دیه: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی۱ = حقوق جزای داخلی' به '|شاخه فرعی۱ = حقوق جزا') |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|حکومت دینی|واژه‌ها}} | |||
'''دیه''' کیفرهائی هستند نقدی برای جبران صدمه و ضرر و زیانی که به دیگران وارد شده است.<ref>فیض، علیرضا، مقارنه و تطبیق در جزای اسلامی،</ref> در [[قانون مجازات اسلامی]] دیه را چنین تعریف کرده‌اند: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به کسی که جنایت بر علیه او انجام شده<ref>مجنی علیه: کسی است که جنایت بر او وارد شده است.</ref> یا به ولی یا اولیاء او داده می‌شود»<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۹۴.</ref> | '''دیه''' کیفرهائی هستند نقدی برای جبران صدمه و ضرر و زیانی که به دیگران وارد شده است.<ref>فیض، علیرضا، مقارنه و تطبیق در جزای اسلامی،</ref> در [[قانون مجازات اسلامی]] دیه را چنین تعریف کرده‌اند: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به کسی که جنایت بر علیه او انجام شده<ref>مجنی علیه: کسی است که جنایت بر او وارد شده است.</ref> یا به ولی یا اولیاء او داده می‌شود»<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۹۴.</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| | | ارزیابی کمی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت =ب | | اولویت =ب | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۱
دیات در اسلام چگونه تعریف شده است؟
دیه کیفرهائی هستند نقدی برای جبران صدمه و ضرر و زیانی که به دیگران وارد شده است.[۱] در قانون مجازات اسلامی دیه را چنین تعریف کرده‌اند: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به کسی که جنایت بر علیه او انجام شده[۲] یا به ولی یا اولیاء او داده می‌شود»[۳]
مواردی که قاضی حکم به دیه به نفع کسی که جنایت بر علیه او انجام شده، می‌دهد:
- در صورت راضی شدن مجنی علیه (کسی که جنایت بر علیه او انجام شده) یا قائم مقام قانونی او، در این صورت مجرم به جای قصاص دیه می‌پردازد.
- در صورتی که رعایت شباهت مجازات با جرم مقدور نباشد چنان‌که اگر بر اثر جرم استخوان جابجا شود و قصاص مقدور نباشد.
- در مواردی که شرع مستقیماً حکم به دیه داده است همانند قتل فرزند به دست پدر یا موارد قتل خطای محض.
موارد پرداخت دیه
مواردی که مستقیماً حکم به پرداخت دیه می‌شود:
الف. قتل یا جرح یا نقص عضو که به‌طور خطاء محض واقع شود. خطای محض در صورتی است که جانی نه قصد جنایت نسبت به مجنی‌علیه را داشته و نه قصد ارتکاب فعل واقع شده را بر مجنی علیه؛ مانند آن که تیری را به قصد شکار رها کند و به شخص برخورد نماید.
ب. قتل یا جرم یا نقص عضو که بطور خطاء شبیه عمد واقع می‌شود.[۴]
خطای شبیه عمد در صورتی است که جانی قصد انجام کاری را که نوعاً سبب جنایت نمی‌شود داشته باشد اما قصد ارتکاب جنایت را نسبت به مجنی علیه نداشته باشد؛ مانند اینکه کسی را به قصد تأدیب به نحوی که نوعاً سبب جنایت نمی‌شود بزند اما بطور اتفاقی موجب جنایت گردد.
تفاوت بین خطای محض و شبه عمد این است که گرچه کیفر هر دو پرداخت دیه است اما باید توجه داشت که در مورد دیه شبه عمد سختگیری‌هائی درباره سن حیوانات شده[۵] و علاوه بر اینکه در موردی که خطای محض باشد دیه بر عهده عاقله جانی است نه خود او. (عاقله عبارتند از پدر و خویشاوندان پدر و مادری یا پدری جانی که باید دیه را به مجنی علیه بپردازند).
ج. مواردی از جنایت عمدی که قصاص در آنها جایز نیست.[۶]
میزان دیه کامل انسان
دیه بر حسب ملاکهای شش‌گانه‌ای پرداخت می‌شود که جانی در انتخاب هر یک مخیر خواهد بود.
- یکصد شتر سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشند.
- دویست گاو سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشند.
- یکهزار گوسفند سالم و بدون عیب که خیلی لاغر نباشد.
- دویست دست لباس سالم از حله‌های یمانی.
- یکهزار دینار مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر دینار یک مثقال شرعی طلا به وزن ۱۸ نخود است.
- ده هزار درهم مسکوک سالم و غیر مغشوش که هر درهم به وزن ۶/۱۲ نخود نقره می‌باشد.[۷]
البته باید دانست قیمت هر یک از امور ششگانه در صورت تراضی طرفین با تفاهم آنها پرداخت می‌شود. قیمت دیه و فروعات آن همه ساله طبق تعرفه‌های خاصی و بر اساس موارد ششگانه دیه تعیین و از سوی دادگستری اعلام می‌گردد تا در کشور در مورد پرداخت دیه یک وحدت رویه وجود داشته باشد.