پالایش حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
(تکمیل پاورقی‌ها) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''پالایش حدیث''' یا تنقیح احادیث، به راه‌هایی گفته می‌شود که احادیث معتبر و صحیح از غیر آن مشخص شود. محققان علم حدیث راه‌هایی برای این کار ذکر کرده‌اند؛ از جمله: | '''پالایش حدیث''' یا تنقیح احادیث، به راه‌هایی گفته می‌شود که احادیث معتبر و صحیح از غیر آن مشخص شود. محققان علم حدیث راه‌هایی برای این کار ذکر کرده‌اند؛ از جمله: معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث؛ وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم؛ پایه‌ریزی مبانی علم حدیث. | ||
== ۱. معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث == | == ۱. معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث == | ||
پیشگامان این موضوع، [[ائمه اطهار(ع)]] بودند و افرادی چون ابوالخطاب محمد بن ابی زینب کوفی، مغیره بن سعید و بنان بیان و … را به عنوان دروغگو معرفی کرده و آنان را طرد و لعن کردند.<ref>معالم | پیشگامان این موضوع، [[ائمه اطهار(ع)]] بودند و افرادی چون ابوالخطاب محمد بن ابی زینب کوفی، مغیره بن سعید و بنان بیان و … را به عنوان دروغگو معرفی کرده و آنان را طرد و لعن کردند.<ref>عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲.</ref> | ||
== ۲. وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم == | == ۲. وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم == | ||
ائمه اطهار(ع) برای این منظور | ائمه اطهار(ع) برای این منظور ملاک‌هایی کرده‌اند: | ||
الف. '''عرضه بر قرآن:''' بر پایه احادیثی که از امامان شیعه(ع) نقل شده است هر حدیثی که با قرآن موافق است سالم و هر حدیثی که مخالف قرآن است ناسالم است.<ref> | الف. '''عرضه بر قرآن:''' بر پایه احادیثی که از امامان شیعه(ع) نقل شده است هر حدیثی که با قرآن موافق است سالم و هر حدیثی که مخالف قرآن است ناسالم است.<ref>عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲. ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۲۱۶–۲۲۶.</ref> | ||
ب. '''عرضه بر سنت قطعی و غیر اختلافی پیامبر(ص)''': طبق این ملاک هر حدیثی که با سنت قطعی مخالف باشد مردود است.<ref>درسنامه وضع | ب. '''عرضه بر سنت قطعی و غیر اختلافی پیامبر(ص)''': طبق این ملاک هر حدیثی که با سنت قطعی مخالف باشد مردود است.<ref>ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴، </ref> | ||
== ۳. پیدایش علوم حدیث == | == ۳. پیدایش علوم حدیث == | ||
الف. '''علم رجال الحدیث''': به منظور شناسایی رجالی که در اسناد روایات آمده است شکل گرفت و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شد.<ref> | الف. '''علم رجال الحدیث''': به منظور شناسایی رجالی که در اسناد روایات آمده است شکل گرفت و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شد.<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۵–۲۷.</ref> مانند: رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی، معجم الرجال آیت‌الله خویی و…<ref>زين العابدين، قرباني، علم حديث و نقش آن در شناخت و تهذيب حديث، قم، انصاريان، چاپ سوم، ۱۳۷۸، ص۸۷–۸۸.</ref> | ||
ب. '''علم درایه الحدیث''': در این علم از سند و متن حدیث و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می‌شود.<ref>نهایه الدرایه، | ب. '''علم درایه الحدیث''': در این علم از سند و متن حدیث و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می‌شود.<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۷۹.</ref> الوجیزه شیخ بهایی، نهایه الدرایه سید حسن صدر و علم الحدیث سیدرضا مؤدب، درسات فی علم الدرایه علی اکبر غفاری و مقباس الهدایه آیت الله مامقانی در این زمینه نوشته شده‌اند. | ||
ج. '''علم مختلف الحدیث''': در این علم از احادیث | ج. '''علم مختلف الحدیث''': در این علم از احادیث معارض و راه حل تعارض آنها بحث می‌شود، در این زمینه هم کتبی نوشته شده است<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۸.</ref> مهمترین کتاب در این باره کتاب [[الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]] شیخ طوسی (ره) است که جزء [[کتب اربعه شیعه]] است. | ||
د. '''علم علل الحدیث''': در این علم از اسباب پنهان و مشکلی که باعث ایجاد مشکل در حجیت حدیث شده است بحث می‌شود؛ | د. '''علم علل الحدیث''': در این علم از اسباب پنهان و مشکلی که باعث ایجاد مشکل در حجیت حدیث شده است بحث می‌شود؛ در این خصوص کتب متعددی نوشته شده است.<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۹.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش =شد | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی =شد | | لینک‌دهی =شد | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۵
پالایش‌های حدیثی یعنی چه؟
پالایش حدیث یا تنقیح احادیث، به راه‌هایی گفته می‌شود که احادیث معتبر و صحیح از غیر آن مشخص شود. محققان علم حدیث راه‌هایی برای این کار ذکر کرده‌اند؛ از جمله: معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث؛ وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم؛ پایه‌ریزی مبانی علم حدیث.
۱. معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث
پیشگامان این موضوع، ائمه اطهار(ع) بودند و افرادی چون ابوالخطاب محمد بن ابی زینب کوفی، مغیره بن سعید و بنان بیان و … را به عنوان دروغگو معرفی کرده و آنان را طرد و لعن کردند.[۱]
۲. وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم
ائمه اطهار(ع) برای این منظور ملاک‌هایی کرده‌اند:
الف. عرضه بر قرآن: بر پایه احادیثی که از امامان شیعه(ع) نقل شده است هر حدیثی که با قرآن موافق است سالم و هر حدیثی که مخالف قرآن است ناسالم است.[۲]
ب. عرضه بر سنت قطعی و غیر اختلافی پیامبر(ص): طبق این ملاک هر حدیثی که با سنت قطعی مخالف باشد مردود است.[۳]
۳. پیدایش علوم حدیث
الف. علم رجال الحدیث: به منظور شناسایی رجالی که در اسناد روایات آمده است شکل گرفت و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شد.[۴] مانند: رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی، معجم الرجال آیت‌الله خویی و…[۵]
ب. علم درایه الحدیث: در این علم از سند و متن حدیث و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می‌شود.[۶] الوجیزه شیخ بهایی، نهایه الدرایه سید حسن صدر و علم الحدیث سیدرضا مؤدب، درسات فی علم الدرایه علی اکبر غفاری و مقباس الهدایه آیت الله مامقانی در این زمینه نوشته شده‌اند.
ج. علم مختلف الحدیث: در این علم از احادیث معارض و راه حل تعارض آنها بحث می‌شود، در این زمینه هم کتبی نوشته شده است[۷] مهمترین کتاب در این باره کتاب الاستبصار فیما اختلف من الاخبار شیخ طوسی (ره) است که جزء کتب اربعه شیعه است.
د. علم علل الحدیث: در این علم از اسباب پنهان و مشکلی که باعث ایجاد مشکل در حجیت حدیث شده است بحث می‌شود؛ در این خصوص کتب متعددی نوشته شده است.[۸]
منابع
- ↑ عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲.
- ↑ عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲. ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۲۱۶–۲۲۶.
- ↑ ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴،
- ↑ صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۵–۲۷.
- ↑ زين العابدين، قرباني، علم حديث و نقش آن در شناخت و تهذيب حديث، قم، انصاريان، چاپ سوم، ۱۳۷۸، ص۸۷–۸۸.
- ↑ صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۷۹.
- ↑ صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۸.
- ↑ صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۹.