واقعی‌بودن داستان‌های قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا داستان‌های انبیاء که در قرآن آمده واقعی است؟ در صورتی که تمام تاریخ نویسان آنها را افسانه می‌دانند نه واقعیت؟
آیا داستان‌های قرآن، واقعی است یا غیر واقعی که برای پند و آموزش انسان‌ها آمده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
برخی از روشنفکران خواسته‌اند قصه‌های قرآن را مطابق معیارهای هنر و غیرناظر به واقعیت بدانند. خولی از جمله این افراد می‌گوید: «از تمایز دوگانه در تصویر واقعیت، یعنی تصویر هنری و روایت تاریخی، به روشنی می‌توان دریافت که روایت قرآن از رویدادها و اشخاص، ارائه هنرمندانه و ادبی است و نه تاریخی و واقع بینانه».<ref>ر. ک. خطیب، عبدالکریم، القصص القرآنی فی منطوقه و مفهومه، ص۲۷۶–۲۸۰.</ref>
برخی نواندیشان دینی معتقدند داستان‌های قرآن را باید براساس معیارهای هنری سنجید که پندها و آموزه‌ها را در داستان‌هایی غیرواقعی به مخاطب ارائه کرده است. بنابر اعتقاد ایشان، برای این امر نیازی نیست که این داستان‌ها واقعیت خارجی داشته باشند. [[امین خولی]] روشنفکر و قرآن‌پژوه مصری معتقد است تصویر هنری با روایت تاریخی متفاوت است و و روایت‌های قرآن از رویدادها و اشخاص، ارائه هنرمندانه و ادبی است و نه تاریخی و واقع بینانه.<ref>خطیب، عبدالکریم، القصص القرآنی فی منطوقه و مفهومه، ص۲۷۶–۲۸۰.</ref>


در حالی که این تحلیل دور از واقعیت و معارض با حکمت خداوند است. اگر پذیرفتیم فلسفه بعثت پیامبر (ص) و نزول کتاب، دعوت مردم به راه حق است، نمی‌توان تصور نمود که خداوند برای راهنمایی مردم از ابزارهای باطل استفاده کند و با طرح داستان‌های خیالی و به دور از واقعیت در صدد هدایت مردم برآید.
مخالفان معتقدند این نظریه، مخالف حکمت خداوند و خلاف آیات قرآن است. براساس آیات قرآن، داستان‌های قرآنی بر پایه واقعیات شکل گرفته است: {{قرآن|لَقَدْ کانَ فی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِی الْأَلْبابِ ما کانَ حَدیثاً یُفْتَری‏ ...|ترجمه=در بیان قصص انبیاء برای اهل علم و دانش عبرتهاست. قرآن حدیث ساختگی نیست.|سوره=یوسف|آیه=۱۱۱}}


علامه طباطبایی در برابر چنین ادعاهایی موضع گرفته می‌گوید: اعتقاد این پژوهشگر با قرآن سازگار نیست. قرآن نه یک کتاب تاریخ است و نه مجموعه داستان‌های تخیلی؛ بلکه کتابی نفوذناپذیر است که باطل از هیچ سو در آن راه ندارد و خود تصریح نموده که کلام خداست و جز حق نمی‌گوید. برای دستیابی به حق هرگز نمی‌توان از باطل یاری گرفت. پس چگونه یک پژوهشگر قرآنی می‌تواند آن را دارنده سخنی باطل، داستانی دروغ یا خرافه و خیالی بداند؟<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان، ج۷، ص۱۶۵–۱۶۷.</ref>
[[علامه طباطبایی]] نیز معتقد است اعتقاد امین خولی با [[قرآن]] سازگار نیست. قرآن نه یک کتاب تاریخ است و نه مجموعه داستان‌های تخیلی بلکه کتابی است که باطل در آن راه ندارد، [[کلام خداوند]] است و تنها حق می‌گوید. برای دستیابی به حق هرگز نمی‌توان از باطل کمک گرفت.<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان، ج۷، ص۱۶۵–۱۶۷.</ref> [[شهید مطهری]] نیز معتقد است خداوند هرگز برای هدف مقدس از یک امر پوچ، باطل و بی‌حقیقت استفاده نمی‌کند.<ref>سید قطب، التصویر الفنی فی القرآن الکریم، ص۲۵۵–۲۵۹.</ref>


استاد مطهری پس از نقل سخن برخی متجددان در باب قصص قرآن می‌نویسد: این حرف، حرف بسیار مفتی است، محال است که خداوند متعال و انبیای عظام برای هدف مقدس از یک امر نامقدس مثلاً از یک امر پوچ، باطل و بی حقیقت و لو به صورت تمثیل استفاده کنند.<ref>سید قطب، التصویر الفنی فی القرآن الکریم، ص۲۵۵–۲۵۹.</ref>
[[سید قطب]] مفسر [[اهل‌سنت]] نیز نقل نشدن داستان‌های قرآن در منابع تاریخی را دلیل واقعی نبودن آنها نمی‌داند. او معتقد است داستان‌های قرآن، واقعی است و هرگاه در داستان‌های قرآن از رویدادها یا شخصیت‌هایی سخن گفته که در تاریخ خبری از آن‌ها نیست، باید قرآن را در برابر تاریخ، حجت دانست.<ref>مطهری، مرتضی سیری در سیره نبوی، ص۱۲۳–۱۲۴.</ref>{{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}}{{پایان مطالعه بیشتر}}


سید قطب نیز عدم نقل داستان‌های قرآن در منابع تاریخی را دلیل واقعی نبودن آنها نمی‌داند و با صراحت می‌گوید: درستی داستان‌های قرآن درستی واقعی است و هرگاه در داستان‌های قرآن از رویدادها یا شخصیت‌هایی سخن رفته باشد که نام و نشانی از آنها در تاریخ نیست باید قرآن را در برابر تاریخ حجت دانست؛ زیرا قرآن فرستاده حکیم دانا و تنها متن دینی ایمن از تحریف و تزویر در طول تاریخ است.<ref>مطهری، مرتضی سیری در سیره نبوی، ص۱۲۳–۱۲۴.</ref>
==منابع==
 
آیت الله جوادی آملی نیز بر ناسازگاری کتاب حکمت با نقل داستان‌های خیالی و افسانه‌های ساختگی تأکید می‌ورزند و می‌گوید: داستان‌های قرآن، ساختگی نیست بلکه واقعیاتی است که در جهان گذشته رخ داده است و هدف قرآن از آوردن آنها نیز سرگرم کردن مردم نیست، بلکه واقعیاتی است که در جهان گذشته رخ داده است و هدف قرآن از آوردن آنها نیز سرگرم کردن مردم نیست، بلکه نتایج حقی در جهت هدایت و تعلیم و تزکیه مردم از آن می‌گیرد و به همین جهت خدای سبحان قصه‌های قرآن را قصه‌های حق معرفی می‌کند.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی، ج۱، ص۲۹۸–۳۰۱.</ref>
 
بنابراین اولا تمام آیات قرآن کریم از جمله داستان‌های آن دارای اعجاز هستند و معجزه جاویدان پیامبر اکرم می‌باشد و تاکنون هیچ‌کس نتوانسته حتی سوره ای یا داستانی بیاورد که به پای آیات و داستان‌های قرآن برسد.
 
ثانیا داستان‌های قرآن بر اساس واقعیات شکل گرفته و از نظر پیام رسانی آموزشی و عبرت آموزی در اوج است. {{قرآن|... مَا کانَ حَدِیثًا یُفْتَرَی وَلَکن تَصْدِیقَ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَتَفْصِیلَ کلَّ شَیْءٍ}} … اینها داستان دروغین نبود، بلکه (وحی آسمانی است، و) هماهنگ است با آنچه پیش روی او (از کتب آسمانی پیشین) قرار دارد و شرح هر چیزی (که پایه سعادت انسان است)، و هدایت و رحمتی است برای گروهی که ایمان می‌آورند!.<ref>یوسف / ۱۱۱.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
== معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر ==
۱ـ تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران، ج۱، ص۱۸۹–۲۱۰؛ ج۶، ص۳۶۴–۳۷۹؛ ج۹، ص۲۹۴.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
خط ۳۶: خط ۲۱:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۴۶: خط ۳۱:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۵۲

سؤال

آیا داستان‌های قرآن، واقعی است یا غیر واقعی که برای پند و آموزش انسان‌ها آمده است؟

برخی نواندیشان دینی معتقدند داستان‌های قرآن را باید براساس معیارهای هنری سنجید که پندها و آموزه‌ها را در داستان‌هایی غیرواقعی به مخاطب ارائه کرده است. بنابر اعتقاد ایشان، برای این امر نیازی نیست که این داستان‌ها واقعیت خارجی داشته باشند. امین خولی روشنفکر و قرآن‌پژوه مصری معتقد است تصویر هنری با روایت تاریخی متفاوت است و و روایت‌های قرآن از رویدادها و اشخاص، ارائه هنرمندانه و ادبی است و نه تاریخی و واقع بینانه.[۱]

مخالفان معتقدند این نظریه، مخالف حکمت خداوند و خلاف آیات قرآن است. براساس آیات قرآن، داستان‌های قرآنی بر پایه واقعیات شکل گرفته است: ﴿لَقَدْ کانَ فی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِی الْأَلْبابِ ما کانَ حَدیثاً یُفْتَری‏ ...؛ در بیان قصص انبیاء برای اهل علم و دانش عبرتهاست. قرآن حدیث ساختگی نیست.(یوسف:۱۱۱)

علامه طباطبایی نیز معتقد است اعتقاد امین خولی با قرآن سازگار نیست. قرآن نه یک کتاب تاریخ است و نه مجموعه داستان‌های تخیلی بلکه کتابی است که باطل در آن راه ندارد، کلام خداوند است و تنها حق می‌گوید. برای دستیابی به حق هرگز نمی‌توان از باطل کمک گرفت.[۲] شهید مطهری نیز معتقد است خداوند هرگز برای هدف مقدس از یک امر پوچ، باطل و بی‌حقیقت استفاده نمی‌کند.[۳]

سید قطب مفسر اهل‌سنت نیز نقل نشدن داستان‌های قرآن در منابع تاریخی را دلیل واقعی نبودن آنها نمی‌داند. او معتقد است داستان‌های قرآن، واقعی است و هرگاه در داستان‌های قرآن از رویدادها یا شخصیت‌هایی سخن گفته که در تاریخ خبری از آن‌ها نیست، باید قرآن را در برابر تاریخ، حجت دانست.[۴]


منابع

  1. خطیب، عبدالکریم، القصص القرآنی فی منطوقه و مفهومه، ص۲۷۶–۲۸۰.
  2. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان، ج۷، ص۱۶۵–۱۶۷.
  3. سید قطب، التصویر الفنی فی القرآن الکریم، ص۲۵۵–۲۵۹.
  4. مطهری، مرتضی سیری در سیره نبوی، ص۱۲۳–۱۲۴.