خاتم بخشی امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۴

سؤال

ماجرای خاتم بخشی امام علی(ع) در وقت رکوع چه بود و چه امتیازی برای حضرت داشت؟

درگاه‌ها

آیه ولایت و جریان بخشیدن انگشتر در هنگام رکوع، بنابر اتفاق مفسران درباره امام علی(ع) نازل شده است. در زمان پیامبر اسلام، فقیری وارد مسجد شد و درخواست کمک کرد، بعد از اینکه کسی به او توجه نکرد، زبان به گلایه گشود. در همین هنگام امام علی(ع) که درحال رکوع بود با انگشت اشاره کرد، سائل نزدیک آمد و با اشاره امام، انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد. بعد از این عمل، آیه ﴿إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ؛ سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنهایی که ایمان آورده‌اند و نماز را برپای دارند و در حال رکوع زکات می‌پردازند.﴾(مائده:۵۵) نازل شد.

با توجه به عبارت‌های «انّما» و «ولیکم»، به دست می‌آید که آیه در بیان ولایت و سرپرستی جامعه است، و دلالت بر امامت و ولایت امام علی(ع) می‌کند.

پرداخت زکات در حال نماز، انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام یک عمل مباح در ضمن عبادت. بنابر این از آنجا که مقام امام علی(ع) و عمل او در دادن انگشتر، نزد خدا بسیار ارزشمند بود؛ لذا خداوند در شأن این عبادت، آیه ولایت را نازل کرد.

شأن نزول آیه ولایت

اکثر مفسران و اهل حدیث معتقدند آیه ولایت ﴿إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ؛ سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنهایی که ایمان آورده‌اند و نماز را برپای دارند و در حال رکوع زکات می‌پردازند.﴾(مائده:۵۵) در شأن امام علی(ع) نازل شده است.

ابوذر غفاری نقل کرده که با رسول خدا(ص) در مسجد نماز می‌خواندم، فقیری وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد ولی کسی چیزی به او نداد. او گفت: خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد. در همین حال علی(ع) که در حال رکوع بود با انگشت اشاره کرد. فقیر نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد. سپس جبرئیل نازل شد و آیه ولایت را بر پیامبر(ص) نازل کرد.^[۱]

دلالت آیه بر ولایت امام علی(ع)

این آیه با کلمه «إنما» که در زبان عربی به معنای انحصار است، آمده است. معنای آیه چنین می‌شود: ولی و سرپرست شما، تنها خدا، پیامبر و کسانی که ایمان آورده‌اند و نماز را به پا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند، می‌باشند. رکوع در این آیه به معنی رکوع نماز است، نه به معنی خضوع. همچنین کلمه «ولی» در آیه مورد بحث به معنای دوست و یاور و ناصر نیست؛ زیرا ولایت به معنای دوستی و یاری کردن مخصوص کسانی که نماز می‌خوانند و در حال رکوع زکات می‌دهند، نیست بلکه همه مسلمانان باید همدیگر را دوست بدارند و به همدیگر کمک کنند. پس منظور از «ولی» در آیه فوق به معنی سرپرستی و رهبری می‌باشد.

بنابراین آیه از آیاتی است که دلالت بر ولایت و امامت علی(ع) می‌کند و از این رو به آیه ولایت معروف و مشهور می‌باشد. شأن نزولی که در آیه ولایت ذکر شد علاوه بر کتب شیعه در کتاب‌های معتبر اهل‌سنت نیز ذکر شده است.^[۲]

توجه کامل امام علی(ع) به خداوند

برخی اشکال کرده‌اند که امام علی(ع) در زمان نماز، تنها به خداوند می‌اندیشید تا جایی که تیر از پایش بیرون آوردند و او متوجه نمی‌شد. حال چگونه ممکن است صدای فقیر را شنیده باشد و به او توجه پیدا کند؟ برخی دیگر به این اشکال پاسخ داده‌اند که شنیدن صدای سائل و به کمک او پرداختن، توجه به خویشتن نیست بلکه عین توجه به خدا است.

پرداخت زکات در حال نماز انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام یک عمل مباح در ضمن عبادت. همچنین علی(ع) در حال نماز از خود بیگانه بود نه از خدا. بنابر این از آنجا که مقام امام علی(ع) و عبادت او (دادن انگشتر در حال نماز به سائل) در نزد خدا بسیار ارزشمند است؛ لذا خداوند در شأن این عبادت آیه ولایت را نازل کرد و او را به عنوان امام و سرپرست مسلمانان بعد از پیامبر(ص) معرفی نمود و ولایت و رهبری آن حضرت را در ادامه ولایت خویش و پیامبرش قرار داد.

مطالعه بیشتر

امامت در پرتو کتاب و سنت، مهدی سحاوی.
شیعه در اسلام، علامه محمدحسین طباطبایی.
امامت و رهبری، مرتضی مطهری.
اعتقاد ما، آیت الله ناصر مکارم شیرازی.

منابع

↑ ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد، صواعق المحرقه، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۹۹۷ م، ص۱۰۴؛ حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح الستة، بیروت، المجمع العالمي لاهل البيت علیهم السلام، المعاونية الثقافية، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۸-۲۵.
↑ طبرسی، بن جریر، جامع بیان، بیروت، دارالفکر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، احیاء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبی، تفسیر قرطبی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱؛ حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح الستة، بیروت، المجمع العالمي لاهل البيت علیهم السلام، المعاونية الثقافية، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۸-۲۵.

[1] ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد، صواعق المحرقه، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۹۹۷ م، ص۱۰۴؛ حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح الستة، بیروت، المجمع العالمي لاهل البيت علیهم السلام، المعاونية الثقافية، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۸-۲۵.

[2] طبرسی، بن جریر، جامع بیان، بیروت، دارالفکر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، احیاء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبی، تفسیر قرطبی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱؛ حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح الستة، بیروت، المجمع العالمي لاهل البيت علیهم السلام، المعاونية الثقافية، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۸-۲۵.

[۱]

[۲]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 {{سوال}}
-جریان خاتم بخشی و دادن انگشتر درحال نماز به سائل توسط امام علی(ع) چگونه بود؟ این جریان چه امتیازی برای امام علی دارد؟
+ماجرای خاتم بخشی امام علی(ع) در وقت رکوع چه بود و چه امتیازی برای حضرت داشت؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-آیه ولایت و جریان خاتم بخشی، بنابر اتفاق مفسران درباره امام علی(ع) نازل شده است. در شأن نزول این آیه این چنین نقل شده است که سائلی وارد [[مسجد]] شد و درخواست کمک کرد، بعد از اینکه کسی به او توجه نکرد دست شکایت به خداوند بلند کرد که در همین هنگام امام علی(ع) با دست به او اشاره کرد و انگشتر خود را به او بخشید. بعد از این عمل آیه «انّما ولیکم الله…» نازل شد. با توجه به عبارت‌های «انّما» و «ولیکم»، و معنای انحصاری که از آیه برداشت می‌شود مشخص می‌شود، که این آیه در بیان ولایت و سرپرستی جامعه است، بنابر این آیه دلالت بر امامت و ولایت امام علی(ع) می‌کند. یکی از ویژگی‌هایی که از امتیازات خاص امام علی در این آیه شمرده می‌شود این است که با وجود اینکه ایشان در حال نماز و رکوع بود، اما این خاتم بخشی حضرت را از لحظه ای از خدا غافل نکرد، نشانه این امر تأیید عبادت مخلصانه امام علی توسط خداوند با نزول این آیه می‌باشد.
+{{درگاه|غدیر}}
+آیه ولایت و جریان بخشیدن انگشتر در هنگام رکوع، بنابر اتفاق مفسران درباره امام علی(ع) نازل شده است. در زمان پیامبر اسلام، فقیری وارد [[مسجد]] شد و درخواست کمک کرد، بعد از اینکه کسی به او توجه نکرد، زبان به گلایه گشود. در همین هنگام امام علی(ع) که درحال [[رکوع]] بود با انگشت اشاره کرد، سائل نزدیک آمد و با اشاره امام، انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد. بعد از این عمل، آیه {{قرآن|إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ
+| سوره = مائده
+| آیه = ۵۵
+| ترجمه = سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنهایی که ایمان آورده‌اند و نماز را برپای دارند و در حال رکوع زکات می‌پردازند.
+}} نازل شد.
-==شأن نزول آیه==
+با توجه به عبارت‌های «انّما» و «ولیکم»، به دست می‌آید که آیه در بیان ولایت و سرپرستی جامعه است، و دلالت بر امامت و ولایت امام علی(ع) می‌کند.
-از جمله آیاتی که به اتفاق اکثر مفسران و اهل حدیث درباره [[امام علی(ع)]] نازل شده است آیه {{قرآن|انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلوه و یؤتون الزکوه و هم راکعون}}<ref>. مائده/ ۵۵.</ref> سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنهایی که ایمان آورده‌اند و نماز را برپای دارند و در حال رکوع زکات می‌پردازند.» می‌باشد.
-[[در شأن نزول]] آیه از [[عبدالله بن عباس]] چنین نقل شده است که [[ابوذر غفاری]] گفت: روزی از روزها با [[رسول خدا(ص)]] در [[مسجد]] نماز می‌خواندم، سائلی وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد ولی کسی چیزی به او نداد، او دست خود را به آسمان بلند کرد و گفت: خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد. در همین حال علی(ع) که درحال [[رکوع]] بود با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد سائل نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد، پیامبر(ص) که در حال [[نماز]] بود این جریان را مشاهده کرد و هنگامی که از نماز فارغ شد، سر به سوی آسمان بلند کرد و چنین گفت: «خداوندا برادرم [[موسی]] از تو تقاضا کرد که روح او را وسیع گردانی و کارها را بر او آسان سازی و گره از زبان او بگشائی تا مردم گفتارش را درک کنند، و نیز موسی درخواست کرد [[هارون]] را که برادرش بود وزیر و یاورش قرار دهی و بوسیله او نیرویش را زیاد کنی و در کارهایش شریک سازی. خداوندا من محمد پیامبر و فرستاده توأم. سینه مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز از خاندانم علی را وزیر من گردان تا بوسیله او پشتم قوی و محکم گردد. ابوذر می‌گوید: هنوز دعای پیامبر(ص) پایان نیافته بود که [[جبرئیل]] نازل شد؛ و به پیامبر(ص) گفت بخوان، پیامبر(ص) فرمود چه بخوانم، گفت بخوان انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنو…<ref>نصر الدین، ایحی، کتاب المواقف، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۹۹۷ م؛ ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد، صواعق المحرقه، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۹۹۷ م، ص۱۰۴.</ref>
+پرداخت [[زکات]] در حال نماز، انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام یک عمل مباح در ضمن عبادت. بنابر این از آنجا که مقام امام علی(ع) و عمل او در دادن انگشتر، نزد خدا بسیار ارزشمند بود؛ لذا خداوند در شأن این عبادت، آیه ولایت را نازل کرد.
-البته این شأن نزول از طرق مختلف نقل شده که گاهی در جزئیات و خصوصیات مطلب با هم تفاوت دارند؛ ولی اساس و عصاره همه یکی یاست.
+==شأن نزول آیه ولایت==
+{{نوشتار اصلی| آیه ولایت}}
-==دلالت آیه بر ولایت امیر المؤمنین(ع)==
+اکثر مفسران و اهل حدیث معتقدند آیه ولایت {{قرآن|إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ|ترجمه=سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پیامبر او، و آنهایی که ایمان آورده‌اند و نماز را برپای دارند و در حال رکوع زکات می‌پردازند.|سوره=مائده|آیه=۵۵}} در شأن [[امام علی(ع)]] نازل شده است.
-این آیه که با کلمه «انما» که در لغت عرب به معنای انحصار می‌آید شروع شده و می‌گوید: ولی و سرپرست و متصرف در امور شما تنها خدا و پیامبر و کسانی که ایمان آورده‌اند و نماز را به پا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند، می‌باشند شک نیست که رکوع در این آیه به معنی رکوع نماز است، نه به معنی خضوع، زیرا در عرف شرع هنگامی که رکوع گفته می‌شود. به همان معنی معروف آن یعنی رکوع نماز است؛ و همچنین کلمه «ولی» در آیه مورد بحث به معنای دوست و یاور و ناصر نیست زیرا ولایت به معنای دوستی و یاری کردن مخصوص کسانی نیست که نماز می‌خوانند و در حال رکوع زکات می‌دهند بلکه همه مسلمین باید همدیگر را دوست بدارند و به همدیگر کمک کنند. پس منظور از «ولی» در آیه فوق به معنی سرپرستی و رهبری می‌باشد.
-بنابراین آیه از آیاتی است که دلالت بر [[ولایت]] و امامت علی(ع) می‌کند و از این رو به آیه ولایت معروف و مشهور می‌باشد. شأن نزول که در آیه ولایت ذکر شد علاوه بر کتب [[شیعه]] در کتابهای معتبر [[اهل سنت]] بطور گسترده ذکر شده است.<ref>. طبرسی، بن جریر، جامع بیان، بیروت، دارالفکر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، احیاء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبی، تفسیر قرطبی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱.</ref>
+[[ابوذر غفاری]] نقل کرده که با [[رسول خدا(ص)]] در [[مسجد]] نماز می‌خواندم، فقیری وارد مسجد شد و از مردم تقاضای کمک کرد ولی کسی چیزی به او نداد. او گفت: خدایا تو شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم ولی کسی جواب مساعد به من نداد. در همین حال علی(ع) که در حال [[رکوع]] بود با انگشت اشاره کرد. فقیر نزدیک آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بیرون آورد. سپس [[جبرئیل]] نازل شد و آیه ولایت را بر پیامبر(ص) نازل کرد.<ref>ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد، صواعق المحرقه، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۹۹۷ م، ص۱۰۴؛ حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح الستة، بیروت، المجمع العالمي لاهل البيت علیهم السلام، المعاونية الثقافية، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۸-۲۵.</ref>
-==علی(ع) غرق در عبادت پروردگار==
+==دلالت آیه بر ولایت امام علی(ع)==
-برخی مطرح نموده‌اند که با توجه به اینکه امام علی در حال نماز غرق در مناجات پروردگار می‌باشد تا جایی که تیر از پایش بیرون آوردند و او متوجه نشد، چگونه ممکن است صدای سائل را شنیده باشد و به او توجه پیدا کند؟
+این آیه با کلمه «إنما» که در زبان عربی به معنای انحصار است، آمده است. معنای آیه چنین می‌شود: ولی و سرپرست شما، تنها خدا، پیامبر و کسانی که ایمان آورده‌اند و نماز را به پا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند، می‌باشند. رکوع در این آیه به معنی رکوع نماز است، نه به معنی خضوع. همچنین کلمه «ولی» در آیه مورد بحث به معنای دوست و یاور و ناصر نیست؛ زیرا ولایت به معنای دوستی و یاری کردن مخصوص کسانی که نماز می‌خوانند و در حال رکوع زکات می‌دهند، نیست بلکه همه مسلمانان باید همدیگر را دوست بدارند و به همدیگر کمک کنند. پس منظور از «ولی» در آیه فوق به معنی سرپرستی و رهبری می‌باشد.
-پاسخ این است که شنیدن صدای سائل و به کمک او پرداختن توجه به خویشتن نیست بلکه عین توجه به خدا است. علی(ع) در حال نماز از خود بیگانه بود نه از خدا، و بیگانگی از خلق خدا بیگانگی از خدا است، به عبارت دیگر پرداخت [[زکات]] در حال نماز انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام یک عمل مباح در ضمن عبادت، بنابر این از آنجا که مقام امام علی(ع) و عظمت عبادت او (دادن انگشتر در حال نماز به سائل) در نزد خدا بسیار ارزشمند است لذا خداوند در شأن این عبادت این آیه را نازل کرد و او را به عنوان امام و سرپرست مسلمین بعد از پیامبر معرفی نموده است و ولایت و رهبری آن حضرت را در ادامه ولایت خویش و پیامبرش قرار داده است. پس آن عمل باید از اهمیت و جایگاهی بلندی برخوردار باشد که در برابر آن از خداوند چنین امتیازی دریافت می‌دارد.
+بنابراین آیه از آیاتی است که دلالت بر [[ولایت]] و امامت علی(ع) می‌کند و از این رو به آیه ولایت معروف و مشهور می‌باشد. شأن نزولی که در آیه ولایت ذکر شد علاوه بر کتب [[شیعه]] در کتاب‌های معتبر [[اهل سنت|اهل‌سنت]] نیز ذکر شده است.<ref> طبرسی، بن جریر، جامع بیان، بیروت، دارالفکر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، احیاء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبی، تفسیر قرطبی، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱؛ حسینی فیروزآبادی، مرتضی، فضائل الخمسه من الصحاح الستة، بیروت، المجمع العالمي لاهل البيت علیهم السلام، المعاونية الثقافية، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۸-۲۵.</ref>
+==توجه کامل امام علی(ع) به خداوند==
+برخی اشکال کرده‌اند که امام علی(ع) در زمان نماز، تنها به خداوند می‌اندیشید تا جایی که تیر از پایش بیرون آوردند و او متوجه نمی‌شد. حال چگونه ممکن است صدای فقیر را شنیده باشد و به او توجه پیدا کند؟ برخی دیگر به این اشکال پاسخ داده‌اند که شنیدن صدای سائل و به کمک او پرداختن، توجه به خویشتن نیست بلکه عین توجه به خدا است.
+پرداخت [[زکات]] در حال نماز انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام یک عمل مباح در ضمن عبادت. همچنین علی(ع) در حال نماز از خود بیگانه بود نه از خدا. بنابر این از آنجا که مقام امام علی(ع) و عبادت او (دادن انگشتر در حال نماز به سائل) در نزد خدا بسیار ارزشمند است؛ لذا خداوند در شأن این عبادت آیه ولایت را نازل کرد و او را به عنوان امام و سرپرست مسلمانان بعد از پیامبر(ص) معرفی نمود و ولایت و رهبری آن حضرت را در ادامه ولایت خویش و پیامبرش قرار داد.
-{{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}
 ==مطالعه بیشتر==
 #امامت در پرتو کتاب و سنت، مهدی سحاوی.
-#شیعه در اسلام، علامه طباطبایی.
+#شیعه در اسلام، علامه محمدحسین طباطبایی.
 #امامت و رهبری، مرتضی مطهری.
-#اعتقاد ما، مکارم شیرازی.
+#اعتقاد ما، آیت الله ناصر مکارم شیرازی.
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
 ==منابع==
@@ خط ۴۰: / خط ۴۶: @@
 {{شاخه
   | شاخه اصلی = کلام
-  |شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
+  | شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
-  |شاخه فرعی۲ = فضائل امام علی(ع)
+  | شاخه فرعی۲ = فضائل امام علی(ع)
-  |شاخه فرعی۳ =
+  | شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
@@ خط ۴۸: / خط ۵۴: @@
   | تیترها = شد
   | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی = شد
+  | لینک‌دهی =
   | ناوبری =
-  | نمایه =
+  | نمایه = شد
   | تغییر مسیر = شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی نویسنده =
+ | ارزیابی کمی =شد
   | تکمیل =
-  | اولویت = ب
+  | اولویت = ج
-  | کیفیت = الف
+  | کیفیت = ج
 }}
 {{پایان متن}}
 <references />
+[[رده:آیات قرآن]]
+[[رده:امام علی(ع)]]