الگو:سوال برگزیده

گفته شده که کتاب تاریخ طبری معتبرترین کتاب تاریخ اسلامی است؛ آیا این مطلب صحیح است؟

اعتبار تاریخ طبری، با در نظر داشتن وجود روایات تاریخی جعلی و ضعیف در خلال روایات قابل اعتماد آن، مورد قبول دانشمندان اسلامی است. تاریخ طبری، نوشته محمد بن جریر طبری، از مهم‌ترین تاریخ‌های تمدن اسلامی و ابوالتواریخ (پدر تاریخ‌ها) اسلامی خوانده شده است. این تاریخ را صحیح‌ترین و دقیق‌ترین کتاب تاریخ اسلامی برشمرده‌اند. تاریخ طبری از همان ابتدای تألیف هم میان عامه مردم و هم میان دانشمندان مقبولیت یافت. نویسنده این کتاب از عالمان نامی جهان اسلام و یکی از مشهورترین مورخان و مفسران اسلامی دانسته شده است.

روایات تاریخ طبری در قالب حدیثی نگاشته شده است. به این صورت که ابتدا سند روایت تاریخی آورده شده و سپس روایت نقل شده است. عمدهٔ نقل‌های تاریخ طبری از منابع مکتوبی بوده که طبری به‌صورت انبوه در اختیار داشته است. طبری در تاریخ خود نقل‌های مختلف یک حادثه را با اسناد مختلف آورده است.

مهم‌ترین امتیاز تاریخ طبری را این دانسته‌اند که بسیاری از مکتوبات تاریخی عصر مؤلف را، که امروزه در دست نیستند، در نقل‌های خود حفظ کرده است. نقل روایات مختلف از یک واقعه با سلسله اسناد مختلف در این کتاب امکان پژوهش در دیدگاه‌های معارض را ایجاد کرده است. از آنجا که در تاریخ طبری شیوه محدثان مبنا قرار گرفته، همه روایات تاریخی اسلامی یکجا در کنار هم چیده شده است. حفظ این روایات را خدمتی ارزنده به تاریخ اسلام قلمداد کرده‌اند.

بر تاریخ طبری و روش کار مؤلف آن نقدهایی وارد شده است؛ از جمله: به‌دلیل استفاده از روش روایی در تاریخ طبری، نقل‌های دروغ و ضعیف به این کتاب وارد شده است؛ طبری در استفاده از مآخذ تاریخی از رجال ضعیف نقل کرده است؛ در این کتاب از نقد تاریخی اجتناب شده و به راویان اعتماد بی‌اندازه شده است؛ قسمت نخست تاریخ طبری را، که مربوط به تاریخ جهان از آفرینش تا مبعث است، سرشار از اسرائیلیات دانسته‌اند؛ در تاریخ طبری منبع نقل‌ها به درستی معرفی نشده است؛ شیوه روایی تاریخ‌نگاری طبری موجب شده که تاریخ طبری خالی از آگاهی‌های اجتماعی باشد.

... مطالعه بیشتر