الاعتقادات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
کتاب اعتقادات اثر مرحوم علامه مجلسی در چه سطح مسائل اعتقادی را تشریح می‌کند؟ استفاده از این کتاب مناسب چه سنینی برای آموزش اعتقادات است؟ آیا این کتاب تمام احادیثش معتبر می‌باشد؟ آیا مرحوم علامه در کنار روایات این کتاب، شرح و تفسیری هم داشته است؟
کتاب الاعتقادات نوشته چه کسی است؟ موضوع آن چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
 
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان                  =الاعتقادات
| تصویر                  =
| اندازه تصویر          =
| توضیح_تصویر        =
| نام‌های دیگر        =منهاج الحق و النجاة
| نویسنده              =محمدباقر مجلسی
| تاریخ نگارش        =محرم ۱۰۸۶ق
| موضوع                =تبیین اعتقادات شیعه
| سبک                  =روایی و کلامی
| زبان                    =عربی
| ویراستار              =
| به تصحیح            =
| به کوشش            =
| تصویرگر                =
| طراح جلد              =
| تعداد جلد              =
| تعداد صفحات          =
| قطع                    =
| مجموعه                =
| ترجمه به دیگر زبان‌ها=فارسی
| ناشر                    =
| محل نشر            =
| تاریخ نشر            =
| نوبت چاپ            =
| شمارگان              =
| شابک                  =
| نوع رسانه            =
| وبسایت ناشر      =
| نام کتاب              = <!-- نام کتاب به زبان فارسی -->
| مترجم                = <!-- مترجم به فارسی -->
| مشخصات نشر    = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->
| نسخه الکترونیکی  =مركز تحقیقات رايانه‌ای قائمیهٔ اصفهان
}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
کتاب منهاج الحق و النجاة معروف به اعتقادات علامهٔ مجلسی، بیشتر در صدد پاسخ گویی و مقابله با افکار صوفیان نوشته شده و مطالب آن پاسخ گویی همه مسائل و شبهات عصر حاضر نمی‌باشد.
کتاب الاعتقادات کتابی است به زبان عربی نوشتهٔ [[علامه مجلسی]] که موضوع آن تبیین اعتقادات اصیل شیعه از منظر نویسنده است. مجلسی ضمن این تبیین به نقد اندیشه‌های [[فلسفه اسلامی|فلاسفه]] و عارفان پرداخته است. در این کتاب، موضوعاتی مانند [[تأویل قرآن]] و [[وحدت وجود]] از منظر فلاسفه و [[عرفای اسلامی]] مورد نقد قرار گرفته است.


== انگیزه تألیف ==
== جایگاه مؤلف ==
با بررسی‌ای که از مقدمهٔ کتاب و علت نوشتن آن صورت گرفت، روشن گردید که مرحوم علامه بیشترین دلیلی که برای نوشتن آن داشتند، خطر عقاید فلاسفه و عرفا بوده است، با توجه به اینکه ایشان مسلک اخباری داشته و مخالف عقاید فلاسفه و عرفا بوده‌اند، لذا این کتاب را نوشتند و مرحوم سید ابراهیم نجفی هم که در ضدیت با فلاسفه کمر همت بسته‌اند، در شرح این کتاب علاوه بر شرح آن، توهین‌هایی هم نثار فلاسفه و عرفا می‌کنند.
{{اصلی|علامه مجلسی}}محمدباقر بن محمدتقی مجلسی مشهور به [[علامه مجلسی]] و مجلسی دوم از علما و محدثان بزرگ شیعه در قرن یازدهم هجری بود. علامه مجلسی عالمی برجسته و تأثیرگذار و نویسنده‌ای پرکار بود که آثار بسیاری در موضوعات مختلف و با اتکا به احادیث و اخبار [[ائمه اطهار(ع)]] نوشت. آثار مجلسی پس از او مورد استناد و رجوع دانشمندان شیعه قرار گرفت.<ref>نصیری، علی، درسنامهٔ علم حدیث، قم، مرکز نشر هاجر، ۱۳۸۸ش، ص ۱۶۹.</ref>


== محتوا ==
توانایی علامه مجلسی در دانش‌های حدیثی مورد اتفاق علمای [[شیعه]] است. هرچند بر دیدگاه و روش علامه مجلسی در باب نقل و تفسیر روایات نقدهایی به‌خصوص در دوره معاصر وارد شده است. عالمان بزرگ شیعه از جایگاه والای مجلسی در مقام یک محدث سخن گفته‌اند.<ref>الحر العاملی، محمد بن الحسن، امل الآمل فی علماء جبل، تحقیق السید احمد الحسینی، مکتبة الأندلس، بی‌تا، ج ۲، ص ۲۴۸.</ref>علامه مجلسی به دلیل جایگاه علمی و دینی خود شأن والای اجتماعی و سیاسی فراوانی یافت. او از سوی شاهان صفوی، که برای اولین بار تشیع را مذهب رسمی و مبنای دینی حکومت خود قرار داده بودند، به سمت‌های بالای دینی و اجتماعی منصوب شد.<ref>طارمی، حسن، علامه مجلسی، تهران، انتشارات طرح نو، ۱۳۷۵ش، ص ۱۶-۱۷.</ref>
به نظر می‌رسد کتاب حاضر در حدی نباشد که پاسخ گوی همه مسائل امروزی و نیاز مبتدی باشد مخصوصاً اینکه این کتاب مربوط به چند قرن پیش می‌باشد که شبهات عصر حاضر در آن زمان وجود نداشته است و مرحوم علامه حتی در توضیح مسائل اعتقادی که به برخی از آنها پرداخته، به صورت مختصری آنها را شرح داده است.


دو) در کتاب مورد نظر چند روایت بیشتر وجود ندارد که سؤال از روایات کتاب شده است که آنها هم به نظر می‌رسد صحیح می‌باشند.
== ویژگی‌ها ==
مجلسی این کتاب را در شهر [[مشهد]] و در اواخر ماه [[محرم]] سال ۱۰۸۶ق تألیف کرده است. او این کتاب را ظرف یک شب در هفتصد و پنجاه سطر نگاشته است.<ref>الطهرانی، الشیخ آقابزرك، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص ۲۲۴-۲۲۵.</ref> این کتاب در دو باب نگاشته شده است. مجلسی در مقدمهٔ کتاب هدف از نگارش چنین کتابی را پاسخ به درخواست افرادی می‌شمرد که از او خواهان راه حق و هدایت شده بودند.<ref>مجلسی، محمدباقر، اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، اصفهان، مركز تحقیقات رايانه‌ای قائمیهٔ اصفهان، ۱۳۹۰، ص۶۱.</ref>


سه) خود علامه شرحی بر این کتاب نداشته‌اند، بلکه سید ابراهیم نجفی شرحی عربی بر این کتاب نوشته و در عصر حاضر هم سید قاسم علی احمدی شرحی فارسی بر این کتاب نوشته‌اند.
نام اصلی این کتاب اعتقادات است و عنوان منهاج الحق و النجاة ظاهراً از سوی شارح این کتاب و با استفاده از عبارتی در مقدمهٔ مجلسی بر این کتاب<ref>مجلسی، اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، ص۵۷.</ref>، برای شرح عربی آن انتخاب شده است.{{یادداشت|شیخ آقابزرگ تهرانی در یادکرد از کتاب اعتقادات علامهٔ مجلسی از نام دیگر آن یاد نکرده است. الطهرانی، الذریعة، ج ۲، ص ۲۲۴-۲۲۵.}} شارح این کتاب، سید ابراهیم نجفی (درگذشتهٔ ۱۳۶۲ق)، از مخالفان فلسفه و فلاسفه اسلامی و عرفان و عرفای اسلامی به‌شمار می‌رود. در عبارات او در شرح کتاب مجلسی این مخالفت با بیانی تند همراه شده است.<ref>برای نمونه ن.ک: مجلسی، اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، ص۶۶-۶۹.</ref>این شرح توسط سید حسن بنی‌طبا ترجمه شده است.<ref>اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، ص۶۰.</ref> ترجمه و شرح دیگری از این کتاب توسط سید قاسم علی‌احمدی منتشر شده است.<ref>علی‌احمدی، سید قاسم، شرح رسالهٔ اعتقادات علامهٔ مجلسی، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۹۰ش.</ref>


برخی از موضوعات این کتاب عبارت است از:
== محتوا ==
 
برخی موضوعات مطرح‌شده در کتاب اعتقادات مجلسی عبارت‌اند از:
۱ـ اهل بیت «ع» واسطه‌های فیض بین خدا و خلق او هستند.
* تبیین اینکه [[اهل بیت(ع)]] واسطه‌های فیض بین خدا و خلق هستند؛
 
* نقد [[تأویل قرآن|تأویل آیات]] و روایات توسط فلاسفه؛
۲ـ ردّ بر فلاسفه به سبب برگرداندن آیات و روایات از صریح آنها.
* نقد [[عرفان|عارفان]] و [[تصوف|صوفیان]] به‌سبب بدعت‌هایشان و اعتقاد به [[وحدت وجود]]؛
 
* خداشناسی، [[جبر و اختیار]] و [[قضا و قدر]]؛
۳ـ ردّ بر عارفان و صوفیان، به سبب بدعت‌ها و اعتقاد به وحدت وجود.
* وجوب ایمان به پیامبرانی که در قرآن نام آنان ذکر شده‌ است؛
 
* وجوب اقرار به [[عصمت انبیاء|عصمت پیامبرانی]] که در قرآن از آنان یاد شده است.<ref>مجلسی، محمدباقر، اعتقادات علامهٔ مجلسی، ص ۷۵-۱۳۱.</ref>
۴ـ خداشناسی ـ جبر و اختیار ـ قضا و قدر.
 
۵ـ وجوب ایمان به پیامبران ذکر شده در قرآن و اقرار به عصمت آنها.
 
و ….
 
به نظر می‌رسد با توجه به کتاب‌های اعتقادی فراوانی که در عصر حاضر وجود دارد و با زبان امروزی به شبهات نیز پاسخ داده است، نیاز چندانی به این کتاب علامه مجلسی خصوصاً برای اوائل کار نباشد و این نگاه به معنای نقص کتاب علامه نیست و بلکه برخی از کتاب‌ها به مروز زمان، پاسخگو بودن و برطرف کردن نیازهای جامعه را از دست می‌دهند و باید از کتاب‌هایی استفاده کرد که همان مطالب را به زبان و ادبیات روز نوشته‌اند. برخلاف دیگر کتاب‌های علامه همچون بحار الانوار، مرآه العقول، ملاذ الاخیار و … که همواره تازگی خود را دارند و برای هر پژوهشگری لازم است که به این کتاب‌ها مراجعه کرده و نیازهای علمی و مشکلات اجتماعی را برطرف سازد.
 
افراد پخته و آشنا با مباحث عقاید و فلسفه و عرفان، در مراحل بالاتر از این نوع کتاب بیشتر استفاده می‌کنند.
 
{{پایان پاسخ}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۴۲: خط ۶۳:


{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =کتاب‌شناسی
  |شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =
  |شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  |شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}


{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۶

سؤال

کتاب الاعتقادات نوشته چه کسی است؟ موضوع آن چیست؟

الاعتقادات
اطلاعات کتاب
نام‌های دیگرمنهاج الحق و النجاة
نویسندهمحمدباقر مجلسی
تاریخ نگارشمحرم ۱۰۸۶ق
موضوعتبیین اعتقادات شیعه
سبکروایی و کلامی
زبانعربی
ترجمه به دیگر زبان‌هافارسی
نسخه الکترونیکیمركز تحقیقات رايانه‌ای قائمیهٔ اصفهان

کتاب الاعتقادات کتابی است به زبان عربی نوشتهٔ علامه مجلسی که موضوع آن تبیین اعتقادات اصیل شیعه از منظر نویسنده است. مجلسی ضمن این تبیین به نقد اندیشه‌های فلاسفه و عارفان پرداخته است. در این کتاب، موضوعاتی مانند تأویل قرآن و وحدت وجود از منظر فلاسفه و عرفای اسلامی مورد نقد قرار گرفته است.

جایگاه مؤلف

محمدباقر بن محمدتقی مجلسی مشهور به علامه مجلسی و مجلسی دوم از علما و محدثان بزرگ شیعه در قرن یازدهم هجری بود. علامه مجلسی عالمی برجسته و تأثیرگذار و نویسنده‌ای پرکار بود که آثار بسیاری در موضوعات مختلف و با اتکا به احادیث و اخبار ائمه اطهار(ع) نوشت. آثار مجلسی پس از او مورد استناد و رجوع دانشمندان شیعه قرار گرفت.[۱]

توانایی علامه مجلسی در دانش‌های حدیثی مورد اتفاق علمای شیعه است. هرچند بر دیدگاه و روش علامه مجلسی در باب نقل و تفسیر روایات نقدهایی به‌خصوص در دوره معاصر وارد شده است. عالمان بزرگ شیعه از جایگاه والای مجلسی در مقام یک محدث سخن گفته‌اند.[۲]علامه مجلسی به دلیل جایگاه علمی و دینی خود شأن والای اجتماعی و سیاسی فراوانی یافت. او از سوی شاهان صفوی، که برای اولین بار تشیع را مذهب رسمی و مبنای دینی حکومت خود قرار داده بودند، به سمت‌های بالای دینی و اجتماعی منصوب شد.[۳]

ویژگی‌ها

مجلسی این کتاب را در شهر مشهد و در اواخر ماه محرم سال ۱۰۸۶ق تألیف کرده است. او این کتاب را ظرف یک شب در هفتصد و پنجاه سطر نگاشته است.[۴] این کتاب در دو باب نگاشته شده است. مجلسی در مقدمهٔ کتاب هدف از نگارش چنین کتابی را پاسخ به درخواست افرادی می‌شمرد که از او خواهان راه حق و هدایت شده بودند.[۵]

نام اصلی این کتاب اعتقادات است و عنوان منهاج الحق و النجاة ظاهراً از سوی شارح این کتاب و با استفاده از عبارتی در مقدمهٔ مجلسی بر این کتاب[۶]، برای شرح عربی آن انتخاب شده است.[یادداشت ۱] شارح این کتاب، سید ابراهیم نجفی (درگذشتهٔ ۱۳۶۲ق)، از مخالفان فلسفه و فلاسفه اسلامی و عرفان و عرفای اسلامی به‌شمار می‌رود. در عبارات او در شرح کتاب مجلسی این مخالفت با بیانی تند همراه شده است.[۷]این شرح توسط سید حسن بنی‌طبا ترجمه شده است.[۸] ترجمه و شرح دیگری از این کتاب توسط سید قاسم علی‌احمدی منتشر شده است.[۹]

محتوا

برخی موضوعات مطرح‌شده در کتاب اعتقادات مجلسی عبارت‌اند از:

منابع

  1. نصیری، علی، درسنامهٔ علم حدیث، قم، مرکز نشر هاجر، ۱۳۸۸ش، ص ۱۶۹.
  2. الحر العاملی، محمد بن الحسن، امل الآمل فی علماء جبل، تحقیق السید احمد الحسینی، مکتبة الأندلس، بی‌تا، ج ۲، ص ۲۴۸.
  3. طارمی، حسن، علامه مجلسی، تهران، انتشارات طرح نو، ۱۳۷۵ش، ص ۱۶-۱۷.
  4. الطهرانی، الشیخ آقابزرك، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۰۳ق، ج ۲، ص ۲۲۴-۲۲۵.
  5. مجلسی، محمدباقر، اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، اصفهان، مركز تحقیقات رايانه‌ای قائمیهٔ اصفهان، ۱۳۹۰، ص۶۱.
  6. مجلسی، اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، ص۵۷.
  7. برای نمونه ن.ک: مجلسی، اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، ص۶۶-۶۹.
  8. اعتقادات علامهٔ مجلسی (نسخهٔ دیجیتال)، ص۶۰.
  9. علی‌احمدی، سید قاسم، شرح رسالهٔ اعتقادات علامهٔ مجلسی، قم، انتشارات دلیل ما، ۱۳۹۰ش.
  10. مجلسی، محمدباقر، اعتقادات علامهٔ مجلسی، ص ۷۵-۱۳۱.
  1. شیخ آقابزرگ تهرانی در یادکرد از کتاب اعتقادات علامهٔ مجلسی از نام دیگر آن یاد نکرده است. الطهرانی، الذریعة، ج ۲، ص ۲۲۴-۲۲۵.