وحدت مسلمانان از دیدگاه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۹

سؤال

کدام آیات و در چه سوره‌هایی در قرآن کریم مسلمانان را تشویق به وحدت می‌کند؟

درگاه‌ها

واژه وحدت در قرآن کریم بکار نرفته است؛ بلکه از واژه‌های «اعتصام» و «امت واحد» استفاده شده است که در همه آن‌ها مسلمانان را به داشتن وحدت تشویق می‌کند. بطور کلی آیات وحدت را به دو دسته عمده می‌توان تقسیم کرد: یک) آیاتی که تشویق به وحدت می‌کند. دو) آیاتی که از اختلاف و تفرقه نهی می‌کند.

﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّ‌قُوا ۚ وَاذْكُرُ‌وا نِعْمَتَ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا؛ و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید؛ و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که دشمنان (یکدیگر) بودید، پس میان دلهای شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شدید.﴾(آل‌عمران:۱۰۳)
﴿وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّ‌قُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ؛ و چون کسانی مباشید که پس از آنکه دلایل آشکار برایشان آمد، پراکنده شدند و با هم اختلاف پیدا کردند.﴾(آل‌عمران:۱۰۵)
﴿حَتَّىٰ إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ‌ وَعَصَيْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَ‌اكُم مَّا تُحِبُّونَ ۚ مِنكُم مَّن يُرِ‌يدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِ‌يدُ الْآخِرَ‌ةَ؛ تا آن‌که سست شدید و درکار (جنگ و بر سر غنایم) با یکدیگر به نزاع پرداختید؛ و پس از آن‌که آنچه را دوست داشتید (یعنی غنایم را) به شما نشان داد، نافرمانی نمودید. برخی از شما دنیا را و برخی از شما آخرت را می‌خواهد.﴾(آل‌عمران:۱۵۲)
﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَ‌كُمْ فَانفِرُ‌وا ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُ‌وا جَمِيعًا؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، (در برابردشمن) آماده باشید (= اسلحه خود را برگیرید) و گروه گروه (به جهاد) بیرون روید یا به‌طور جمعی روانه شوید.﴾(نساء:۷۱)
﴿إِنَّ الَّذِينَ فَرَّ‌قُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ؛ کسانی که دین خود را پراکنده‌ساختند و فرقه فرقه شدند، تو هیچ گونه مسؤول ایشان نیستی.﴾(انعام:۱۵۹)
﴿وَلَوْ أَرَ‌اكَهُمْ كَثِيرً‌ا لَّفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ‌؛ و اگر ایشان را (= سپاه دشمن) به تو بسیار نشان می‌داد قطعاً سست می‌شدید و حتماً در کار (جهاد) منازعه می‌کردید.﴾(انفال:۴۳)
﴿وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِ‌يحُكُمْ؛ و با هم نزاع مکنید که سست شوید و مهابت شما از بین برود.﴾(انفال:۴۶)
﴿وَقَاتِلُوا الْمُشْرِ‌كِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً؛ و همگی با مشرکان بجنگید، چنان‌که آنان همگی با شما می‌جنگند.﴾(توبه:۳۶)
﴿إِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَ‌بُّكُمْ فَاعْبُدُونِ؛ این است امت شما که امتی یگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستید.﴾(انبیاء:۹۲)
﴿وَإِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَ‌بُّكُمْ فَاتَّقُونِ؛ و در حقیقت، این امت شماست که امتی یگانه است و من پروردگار شمایم؛ پس از من پروا دارید.﴾(مؤمنون:۵۲)
﴿وَلَا تَکونُوا مِنَ الْمُشْرِ‌کینَ مِنَ الَّذِینَ فَرَّ‌قُوا دِینَهُمْ وَکانُوا شِیعًا؛ و از مشرکان مباشید: از کسانی که دین خود را قطعه قطعه کردند و فرقه فرقه شدند.﴾(روم:۳۱ و ۳۲)
﴿إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْ‌صُوصٌ؛ در حقیقت خدا دوست دارد کسانی را که در راه او صف درصف، چنان‌که گوئی بنائی ریخته شده از سرب‌اند جهاد می‌کند.﴾(صف:۴)

مطالعه بیشتر

محمود طالقانی، وحدت و آزادی، چاپ مهرماه ۱۳۶۱، انتشارات میعاد فرهنگی آیت الله طالقانی.
محمد باقر حکیم، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنّت، ترجمه عبدالهادی فقیهی زاده، چاپ مؤسسه فرهنگی انتشارات تبیان، چاپ اوّل، ۱۳۷۷.

جستارهای وابسته

اندیشه‌های تقریبی آیت‌الله بروجردی

منابع

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 کدام آیات و در چه سوره‌هایی در قرآن کریم مسلمانان را تشویق به وحدت می‌کند؟
 {{پایان سوال}}
-{{پاسخ}}واژه وحدت در قرآن کریم بکار نرفته است؛ بلکه از واژه‌های «اعتصام» و «امت واحد» استفاده شده است که در همه آن‌ها مسلمانان را به داشتن وحدت تشویق می‌کند. آن آیات عبارتند از:
+{{پاسخ}}
+{{درگاه|حکومت دینی}}
-۱ـ {{قرآن|واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرّقوا و اذکروا نعمه الله علیکم اذ کنتم اعداء فاَلّف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخواناً|ترجمه=و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید؛ و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که دشمنان (یکدیگر) بودید، پس میان دلهای شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شدید.}}<ref>آل عمران/۱۰۳. ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۴، ج۳، ص۲۸.</ref>
+واژه [[وحدت]] در [[قرآن]] کریم بکار نرفته است؛ بلکه از واژه‌های «اعتصام» و «امت واحد» استفاده شده است که در همه آن‌ها مسلمانان را به داشتن وحدت تشویق می‌کند. بطور کلی آیات وحدت را به دو دسته عمده می‌توان تقسیم کرد: یک) آیاتی که تشویق به وحدت می‌کند. دو) آیاتی که از اختلاف و تفرقه نهی می‌کند.
+# {{قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّ‌قُوا ۚ وَاذْكُرُ‌وا نِعْمَتَ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا|ترجمه=و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید، و پراکنده نشوید؛ و نعمت خدا را بر خود یاد کنید آنگاه که دشمنان (یکدیگر) بودید، پس میان دلهای شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شدید.|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۰۳}}
-۲ـ {{قرآن|و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا من بعد ما جاءهم البیّنات|ترجمه=و چون کسانی مباشید که پس از آنکه دلایل آشکار برایشان آمد، پراکنده شدند و با هم اختلاف پیدا کردند.}}<ref>آل عمران/۱۰۵. ر.ک. الطباطباییی، محمد حسین، المیزان، مترجم عبدالکریم بروجردی، تهران، انتشارات منباء علمی، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۶۰۲–۶۱۰.</ref>
+# {{قرآن|وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّ‌قُوا وَاخْتَلَفُوا مِن بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ|ترجمه=و چون کسانی مباشید که پس از آنکه دلایل آشکار برایشان آمد، پراکنده شدند و با هم اختلاف پیدا کردند.|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۰۵}}
+# {{قرآن|حَتَّىٰ إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ‌ وَعَصَيْتُم مِّن بَعْدِ مَا أَرَ‌اكُم مَّا تُحِبُّونَ ۚ مِنكُم مَّن يُرِ‌يدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَّن يُرِ‌يدُ الْآخِرَ‌ةَ|ترجمه=تا آن‌که سست شدید و درکار (جنگ و بر سر غنایم) با یکدیگر به نزاع پرداختید؛ و پس از آن‌که آنچه را دوست داشتید (یعنی غنایم را) به شما نشان داد، نافرمانی نمودید. برخی از شما دنیا را و برخی از شما آخرت را می‌خواهد.|سوره=آل‌عمران|آیه=۱۵۲}}
-۳ـ {{قرآن|حتی اذا فشلتم و تنازعتم فی الامر و عصیتم من بعد ما اراکم ما تحبون منکم من یرید الدنیا و منکم من یرید الاخره|ترجمه=تا آن‌که سست شدید و درکار (جنگ و بر سر غنایم) با یکدیگر به نزاع پرداختید؛ و پس از آن‌که آنچه را دوست داشتید (یعنی غنایم را) به شما نشان داد، نافرمانی نمودید. برخی از شما دنیا را و برخی از شما آخرت را می‌خواهد.}}<ref>آل عمران/۱۵۲.</ref>
+# {{قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَ‌كُمْ فَانفِرُ‌وا ثُبَاتٍ أَوِ انفِرُ‌وا جَمِيعًا|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، (در برابردشمن) آماده باشید (= اسلحه خود را برگیرید) و گروه گروه (به جهاد) بیرون روید یا به‌طور جمعی روانه شوید.|سوره=نساء|آیه=۷۱}}
+# {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ فَرَّ‌قُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ|ترجمه=کسانی که دین خود را پراکنده‌ساختند و فرقه فرقه شدند، تو هیچ گونه مسؤول ایشان نیستی.|سوره=انعام|آیه=۱۵۹}}
-۴ـ {{قرآن|یا ایها الذین آمنوا خذوا حذرکم فانفروا ثبات اونفروا جمیعاً|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید، (در برابردشمن) آماده باشید (= اسلحه خود را برگیرید) و گروه گروه (به جهاد) بیرون روید یا به‌طور جمعی روانه شوید.}}<ref>النساء/۷۱.</ref>
+# {{قرآن|وَلَوْ أَرَ‌اكَهُمْ كَثِيرً‌ا لَّفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ‌|ترجمه=و اگر ایشان را (= سپاه دشمن) به تو بسیار نشان می‌داد قطعاً سست می‌شدید و حتماً در کار (جهاد) منازعه می‌کردید.|سوره=انفال|آیه=۴۳}}
+# {{قرآن|وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِ‌يحُكُمْ|ترجمه=و با هم نزاع مکنید که سست شوید و مهابت شما از بین برود.|سوره=انفال|آیه=۴۶}}
-۵ـ {{قرآن|ان الذین فرّقوا دینهم و کانوا شیعاً لست منهم فی شیء|ترجمه=کسانی که دین خود را پراکنده‌ساختند و فرقه فرقه شدند، تو هیچ گونه مسؤول ایشان نیستی.}}<ref>انعام/۱۵۹.</ref>
+# {{قرآن|وَقَاتِلُوا الْمُشْرِ‌كِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً|ترجمه=و همگی با مشرکان بجنگید، چنان‌که آنان همگی با شما می‌جنگند.|سوره=توبه|آیه=۳۶}}
+# {{قرآن|إِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَ‌بُّكُمْ فَاعْبُدُونِ|ترجمه=این است امت شما که امتی یگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستید.|سوره=انبیاء|آیه=۹۲}}
-۶ـ {{قرآن|و لو أراکم کثیراً و لتنازعتم فی الامر|ترجمه=و اگر ایشان را (= سپاه دشمن) به تو بسیار نشان می‌داد قطعاً سست می‌شدید و حتماً در کار (جهاد) منازعه می‌کردید.}}<ref>انفال/۴۳.</ref>
+# {{قرآن|وَإِنَّ هَـٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَ‌بُّكُمْ فَاتَّقُونِ|ترجمه=و در حقیقت، این امت شماست که امتی یگانه است و من پروردگار شمایم؛ پس از من پروا دارید.|سوره=مؤمنون|آیه=۵۲}}
+# {{قرآن|وَلَا تَکونُوا مِنَ الْمُشْرِ‌کینَ مِنَ الَّذِینَ فَرَّ‌قُوا دِینَهُمْ وَکانُوا شِیعًا|ترجمه=و از مشرکان مباشید: از کسانی که دین خود را قطعه قطعه کردند و فرقه فرقه شدند.|سوره=روم|آیه=۳۱ و ۳۲}}
-۷ـ {{قرآن|و لا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم|ترجمه=و با هم نزاع مکنید که سست شوید و مهابت شما از بین برود.}}<ref>انفال/۴۶.</ref>
+# {{قرآن|إِنَّ اللَّـهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُم بُنْيَانٌ مَّرْ‌صُوصٌ|ترجمه=در حقیقت خدا دوست دارد کسانی را که در راه او صف درصف، چنان‌که گوئی بنائی ریخته شده از سرب‌اند جهاد می‌کند.|سوره=صف|آیه=۴}}
-۸ـ {{قرآن|و قاتلوا المشرکین کافّه کما یقاتلونکم کافه|ترجمه=و همگی با مشرکان بجنگید، چنان‌که آنان همگی با شما می‌جنگند.}}<ref>توبه/۳۶.</ref>
-۹ـ {{قرآن|و انّ هذا امتکم امه واحده و انا ربکم فاعبدون|ترجمه=این است امت شما که امتی یگانه است، و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستید.}}<ref>انبیاء/۹۲.</ref>
-۱۰ـ {{قرآن|و انّ امتکم امه واحده و انا ربکم فاتقون|ترجمه=و در حقیقت، این امت شماست که امتی یگانه است، و من پروردگار شمایم؛ پس از من پروا دارید.}}<ref>مؤمنون/۵۲.</ref>
-۱۱ـ {{قرآن|و لا تکونوا من المشرکین من الذین فرقوا دینهم و کانوا شیعاً|ترجمه=و از مشرکان مباشید: از کسانی که دین خود را قطعه قطعه کردند و فرقه فرقه شدند.}}<ref>الروم/۳۱–۳۲.</ref>
-۱۲ـ {{قرآن|انّ الله یحبّ الذین یقاتلون فی سبیله صفّاً کانهم بنیان مرصوص|ترجمه=در حقیقت خدا دوست دارد کسانی را که در راه او صف درصف، چنان‌که گوئی بنائی ریخته شده از سرب‌اند جهاد می‌کند.}}<ref>الصف/۴.</ref>
-آیات فوق طبق ترتیب سور شریفه نقل شده است. از جهتی بطور کلی آیات را به دو دسته عمده می‌توان تقسیم کرد: یک دسته، آیاتی که تشویق به وحدت می‌کند و دسته دوّم آیاتی که نهی از اختلاف و تفرقه می‌کند. علاوه بر کتب تفسیر که بهترین منبع برای مطالعه آیات می‌باشند، چنانچه در پاورقی به بعضی از آن‌ها اشاره شده.
-<span></span>
-{{مطالعه بیشتر}}
 == مطالعه بیشتر ==
-۱. سید محمود طالقانی، وحدت و آزادی، چاپ مهرماه ۱۳۶۱، انتشارات میعاد فرهنگی آیت الله طالقانی.
+* محمود طالقانی، وحدت و آزادی، چاپ مهرماه ۱۳۶۱، انتشارات میعاد فرهنگی آیت الله طالقانی.
+* محمد باقر حکیم، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنّت، ترجمه عبدالهادی فقیهی زاده، چاپ مؤسسه فرهنگی انتشارات تبیان، چاپ اوّل، ۱۳۷۷.
-۲. آیت محمد باقر حکیم، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنّت، ترجمه عبدالهادی فقیهی زاده، چاپ مؤسسه فرهنگی انتشارات تبیان، چاپ اوّل، ۱۳۷۷.
-<span></span>
+== جستارهای وابسته ==
+* [[اندیشه‌های تقریبی آیت‌الله بروجردی]]
 == منابع ==
@@ خط ۴۵: / خط ۳۰: @@
 {{شاخه
   | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-|شاخه فرعی۱ = مسایل اجتماعی در قرآن
+| شاخه فرعی۱ = مسائل اجتماعی در قرآن
-|شاخه فرعی۲ = مسایل سیاسی
+| شاخه فرعی۲ = مسائل سیاسی
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = -
-  | تیترها =
+  | تیترها = -
   | ویرایش =
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
   | تغییر مسیر =
   | ارجاعات =
+ | بازبینی نویسنده =
   | بازبینی =
   | تکمیل =