

[2] کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۳۴۶.

[3] صدوق، علل الشرایع، نجف، مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ هـ، ص۱۸۲، باب ۱۴۶، ح۱.

[4] رحمان ستایش، محمدکاظم، «محدثه بودن فاطمه»، دانشنامه فاطمه، زیرنظر علی اکبر رشاد، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۶۰.

[5] امام خمینی، صحیفه نور، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا، ج۱۹، ص۲۷۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
-{{شاخه
- | شاخه اصلی = کلام
- |شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
- |شاخه فرعی۲ = حضرت زهرا(س)
- |شاخه فرعی۳ =
-}}
 {{سوال}}
-آيا حضرت فاطمه(س) پيامبر بود كه فرشته بر او نازل مي شد؟
+آیا جبرئیل بر حضرت فاطمه(س) نازل می‌شد؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-حضرت زهرا(س) «محدثه» یعنی کسی که فرشته الهی با او گفتگو داشته است و این امر هرگز ملازم با پیامبری نیست.
+{{درگاه|فاطمی}}
+'''نزول جبرئیل به حضرت فاطمه(س)'''، در روایتی در [[اعتبار کتاب کافی|کتاب کافی]] آمده است. در این کتاب آمده که [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] پس از مرگ [[رسول خدا(ص)]] دچار اندوهی عمیق شد. جبرئیل جهت تسلیت خدمت ایشان آمد، و اخباری از آینده را برایش بیان نموده و [[علی(ع)]] آنها را می‌نوشت.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، انتشارات مسجد چهارده معصوم، ج۲، ص۳۵۵–۳۵۶.</ref> این نوشته‌ها بعدها به [[مصحف فاطمه]] مشهور شد.<ref>کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۳۴۶.</ref>
-با این توضیح که يكي از فضايلي كه براي حضرت زهرا(س) برشمرده اند، كه البته از بزرگترين فضايل آن حضرت است، نزول جبرئيل بر وي مي باشد. در كتاب كافي به سند معتبر آمده كه فاطمه پس از مرگ پدر دچار اندوهي عميق شد. اين بود كه جبرئيل جهت عرض تسليت خدمت ايشان آمده، و اخباري از آينده را برايش بيان نموده و علي(ع) آنها را مي نوشت.<ref>كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، انتشارات مسجد چهارده معصوم، ج۲، ص۳۵۵ ـ ۳۵۶.</ref> اين نوشته ها بعدها به «مصحف فاطمه» مشهور شد.<ref>همان، ج۱، ص۳۴۶.</ref> و به عنوان يكي از منابع علم ائمه، از امامي به امام ديگر سپرده شد. تا اينكه سرانجام به دست امام عصر رسيد.<ref>ابي جعفر محمد بن جرير بن رستم (طبري)، دلائل الامامه، قم، منشورات رضي، چاپ سوم، ۱۳۶۳، ص۲۸.</ref> از اين رو فاطمه عنوان «محدثه» يافت. يعني كسي كه با فرشتگان گفت و شنود دارد.<ref>صدوق، علل الشرايع، نجف، مكتبه الحيدريه، ۱۳۸۵ هـ ، ص۱۸۲، باب ۱۴۶، ح۱.</ref> اين ويژگي مهم، ما را بر آن مي دارد تا اندكي پيرامون چگونگي دستيابي فاطمه(س) به وحي و وجه تمايز آن با وحي در نبوت، سخن بگوييم.
+در روایاتی حضرت زهرا به نام «محدَّثه» خوانده شده است<ref>صدوق، علل الشرایع، نجف، مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ هـ، ص۱۸۲، باب ۱۴۶، ح۱.</ref> که از بالاترین فضایل او محسوب می‌شود.<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، «محدثه بودن فاطمه»، دانشنامه فاطمه، زیرنظر علی اکبر رشاد، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۶۰.</ref>
-==وحي تشريفي==
+[[امام خمینی]] درباره شایستگی وجودی حضرت فاطمه(س) برای دریافت وحی می‌گوید: «مسئله فرود آمدن جبرئیل (بر حضرت زهرا) یک مسئله ساده نیست. خیال نشود که جبرئیل برای هر کس امکان نزول دارد. یک تناسب کامل میان مقام و عظمت جبرئیل که روح اعظم است، و روح آن شخصی که جبرئیل بر او وارد می‌شود، لازم است.»<ref>امام خمینی، صحیفه نور، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بی‌تا، ج۱۹، ص۲۷۸.</ref>
-قرآن، مواردي غير از آنچه را كه ما به عنوان وحي بر انبياء مي شناسيم، را نيز وحي ناميده است. از جمله اينكه فرموده: {{قرآن|وَ أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً}} (و پروردگار تو به زنبور عسل وحي نمود كه از كوهها، خانه هايي برگزين)<ref>نحل/ ۶۸.</ref> و {{قرآن|فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَ أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها}} (پس آنها را به صورت هفت آسمان در دو روز آفريد و در هر آسماني، كار آن را وحي نمود)<ref>فصلت/ ۱۲.</ref> و {{قرآن|إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلائِكَه أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِينَ آمَنُوا}} (و هنگامي كه پروردگارت به فرشتگان وحي نمود، من با شما هستم كساني را كه ايمان آورده اند ثابت قدم بداريد)<ref>انفال/ ۱۲.</ref> و {{قرآن|وَ أَوْحَيْنا إِلى أُمِّ مُوسى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ}} (و به مادر موسي وحي كرديم كه موسي را شير بده و هنگامي كه بر جان او ترسيدي، وي را به دريا بينداز)<ref>قصص/ ۷.</ref> و {{قرآن|وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي}} (و هنگامي كه به حواريون وحي كردم كه به من و رسولم (عيسي) ايمان بياوريد)<ref>مائده/ ۱۱۱.</ref> و نيز نزول جبرئيل به صورت انسان بر مريم و سخن گفتن با وي.<ref>مريم/ ۱۶ـ۲۱.</ref>
-اين آيات و تفاسير آن مي رساند آنچه از وحي شنيده شده كه مخصوص پيامبران است، «وحي تشريعي» مي باشد. ولي «وحي انبايي» بر غير پيامبر نيز نازل مي شود. تفاوت اين دو قسم وحي در آن است كه براساس وحي تشريعي، فرد به مقام نبوت نايل آمده ولي در وحي انبايي، بدون اينكه فرد از مقام نبوت برخوردار شود، به اخبار غيبي دست مي يابد. نزول وحي درباره حضرت زهرا(س) نيز از قبيل وحي انبايي بوده و در آن مطالبي از جمله اخبار گذشته و آينده تا روز قيامت آمده است.<ref>ر.ك. طبري، دلائل الامامه، قم، منشورات الرضي، چاپ سوم، ۱۳۶۳، ص۲۷ ـ ۲۸.</ref>
-==حضرت فاطمه(س) و نزول جبرئيل==
-هرگاه نفس انسان از جنبه كمالات به مرتبه اي رفيع برسد، صورت هاي ملكي و ملكوتي برايش تمثّل مي يابند.<ref>ر.ك. حسن زاده آملي، حسن، شرح فص حكمه عصمتيه في كلمه فاطميه، نشر طوبي، ۱۳۷۹، ص۳۵۰.</ref> چنانكه درباره حضرت مريم(س) جبرئيل به صورت بشري، برايش تمثل يافت. فاطمه(س) از اهل بيت پيامبر و به حكم آيه تطهير<ref>احزاب/ ۳۳.</ref> معصوم مي باشد. حقيقت عصمت، نيروي ملكوتي است كه دارنده اش را از هرگونه عيب و زشتي، حفظ مي نمايد.
-امام خميني درباره شايستگي وجودي حضرت فاطمه(س) براي دريافت وحي مي گويد: «مسأله فرود آمدن جبرئيل (بر حضرت زهرا) يك مسأله ساده نيست. خيال نشود كه جبرئيل براي هر كس امكان نزول دارد. يك تناسب كامل ميان مقام و عظمت جبرييل كه روح اعظم است، و روح آن شخصي كه جبرييل بر او وارد مي شود، لازم است.»<ref>صحيفه نور، ج۱۹، ص۲۷۸.</ref>
-و به دليل همين وسعت روح و شأن رفيع فاطمه(س) بود كه پيامبر اكرم درباره اش فرموده: هر كس فاطمه را آن گونه كه حق معرفت بدو است بشناسد، ليله القدر را ادراك كرده است، و همانا كه فاطمه ناميده شده است بدين لحاظ كه خلق از كنه معرفتش بريده شده اند ـ يعني به كنه معرفت او نمي رسند<ref>حسن زاده آملي، حسن، شرح فص حكمه عصمتيه في كلمه فاطميه، نشر طوبي، ۱۳۷۹، ص۲۶۱.</ref>
-{{پایان پاسخ}}
-==منابع==
-<references />
+== منابع ==
+{{پانویس|۲}}
+{{شاخه
+ | شاخه اصلی = کلام
+ | شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
+ | شاخه فرعی۲ = فضایل حضرت فاطمه(س)
+ | شاخه فرعی۳ =
+}}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = -
-  | تیترها =
+  | تیترها = -
-  | ویرایش =
+  | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
-  | نمایه =
+  | نمایه = شد
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
-  | بازبینی =
+  | ارجاعات =
-  | تکمیل =
+ | ارزیابی کمی =
-  | اولویت =
+ | ارزیابی کیفی =
-  | کیفیت =
+  | تکمیل =
+  | اولویت = ب
+  | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:تاریخ و سیره معصومان]]
+[[رده:فضایل حضرت فاطمه(س)]]
+[[fr:Descente de Gabriel sur Fatima az-Zahra (a)]]