فهرست تفاسیر مهم اهل‌سنت

سؤال

مهم ترین تفاسیر اهل‌سنت کدامند؟

اهل‌سنت دارای تفاسیر زیادی است که در ادامه نام مهم ترین آن ها بیان می شود.

تفسير روایی القرآن العظيم نوشتهٔ ابن ابى‌حاتم.

تفاسیر روایی

• تفسير القرآن العظيم، ابن ابى‌حاتم (عبدالرحمن بن محمد بن ادریس الرازی) (م ۳۲۷ق)، تحقیق اسعد محمد الطیب، ریاض، مكتبة نزار مصطفى الباز، ۱۴۱۹ق.
• التفسیر الثعلبی (الکشف و البیان عن تفسیر القرآن)، ثعلبی (ابی‌اسحاق احمد بن محمد بن ابراهیم) (م ۴۲۷ق)، تحقیق ابی‌محمد ابن‌ عاشور و نظیر الساعدی، بیروت، دار إحياء التراث العربی، ۱۴۲۲ق.
• الدر المنثور فى تفسير المأثور، سيوطى (جلال‌الدين عبدالرحمن بن ابی‌بکر) (م ۹۱۱ق)، قم، منشورات مکتبة آیة‌الله العظمی المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق.

تفسیر فقهی احکام القرآن نوشتهٔ کیاهرّاسی.

تفاسیر فقهی

• احكام القرآن، شافعی (ابی‌عبدالله محمد بن ادریس) (م ۲۰۴ق)، تحقیق عبدالغنی عبدالخالق، بیروت، دار الكتب العلمية و منشورات محمد علی بيضون، ۱۴۱۲ق.
• احکام القرآن، جصاص (ابی‌بکر احمد بن علی الرازی) (م ۳۷۰ق)، تحقیق محمد الصادق قمحاوی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.
• احکام القرآن، کیاهرّاسی (عمادالدین بن محمد الطبری) (م ۵۰۴ق)، بیروت، دار الكتب العلمية و منشورات محمد علی بيضون‏، ۱۴۲۲ق.

تفاسیر ادبی

• معانی القرآن، فراء (ابی‌زکریاء یحیی بن زیاد الفراء) (م ۲۰۷ق)، تحقیق احمد یوسف نجاتی و محمد علی النجار، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، ۱۹۸۰م.
• اعراب القرآن، زجاج (ابواسحاق ابراهیم بن سَرّی) (م ۳۱۶ق)، تحقیق ابراهیم الابیاری، قم، دارالتفسیر، ۱۴۱۶ق.
• نزهة القلوب في تفسير غريب القرآن العزيز، سجستانی (ابوبکر محمد بن عزیز) (م ۳۳۰ق)، تحقیق یوسف عبدالرحمن المرعشلی، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ق.

تفسیر عرفانی کشف الاسرار نوشتهٔ رشیدالدین میبدی.jpg

تفاسیر عرفانی و صوفیانه

• تفسیر السلّمی (حقائق التفسیر)، سلّمی (ابوعبدالرحمن محمد بن حسین بن موسی ازدی سُلَمی) (م ۴۱۲ق)، تحقیق نصرالله پورجوادی، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۹.
• لطائف الاشارات لفنون القراءات، قشیری (عبدالکریم بن هوازن) (م ۴۶۵ق)، تحقیق ابراهیم بسیونی، قاهره، الهيئة المصرية العامة للكتاب‏، ۲۰۰۰م.
• كشف الأسرار و عدة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری)، رشيدالدين ميبدى (ابوالفضل احمد بن ابى‌سعد) (م ۵۳۰ق)، تحقیق علی‌اصغر حکمت، تهران، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۱ش.

• تفسیر ابن عربی، منسوب به ابن‌عربی (ابوبکر محمد بن احمد بن عبدالله بن حاتم طائی) (م ۶۳۸ق)، تحقیق سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۲ق.

تفاسیر اجتهادی

تفسیر سورآبادی از تفاسیر اجتهادی اهل‌سنت.

• تفسیر الطبری (جامع البیان فی تفسیر القرآن)، طبرى (ابوجعفر محمد بن جرير الطبری) (م ۳۱۰ق)، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۲ق.
• تاج التراجم فى تفسير القرآن للاعاجم، اسفراينى (ابوالمظفر شاهفور بن طاهر بن محمد) (م ۴۷۱ق)، تحقیق نجیب مایل هروی و علی‌اکبر الهی خراسانی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴ و ۱۳۷۵.
• تفسير سور آبادى (تفسیر التفاسیر)، سور آبادى (ابوبكر عتيق بن محمد) (م ۴۹۴ق)، تحقیق علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، تهران، فرهنگ نشر نو، ۱۳۸۱ش.
• الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل فى وجوه التأويل، زمخشرى (محمود بن عمر)، تحقیق مصطفی حسین احمد، بیروت، دار الکتب العربی، ۱۴۰۷ق.
• تفسیر الکبیر (مفاتيح الغيب)، فخرالدين رازى (محمد بن عمر) (م ۶۰۶ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
• تفسیر البیضاوی (أنوار التنزيل و أسرار التأويل)، بيضاوى (عبدالله بن عمر) (م ۶۸۵ق)، تحقیق محمد عبدالرحمن المرعشلی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ق.
• البحر المحیط فی التفسیر، ابوحیان اندلسی، (اثيرالدين محمد بن يوسف بن على بن حيّان نفزى غرناطى) (م ۷۴۵ق)، تحقیق صدیقی محمد جمیل، بیروت، دارالفکر، ۱۴۲۰ق.
• روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثانی، آلوسی (شهاب‌الدین السید محمود الآلوسی البغدادی) (م ۱۲۷۰ق)، تحقیق علی عبدالباری عطیه، بیروت، دار الكتب العلمية و منشورات محمد علی بيضون‏، ۱۴۱۵ق.
• تفسیر المنار (تفسير القرآن الحكيم)، محمد عبده (م ۱۳۲۳ق) و محمد رشیدرضا (م ۱۳۵۴ق)، قاهره، الهيئة المصرية العامة للكتاب، ۱۹۹۰م.

• فى ظلال القرآن، سید قطب (سيد بن قطب بن ابراهيم شاذلی) (م ۱۳۸۷ق)، بیروت، دارالشروق، ۱۴۲۵ق