اسباب ورود به جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(بارگزاری اولیه)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مهمترين عوامل دوزخي شدن انسانها چيست؟
مهمترین عوامل دوزخی شدن انسان‌ها چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
قرآن مجيد عوامل زيادي را براي دوزخي شدن انسان برشمرده که به مهمترين آنها اشاره مي‎شود.
قرآن عوامل زیادی را برای دوزخی شدن انسان برشمرده است که به مهمترین آنها اشاره می‌شود.
* '''[[گناه]]''': یکی از مهم‌ترین اسباب ورود به [[جهنم]] گناه است. همه عوامل دخول جهنم که در ادامه می‌آید، تحت همین واژه قرار می‌گیرد. در قرآن آمده است: {{قرآن|وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِینَ إِلَیٰ جَهَنَّمَ وِرْدًا|ترجمه=و مجرمان را تشنه به سوی دوزخ می‌رانیم.|سوره=مریم|آیه=۸۶}} و {{قرآن|إِنَّ الْمُجْرِمِینَ فِی عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ|ترجمه=بد کاران عالم هم آنجا سخت در عذاب آتش جهنم مخلّدند.|سوره=زخرف|آیه=۷۴ و ۷۵}}
* '''[[کفر]] و [[نفاق]]''': شاخص‌ترین گروه دوزخیان کافران و منافقان هستند، قرآن آیات زیادی را به کافران و منافقان اختصاص داده مانند: {{قرآن|إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ وَالْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا|ترجمه=خداوند همه منافقان و کافران را در دوزخ جمع می‌کند.|سوره=نساء|آیه=۱۴۰}} و آیه {{قرآن|قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَیٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ|ترجمه=بگو به آنان که کافر شدند که به زودی مغلوب شوید و به جهنّم محشور گردید که بسیار بد جایگاهی است|سوره=آل عمران|آیه=۱۲}}
* '''منحرف کردن از راه خدا''': قرآن می‌فرماید: {{قرآن|فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَکَفَیٰ بِجَهَنَّمَ سَعِیرًا|ترجمه=آن‌گاه برخی بدو گرویدند و برخی مانع ایمان به او شدند؛ پس (آنان را) کیفر آتش افروخته دوزخ بس است.|سوره=نساء|آیه=۵۵}}
* '''[[قتل عمد]]''': در قرآن در مورد کسی که به عمد، مؤمنی را به قتل برساند، آمده است: {{قرآن|وَمَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا|ترجمه=هر کس عمداً مؤمنی را بکشد، کیفرش دوزخ است که در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم می‌گیرد و لعنتش می‌کند و جزایی بزرگ برایش آماده ساخته است.|سوره=نساء|آیه=۹۳}}
* '''پیروی از [[شیطان]]''': در مورد پیروان شیطان اینطور آمده است. {{قرآن|لَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکُمْ أَجْمَعِینَ|ترجمه=هر که از فرزندان آدم تو را پیروی کند جهنم را از تو و آنان به یقین پر می‌کنم.|سوره=اعراف|آیه=۱۸}}
* '''دشمنی و مخالفت [[رسول خدا(ص)]]''': در قرآن آمده است: {{قرآن|أَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ یُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِیهَا ۚ ذٰلِکَ الْخِزْیُ الْعَظِیمُ|ترجمه=آیا ندانسته‌اند هر کس با خدا و رسولش به دشمنی و مخالفت برخیزد آتش دوزخ پاداش همیشگی اوست و این در حقیقت خواری بزرگ است.|سوره=توبه|آیه=۶۳}}
* '''ظلم و ستم''': خدا در مورد ستمگران اینطور فرموده است: {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ یَکُنِ اللَّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِیَهْدِیَهُمْ طَرِیقًا|۱۶۸|إِلَّا طَرِیقَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا|۱۶۹|ترجمه=کسانی که کفر ورزیدند و ستم کردند، خدا بر آن نیست که آنان را بیامرزد و به راهی هدایت کند(۱۶۸) مگر راه جهنم که همواره در آن جاودانند.|سوره=نساء|آیه=۱۶۸}}
* '''تکذیب آیات الهی''': {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا…|۴۰|لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ ۚ وَکَذٰلِکَ نَجْزِی الظَّالِمِینَ|۴۱|ترجمه=همانا آنان که آیات ما را تکذیب کردند و از کبر و نخوت سر بر آن فرود نیاوردند …(۴۰) بر آنان از آتش دوزخ بسترها گسترده و سراپرده‌ها افراشته‌اند و ستمکاران را چنین مجازات سخت خواهیم کرد.|سوره=اعراف|آیه=۴۰ و ۴۱.}}
* '''غفلت زدگی''': منظور از غفلت، غرق در حیوانیت است، که قرآن مقام این فرد را از حیوانات به دلیل وجود عقل در انسان پایین‌تر می‌داند. {{قرآن|وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لَا یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولٰئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولٰئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ|ترجمه=و در حقیقت بسیاری از جنّ و آدمیان را برای دوزخ واگذاریم زیرا دل‌هایی دارند که با آن حقایق را دریافت نمی‌کنند و چشمانی دارند که با آنها نمی‌بینند و گوش‌هایی دارند که با آنها نمی‌شنوند. آنان همانند چهارپایان بلکه گمراه‌ترند، آنها همان غافلانند.|سوره=اعراف|آیه=۱۷۹}}
* '''فرار از [[جهاد]]''': تخلف از جهاد و احساس شادمانی و پیروزی از این تخلف بسیار مذموم شمرده شده است. در قرآن آمده است {{قرآن|فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَکَرِهُوا أَنْ یُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنْفِرُوا فِی الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَوْ کَانُوا یَفْقَهُونَ|ترجمه=بازماندگان از جهاد از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند، و کراهت داشتند که با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کنند و گفتند در این گرما به سوی میدان حرکت نکنید. بگو: اگر درست دریابند آتش جهنم سوزان‌تر است.|سوره=توبه|آیه=۸۱}}
* '''پنهان سازی حق''': کسانی که با دانشی که دارند حق را پنهان می‌کنند وعده عذاب آتش به ایشان داده شده است. {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا ۙ أُولٰئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ|ترجمه=کسانی که کتمان می‌کنند آنچه را خدا از کتاب نازل کرده و آن را به بهای کمی می‌فروشند آنها جز آتش چیزی نمی‌خورند و هدایا و اموالی که از این رهگذر به دست می‌آورند در حقیقت آتش سوزان است|سوره=بقره|آیه=۱۷۴}}
* '''تکیه بر ستمگران''': اعتماد و تکیه بر ظالمین موجب این می‌شود که اعتماد کنندگان نیز در زمره ستمکاران قلمداد شوند و سزای آن‌ها چیزی جز آتش نیست. {{قرآن|وَلَا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ|ترجمه=بر ستمکاران تکیه نکنید که آتش دوزخ به شما می‌رسد|سوره=هود|آیه=۱۱۳}}
* '''ترک [[نماز]]''': {{قرآن|مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ|۴۲|قَالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ|۴۳|ترجمه=چه چیز شما را در آتش درآورد(۴۲) گویند از نمازگزاران نبودیم(۴۳)|سوره=مدثر|آیه=۴۰}}
* '''تصرف در مال یتیم''': تصرف در مال یتیم، مصداق ظلم شناخته شده است و جزایی غیر از جزای ظالم برای این فرد نیست. قرآن برای اهمیت این موضوع، به آن تأکید می‌کند. {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَیٰ ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا ۖ وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا|ترجمه=به راستی آنان که اموال و دارایی یتیمان را به ستم می‌خورند جز این نیست که آتشی در شکم خود فرو می‌برند، و به زودی در آتشی فروزان در آیند.|سوره=نساء|آیه=۱۰}}
* '''[[ربا]] خواری''': در آیه ۲۷۵ [[سوره بقره]] فرد ربا خوار، مانند کسی تشبیه شده است که بر اثر تماس با شیطان خرد خود را از دست داده است. در این آیه این فرد مستحق آتش دوزخ معرفی شده است.
* '''کم فروشی''': {{قرآن|ویل للمطفّفین|سوره=مطففین|آیه=۱}}. در این آیه، که اکثر مترجمین قرآن، به معنای وای بر کم فروشان ترجمه کرده‌اند، معنای دیگری نیز ممکن است اراده شود. معنای دیگر «ویل»، چاهی در جهنم است، بنابر این معنا اینطور می‌شود که چاهی در جهنم مخصوص کم فروشان است. بنابر هر دو معنا نیز، با توجه به خطاب آیه، که خطاب تهدیدی است، می‌توان عذاب در جهنم را نتیجه گرفت.
* '''عیب جویی''': {{قرآن|وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ|ترجمه=وای بر هر بدگوی عیب جویی|سوره=همزه|آیه=۱}} بر اساس دو احتمالی که در کم فروشی ذکر شد، بنابر هر دو معنا فرد عیب جو مستحق عذاب جهنم است.


۱. گناه: معصيت و گناه يكي از مهم‎ترين اسباب ورود به جهنم است. همه عوامل دخول جهنم تحت واژه گناه قرار مي‎گيرد ليكن قرآن تنها به اين عنوان بسنده نكرده بلكه اسباب ديگري را نيز تذكر داده است روزي كه گناه‎ كاران و مجرمان را با حال تشنگي به سوي دوزخ مي‎رانيم.<ref>مريم/ ۸۶.</ref> بي‎گمان گنه كاران در عذاب دوزخ ماندگارند.از عذاب آنان كاسته نمي‎شود و آنها در آنجا نا اميدند.<ref>زخرف/ ۷۴ ـ ۷۵.</ref>
۲. كفر و نفاق: شاخص‎ترين گروه دوزخيان كافران و منافقان هستند، زيرا قرآن آيات زيادي را به كافران و منافقان اختصاص داده مانند:
خداوند همه منافقان و كافران را در دوزخ جمع مي‎كند.<ref>نساء/ ۱۴۰.</ref>
خداوند به مردان و زنان منافق و دوچهره و كافران، آتش جهنم را وعيد داده است. در آن جاودانه‎اند.<ref>آل عمران/ ۱۲.</ref>
۳. منحرف كردن از راه خدا: «پس برخي از آنان به وي ايمان آوردند و برخي روي برتافتند و براي آنان دوزخ پر شراره كافي است.»<ref>نساء/ ۵۵.</ref>
اين آيه هشداري است به آنان كه مردم را از ارزش‎هاي والاي الهي و اسلامي مانع مي‎شوند و از رسيدن به سعادت جلوگيري مي‎نمايند...
۴. قتل عمد: «هر كس عمداً مؤمني را بكشد، كيفرش دوزخ است كه در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم مي‎گيرد و لعنتش مي‎كند و جزايي بزرگ برايش آماده ساخته است.»<ref>نساء/ ۹۳.</ref>
۵. پيروي از شيطان: «خدا به شيطان گفت: از منزلت بيرون شو كه تو رانده درگاه مايي هر كه از فرزندان آدم تو را پيروي كند جهنم را از تو و آنان به يقين پر مي‎كنم.»<ref>اعراف/ ۱۸.</ref>
۶. دشمني و مخالفت با خدا و رسول(ص) : «آيا ندانسته‎اند هر كس با خدا و رسولش به دشمني و مخالفت برخيزد آتش دوزخ پاداش هميشگي اوست و اين در حقيقت خواري بزرگ است.»<ref>توبه/ ۶۳.</ref>
۷. شرك و بت پرستي: «و با خداي يگانه معبودي ديگر قرار مده و گرنه حسرت زده و مطرود در دوزخ افكنده خواهي شد.»<ref>اسراء/ ۳۹.</ref>
۸. ظلم و ستم: «كساني كه كفر ورزيدند و ستم كردند، خدا بر آن نيست كه آنان را بيامرزد و به راهي هدايت كند، مگر راه جهنم كه همواره در آن جاودانند.»<ref>نساء/ ۱۶۸.</ref>
۹. تكذيب آيات الهي: «به راستي آنان كه آيات ما را دروغ شمردند و از پذيرفتن آنها تكبّر ورزيدند، درهاي آسمان بر ايشان گشوده نشده و وارد بهشت نمي‎شوند، مگر آن كه طناب بسيار ضخيم در سوراخ سوزن در آيد و بدين سان بزه‎كاران را كيفر مي‎دهيم...»<ref>اعراف/ ۴۰ ـ ۴۱.</ref>
۱۰. غفلت زدگي: «و در حقيقت بسياري از جنّ و آدميان را براي دوزخ واگذاريم زيرا دل‎هايي دارند كه با آن حقايق را دريافت نمي‎كنند و چشماني دارند كه با آنها نمي‎بينند و گوش‎هايي دارند كه با آنها نمي‎شنوند. آنان همانند چهارپايان بلكه گمراه‎ترند، آنها همان غافل ماندگانند.»<ref>اعراف/ ۱۷۹.</ref>
۱۱. فرار و تخلّف از جهاد: «بازماندگان از جهاد از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند، و كراهت داشتند كه با اموال و جانهاي خود در راه خدا جهاد كنند و گفتند در اين گرما به سوي ميدان حركت نكنيد. بگو: اگر درست دريابند آتش جهنم سوزان‎تر است.»<ref>توبه/ ۸۱.</ref>
۱۲. پنهان سازي حق و دين فروشي: «كساني كه كتمان مي‎كنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده و آن را به بهاي كمي مي‎فروشند آنها جز آتش چيزي نمي‎خورند و هدايا و اموالي كه از اين رهگذر به دست مي‎آورند در حقيقت آتش سوزان است و خداوند روز قيامت با آنها سخن نمي‎گويد...»<ref>بقره/ ۱۷۴.</ref>.
۱۳. تكيه بر ستمگران: بر ستمكاران ميل و تكيه نكنيد كه آتش دوزخ به شما می ‎رسد و در برابر خدا براي شما سرپرستان و دوستاني نخواهد بود و سرانجام ياري نخواهيد شد.
۱۴. ترك نماز: «چه چيز شما را در آتش در آورد گويند از نمازگزاران نبوديم و بي‎نوايان را غذا نمي‎داديم...»<ref>مدثر/ ۴۰.</ref>.
۱۵. تصرف در مال يتيم: «به راستي آنان كه اموال و دارايي يتيمان را به ستم مي‎خورند جز اين نيست كه آتشي در شكم خود فرو مي‎برند، و به زودي در آتشي فروزان در آيند.
۱۶. رباخواري: كساني كه ربا مي‎خورند از گور بر نمي‎خيزند مگر مانند برخاستن كسي كه شيطان بر اثر تماس؛ آشفته سرش كرده و او خرد خود را از دست داده است.<ref>بقره/ ۲۷۵.</ref>
۱۷. كم فروشي: ويل للمطفّفين واي بر كم فروشان...<ref> . مطففين/ ۱.</ref>
۱۸. عيب جويي: واي بر هر بدگوي عيب جويي كه مالي گردآورده و آن را بر شمارد<ref>همزه/ ۱ و ۲.</ref> ... در آتش خرد كننده فرو افكنده خواهد شد.
موارد زيادي در اين رابطه در منابع ما آمده است ولی ما بخاطر اختصار به همين اندازه اكتفا می کنیم.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==منابع جهت مطالعه بيشتر:==
۱. معاد در قرآن تفسير موضوعي قرآن كريم، آيه الله جوادي آملي، قم، نشر اسراء، جلد ۵، ص۳۷۵ و بعد از آن.


۲. گناهان کبيره، شهيد آيت الله دستغيب.
== مطالعه بیشتر ==
{{پایان مطالعه بیشتر}}
* معاد در قرآن تفسیر موضوعی قرآن کریم، آیه الله جوادی آملی، قم، نشر اسراء، جلد ۵، ص۳۷۵ و بعد از آن.
* گناهان کبیره، شهید آیت الله دستغیب.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = کلام
  | شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = معاد
| شاخه فرعی۱ = معاد
|شاخه فرعی۲ = جهنم
| شاخه فرعی۲ = جهنم
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی نویسنده =
  | تکمیل =  
| ارزیابی کمی =
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۴۳

سؤال

مهمترین عوامل دوزخی شدن انسان‌ها چیست؟

قرآن عوامل زیادی را برای دوزخی شدن انسان برشمرده است که به مهمترین آنها اشاره می‌شود.

  • گناه: یکی از مهم‌ترین اسباب ورود به جهنم گناه است. همه عوامل دخول جهنم که در ادامه می‌آید، تحت همین واژه قرار می‌گیرد. در قرآن آمده است: ﴿وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِینَ إِلَیٰ جَهَنَّمَ وِرْدًا؛ و مجرمان را تشنه به سوی دوزخ می‌رانیم.(مریم:۸۶) و ﴿إِنَّ الْمُجْرِمِینَ فِی عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ؛ بد کاران عالم هم آنجا سخت در عذاب آتش جهنم مخلّدند.(زخرف:۷۴ و ۷۵)
  • کفر و نفاق: شاخص‌ترین گروه دوزخیان کافران و منافقان هستند، قرآن آیات زیادی را به کافران و منافقان اختصاص داده مانند: ﴿إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ وَالْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا؛ خداوند همه منافقان و کافران را در دوزخ جمع می‌کند.(نساء:۱۴۰) و آیه ﴿قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَیٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ؛ بگو به آنان که کافر شدند که به زودی مغلوب شوید و به جهنّم محشور گردید که بسیار بد جایگاهی است(آل عمران:۱۲)
  • منحرف کردن از راه خدا: قرآن می‌فرماید: ﴿فَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ صَدَّ عَنْهُ وَکَفَیٰ بِجَهَنَّمَ سَعِیرًا؛ آن‌گاه برخی بدو گرویدند و برخی مانع ایمان به او شدند؛ پس (آنان را) کیفر آتش افروخته دوزخ بس است.(نساء:۵۵)
  • قتل عمد: در قرآن در مورد کسی که به عمد، مؤمنی را به قتل برساند، آمده است: ﴿وَمَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا؛ هر کس عمداً مؤمنی را بکشد، کیفرش دوزخ است که در آن ماندگار خواهد بود و خدا بر او خشم می‌گیرد و لعنتش می‌کند و جزایی بزرگ برایش آماده ساخته است.(نساء:۹۳)
  • پیروی از شیطان: در مورد پیروان شیطان اینطور آمده است. ﴿لَمَنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکُمْ أَجْمَعِینَ؛ هر که از فرزندان آدم تو را پیروی کند جهنم را از تو و آنان به یقین پر می‌کنم.(اعراف:۱۸)
  • دشمنی و مخالفت رسول خدا(ص): در قرآن آمده است: ﴿أَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ یُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِیهَا ۚ ذٰلِکَ الْخِزْیُ الْعَظِیمُ؛ آیا ندانسته‌اند هر کس با خدا و رسولش به دشمنی و مخالفت برخیزد آتش دوزخ پاداش همیشگی اوست و این در حقیقت خواری بزرگ است.(توبه:۶۳)
  • ظلم و ستم: خدا در مورد ستمگران اینطور فرموده است: ﴿إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَظَلَمُوا لَمْ یَکُنِ اللَّهُ لِیَغْفِرَ لَهُمْ وَلَا لِیَهْدِیَهُمْ طَرِیقًا۝۱۶۸إِلَّا طَرِیقَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا۝۱۶۹؛ کسانی که کفر ورزیدند و ستم کردند، خدا بر آن نیست که آنان را بیامرزد و به راهی هدایت کند(۱۶۸) مگر راه جهنم که همواره در آن جاودانند.(نساء:۱۶۸)
  • تکذیب آیات الهی: ﴿إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَاسْتَکْبَرُوا عَنْهَا…۝۴۰لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍ ۚ وَکَذٰلِکَ نَجْزِی الظَّالِمِینَ۝۴۱؛ همانا آنان که آیات ما را تکذیب کردند و از کبر و نخوت سر بر آن فرود نیاوردند …(۴۰) بر آنان از آتش دوزخ بسترها گسترده و سراپرده‌ها افراشته‌اند و ستمکاران را چنین مجازات سخت خواهیم کرد.(اعراف:۴۰ و ۴۱.)
  • غفلت زدگی: منظور از غفلت، غرق در حیوانیت است، که قرآن مقام این فرد را از حیوانات به دلیل وجود عقل در انسان پایین‌تر می‌داند. ﴿وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لَا یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولٰئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولٰئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ؛ و در حقیقت بسیاری از جنّ و آدمیان را برای دوزخ واگذاریم زیرا دل‌هایی دارند که با آن حقایق را دریافت نمی‌کنند و چشمانی دارند که با آنها نمی‌بینند و گوش‌هایی دارند که با آنها نمی‌شنوند. آنان همانند چهارپایان بلکه گمراه‌ترند، آنها همان غافلانند.(اعراف:۱۷۹)
  • فرار از جهاد: تخلف از جهاد و احساس شادمانی و پیروزی از این تخلف بسیار مذموم شمرده شده است. در قرآن آمده است ﴿فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَکَرِهُوا أَنْ یُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنْفِرُوا فِی الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَوْ کَانُوا یَفْقَهُونَ؛ بازماندگان از جهاد از مخالفت با رسول خدا خوشحال شدند، و کراهت داشتند که با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کنند و گفتند در این گرما به سوی میدان حرکت نکنید. بگو: اگر درست دریابند آتش جهنم سوزان‌تر است.(توبه:۸۱)
  • پنهان سازی حق: کسانی که با دانشی که دارند حق را پنهان می‌کنند وعده عذاب آتش به ایشان داده شده است. ﴿إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا ۙ أُولٰئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ؛ کسانی که کتمان می‌کنند آنچه را خدا از کتاب نازل کرده و آن را به بهای کمی می‌فروشند آنها جز آتش چیزی نمی‌خورند و هدایا و اموالی که از این رهگذر به دست می‌آورند در حقیقت آتش سوزان است(بقره:۱۷۴)
  • تکیه بر ستمگران: اعتماد و تکیه بر ظالمین موجب این می‌شود که اعتماد کنندگان نیز در زمره ستمکاران قلمداد شوند و سزای آن‌ها چیزی جز آتش نیست. ﴿وَلَا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ؛ بر ستمکاران تکیه نکنید که آتش دوزخ به شما می‌رسد(هود:۱۱۳)
  • ترک نماز: ﴿مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ۝۴۲قَالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ۝۴۳؛ چه چیز شما را در آتش درآورد(۴۲) گویند از نمازگزاران نبودیم(۴۳)(مدثر:۴۰)
  • تصرف در مال یتیم: تصرف در مال یتیم، مصداق ظلم شناخته شده است و جزایی غیر از جزای ظالم برای این فرد نیست. قرآن برای اهمیت این موضوع، به آن تأکید می‌کند. ﴿إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَیٰ ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا ۖ وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا؛ به راستی آنان که اموال و دارایی یتیمان را به ستم می‌خورند جز این نیست که آتشی در شکم خود فرو می‌برند، و به زودی در آتشی فروزان در آیند.(نساء:۱۰)
  • ربا خواری: در آیه ۲۷۵ سوره بقره فرد ربا خوار، مانند کسی تشبیه شده است که بر اثر تماس با شیطان خرد خود را از دست داده است. در این آیه این فرد مستحق آتش دوزخ معرفی شده است.
  • کم فروشی: ﴿ویل للمطفّفین(مطففین:۱). در این آیه، که اکثر مترجمین قرآن، به معنای وای بر کم فروشان ترجمه کرده‌اند، معنای دیگری نیز ممکن است اراده شود. معنای دیگر «ویل»، چاهی در جهنم است، بنابر این معنا اینطور می‌شود که چاهی در جهنم مخصوص کم فروشان است. بنابر هر دو معنا نیز، با توجه به خطاب آیه، که خطاب تهدیدی است، می‌توان عذاب در جهنم را نتیجه گرفت.
  • عیب جویی: ﴿وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ؛ وای بر هر بدگوی عیب جویی(همزه:۱) بر اساس دو احتمالی که در کم فروشی ذکر شد، بنابر هر دو معنا فرد عیب جو مستحق عذاب جهنم است.


مطالعه بیشتر

  • معاد در قرآن تفسیر موضوعی قرآن کریم، آیه الله جوادی آملی، قم، نشر اسراء، جلد ۵، ص۳۷۵ و بعد از آن.
  • گناهان کبیره، شهید آیت الله دستغیب.

منابع