جلال‌الدین محدث ارموی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←جایگاه) |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
{{درگاه|واژه‌ها|حوزه و روحانیت}} | {{درگاه|واژه‌ها|حوزه و روحانیت}} | ||
==جایگاه== | ==جایگاه و ویژگی‌ها== | ||
سید جلال‌الدین محدث ارموی را یکی از مصححان و محققان شاخص معارف شیعی و احیاگر میراث تشیع قلمداد کرده‌اند.<ref>جهانبخش، جویا، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، آینه میراث، شماره ۵ و ۶، تابستان و پاییز ۱۳۷۸ش، ص۷۳.</ref> آثار محدث را آثاری در جهت تحکیم مبانی عقیدتی شیعه و دفاع از اندیشه مذهبی امامیه و ترویج مذهب اهل‌بیت(ع) قلمداد کرده‌اند.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۵.</ref> | |||
محدث ارموی را دارای تعلق خاطری عمیق به حدیث و تاریخ و رجال به‌خصوص در ساحت معارف اهل بیت(ع) دانسته‌اند.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۴.</ref> علاقه او به حدیث را چنان دانسته‌اند که استادش، آیت‌الله سید حسین عرب‌باغی او را به «محدث» ملقب کرد.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۴.</ref> وجه بارز میراث علمی محدث ارموی در روزگارش را پرداختن از روی اعتقاد به پژوهش در متون دینی دانسته‌اند؛ کاری که در زمان اوج رواج اندیشه‌های ملی‌گرایانه و باستان‌گرایانه غیر دینی در ایران انجام گرفته است.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۵.</ref> | |||
توجه به متون قدیم فارسی شیعی یکی از خصوصیات کاری محدث ارموی قلمداد شده<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۶.</ref> که تصحیح و تعلیق کتاب نقض عبدالجلیل قزوینی رازی نمادی از این خصوصیت قلمداد شده است.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۶.</ref> تصحیح و حاشیه نویسی بر کتاب نقض شاخص‌ترین اثر محدث ارموی قلمداد شده است.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۶.</ref> شیوه تصحیح متون محدث ارموی را تا اندازه زیادی سنتی و قدمایی تلقی کرده‌اند.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۷.</ref> | |||
درباره شخصیت سید جلال‌الدین محدث ارموی گفته شده که هرچند سال‌ها از محیط حوزه دور بود، به‌لحاظ منش تا آخر عمر یک حوزوی اصیل باقی ماند.<ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۴.</ref> زندگی محدث در دو کار خلاصه کرده‌اند: پژوهش و عبادت که از نظر او از یکدیگر جدایی نداشتند. <ref>جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۵.</ref> | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
سید جلال الدین حسینی اُرْموی در رمضان ۱۳۲۳ق (دوم آذر ۱۲۸۳ش) در شهر اروميه به دنیا آمد. تحصيلات مقدماتى را در زادگاهش فرا گرفت. پدرش اهل علم نبود، ولى تشويق‌هاى فراوان پدربزرگش در علاقه او به آموختن مؤثر قلمداد شده است. محدث ارموی، پس از فراگيرى ادبيات فارسى، به آموختن ادبيات عرب، فقه، اصول، منطق، حديث و رجال نزد استادان چون شيخ على ولديانى خويى آموخت. محدث ارموی براى تكميل دروس خود راهى حوزه مشهد شد و به‌مدت چهار سال به تکمیل دانش خود پرداخت.<ref>محدث، علی، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، کتاب ماه کلیات، شماره ۱۱۹، سال ۱۳۸۶ش، ص۱۲.</ref> | سید جلال الدین حسینی اُرْموی در رمضان ۱۳۲۳ق (دوم آذر ۱۲۸۳ش) در شهر اروميه به دنیا آمد. تحصيلات مقدماتى را در زادگاهش فرا گرفت. پدرش اهل علم نبود، ولى تشويق‌هاى فراوان پدربزرگش در علاقه او به آموختن مؤثر قلمداد شده است. محدث ارموی، پس از فراگيرى ادبيات فارسى، به آموختن ادبيات عرب، فقه، اصول، منطق، حديث و رجال نزد استادان چون شيخ على ولديانى خويى آموخت. محدث ارموی براى تكميل دروس خود راهى حوزه مشهد شد و به‌مدت چهار سال به تکمیل دانش خود پرداخت.<ref>محدث، علی، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، کتاب ماه کلیات، شماره ۱۱۹، سال ۱۳۸۶ش، ص۱۲.</ref> | ||
پس از واقعه مسجد گوهرشاد در دوران رضاخان که به بازداشت دو شبه او انجامید، به تهران رفت و قصد هجرت به نجف برای اشرف گردد. ولى سرانجام در تهران به استخدام وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) درآمد. مدتی برای تدریس به تبريز رفت و در دبيرستان نظام آنجا به تدريس پرداخت. در سال ۱۳۲۰ش و در پی اشغال آذربایجان توسط روس‌ها، به تهران بازگشت و در كتابخانه ملى در سمت ریاست بخش مخطوطات رسید.<ref>محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۲.</ref> | پس از واقعه مسجد گوهرشاد در دوران رضاخان که به بازداشت دو شبه او انجامید، به تهران رفت و قصد هجرت به نجف برای اشرف گردد. ولى سرانجام در تهران به استخدام وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) درآمد. مدتی برای تدریس به تبريز رفت و در دبيرستان نظام آنجا به تدريس پرداخت. در سال ۱۳۲۰ش و در پی اشغال آذربایجان توسط روس‌ها، به تهران بازگشت و در كتابخانه ملى در سمت ریاست بخش مخطوطات رسید.<ref>محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۲.</ref> محدث ارموی در دانشگاه تهران به تکمیل تحصیلات جدید خود پرداخت و در رشته ادبیات عرب دکتری گرفت. | ||
محدث ارموی از طریق سيد نصراللّه تقوی با محمد قزوينى، محقق و بنیان‌گذار تصحیح انتقادی متون در ایران، و عباس اقبال آشتيانى دوست شد و به همکاری علمی با آنان پرداخت. محدث ارموى در سال ۱۳۲۲ش با دختر آيةاللّه سيد احمد طالقانى (پدر جلال آل‌احمد) ازدواج كرد. در سال ۱۳۵۵ش، به دعوت دانشكده معقول و منقول (الهيات) به تدريس پرداخت. محدث ارموی در سال ۱۳۴۷ش بازنشسته شد. سيد جلال‌الدين ارموى تمام عمر را به تألیف و تصحیح کتاب پرداخت. محدث ارموی سرانجام در بامداد شنبه پنجم آبان ماه ۱۳۵۸ش درگذشت و در جوار آرامگاه شیخ ابوالفتوح رازى در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.<ref>محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۲-۱۳.</ref> | محدث ارموی از طریق سيد نصراللّه تقوی با محمد قزوينى، محقق و بنیان‌گذار تصحیح انتقادی متون در ایران، و عباس اقبال آشتيانى دوست شد و به همکاری علمی با آنان پرداخت. محدث ارموى در سال ۱۳۲۲ش با دختر آيةاللّه سيد احمد طالقانى (پدر جلال آل‌احمد) ازدواج كرد. در سال ۱۳۵۵ش، به دعوت دانشكده معقول و منقول (الهيات) به تدريس پرداخت. محدث ارموی در سال ۱۳۴۷ش بازنشسته شد. سيد جلال‌الدين ارموى تمام عمر را به تألیف و تصحیح کتاب پرداخت. محدث ارموی سرانجام در بامداد شنبه پنجم آبان ماه ۱۳۵۸ش درگذشت و در جوار آرامگاه شیخ ابوالفتوح رازى در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.<ref>محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۲-۱۳.</ref> | ||
| خط ۶۷: | خط ۷۳: | ||
* تشریح الزلازل بأحادیث الأفاضل. | * تشریح الزلازل بأحادیث الأفاضل. | ||
* عشق و محبت.<ref>محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۳-۱۵.</ref> | * عشق و محبت.<ref>محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۳-۱۵.</ref> | ||
او را علاقه مند به جمع آوری و بررسی نسخ خطی و تحقیق در آنها خوانده اند. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۶
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
محدث ارموی کیست و زمینه فعالیت او در حوزه علمیه چه بوده است؟
| جلال‌الدین محدث ارموی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | سید جلال‌الدین حسینی ارموی |
| سرشناسی | مصحح میراث اسلامی و شیعی |
| تولد | ۱۲۸۳ش |
| وفات | ۱۳۵۸ش |
جایگاه و ویژگی‌ها
سید جلال‌الدین محدث ارموی را یکی از مصححان و محققان شاخص معارف شیعی و احیاگر میراث تشیع قلمداد کرده‌اند.[۱] آثار محدث را آثاری در جهت تحکیم مبانی عقیدتی شیعه و دفاع از اندیشه مذهبی امامیه و ترویج مذهب اهل‌بیت(ع) قلمداد کرده‌اند.[۲]
محدث ارموی را دارای تعلق خاطری عمیق به حدیث و تاریخ و رجال به‌خصوص در ساحت معارف اهل بیت(ع) دانسته‌اند.[۳] علاقه او به حدیث را چنان دانسته‌اند که استادش، آیت‌الله سید حسین عرب‌باغی او را به «محدث» ملقب کرد.[۴] وجه بارز میراث علمی محدث ارموی در روزگارش را پرداختن از روی اعتقاد به پژوهش در متون دینی دانسته‌اند؛ کاری که در زمان اوج رواج اندیشه‌های ملی‌گرایانه و باستان‌گرایانه غیر دینی در ایران انجام گرفته است.[۵]
توجه به متون قدیم فارسی شیعی یکی از خصوصیات کاری محدث ارموی قلمداد شده[۶] که تصحیح و تعلیق کتاب نقض عبدالجلیل قزوینی رازی نمادی از این خصوصیت قلمداد شده است.[۷] تصحیح و حاشیه نویسی بر کتاب نقض شاخص‌ترین اثر محدث ارموی قلمداد شده است.[۸] شیوه تصحیح متون محدث ارموی را تا اندازه زیادی سنتی و قدمایی تلقی کرده‌اند.[۹]
درباره شخصیت سید جلال‌الدین محدث ارموی گفته شده که هرچند سال‌ها از محیط حوزه دور بود، به‌لحاظ منش تا آخر عمر یک حوزوی اصیل باقی ماند.[۱۰] زندگی محدث در دو کار خلاصه کرده‌اند: پژوهش و عبادت که از نظر او از یکدیگر جدایی نداشتند. [۱۱]
زندگینامه
سید جلال الدین حسینی اُرْموی در رمضان ۱۳۲۳ق (دوم آذر ۱۲۸۳ش) در شهر اروميه به دنیا آمد. تحصيلات مقدماتى را در زادگاهش فرا گرفت. پدرش اهل علم نبود، ولى تشويق‌هاى فراوان پدربزرگش در علاقه او به آموختن مؤثر قلمداد شده است. محدث ارموی، پس از فراگيرى ادبيات فارسى، به آموختن ادبيات عرب، فقه، اصول، منطق، حديث و رجال نزد استادان چون شيخ على ولديانى خويى آموخت. محدث ارموی براى تكميل دروس خود راهى حوزه مشهد شد و به‌مدت چهار سال به تکمیل دانش خود پرداخت.[۱۲]
پس از واقعه مسجد گوهرشاد در دوران رضاخان که به بازداشت دو شبه او انجامید، به تهران رفت و قصد هجرت به نجف برای اشرف گردد. ولى سرانجام در تهران به استخدام وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) درآمد. مدتی برای تدریس به تبريز رفت و در دبيرستان نظام آنجا به تدريس پرداخت. در سال ۱۳۲۰ش و در پی اشغال آذربایجان توسط روس‌ها، به تهران بازگشت و در كتابخانه ملى در سمت ریاست بخش مخطوطات رسید.[۱۳] محدث ارموی در دانشگاه تهران به تکمیل تحصیلات جدید خود پرداخت و در رشته ادبیات عرب دکتری گرفت.
محدث ارموی از طریق سيد نصراللّه تقوی با محمد قزوينى، محقق و بنیان‌گذار تصحیح انتقادی متون در ایران، و عباس اقبال آشتيانى دوست شد و به همکاری علمی با آنان پرداخت. محدث ارموى در سال ۱۳۲۲ش با دختر آيةاللّه سيد احمد طالقانى (پدر جلال آل‌احمد) ازدواج كرد. در سال ۱۳۵۵ش، به دعوت دانشكده معقول و منقول (الهيات) به تدريس پرداخت. محدث ارموی در سال ۱۳۴۷ش بازنشسته شد. سيد جلال‌الدين ارموى تمام عمر را به تألیف و تصحیح کتاب پرداخت. محدث ارموی سرانجام در بامداد شنبه پنجم آبان ماه ۱۳۵۸ش درگذشت و در جوار آرامگاه شیخ ابوالفتوح رازى در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.[۱۴]
آثار
نتیجه عمر ۷۵ ساله محدث ارموی در عرصه علوم اسلامی تصحیح متون مهمی از میراث اسلامی و شیعی قلمداد شده است. در کنار این محدث ارموی در عرصه تألیف نیز آثاری از خود به جا گذاشته است.[۱۵]
تصحیح متون
- تصحیح و تعلیق کتاب نقض (بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض) عبدالجلیل قزوینی رازی.
- تصحیح کتاب زاد السالک فیض کاشانی.
- تصحیح تفسیر گازر ابوالمحاسن جرجانی.
- تصحیح جلد اول و دوم از تفسیر چهارجلدی شریف لاهیجی.
- تصحیح محاسن برقی نوشته احمد بن محمد بن خالد برقی.
- تصحیح شرح فارسی شهاب الاخبار قاضی قضاعی.
- تصحیح شرح فارسی غرر الحکم و درر الکلم آمدی، تألیف جمال الدین خوانساری.
- تصحیح میزان الملل تألیف علی‌بخش میرزا قاجار.
- تصحیح الصوارم المهرقه فی نقد الصواعق المحرقه نگاشته قاضی نورالله شوشتری.
- تصحیح و تعلیق الرسالة العلیة فی احادیث النبویة نوشته ملا حسین واعظ کاشفی.
- تصحیح و تعلیق کتاب فردوس در تاریخ شوشتر و برخی از مشاهیر آن نوشته علاءالملک حسینی شوشتری مرعشی.
- تصحیح دیوان سید ضیاءالدین ابوالرضا حسنی راوندی کاشانی.
- تصحیح دیوان شرف الشعرا بدرالدین قوامی رازی.
- تصحیح نسائم الأسحار من لطائم الأخبار در تاریخ وزرا، تألیف ناصرالدین منشی کرمانی.
- تصحیح و تعلیق کتاب الغارات نگاشته ابراهیم بن محمد ثقفی کوفی.
- تصحیح فهرست منتجب‌الدین رازی.
- تصحیح شرح فارسی مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه عبدالرزاق گیلانی.[۱۶]
تألیف و ترجمه
- کشف الکربة فی شرح دعاء الندبه.
- شرح بر «الأصول الأصلیه» فیض کاشانی.
- برگ سبز، که جُنگی به نظم و نثر است.
- ایمان و رجعت.
- تشریح الزلازل بأحادیث الأفاضل.
- عشق و محبت.[۱۷]
او را علاقه مند به جمع آوری و بررسی نسخ خطی و تحقیق در آنها خوانده اند.
منابع
- ↑ جهانبخش، جویا، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، آینه میراث، شماره ۵ و ۶، تابستان و پاییز ۱۳۷۸ش، ص۷۳.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۵.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۴.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۴.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۵.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۶.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۶.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۶.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۷.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۴.
- ↑ جهانبخش، «مرحوم محدث ارموی احیاگر میراث تشیع»، ص۷۵.
- ↑ محدث، علی، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، کتاب ماه کلیات، شماره ۱۱۹، سال ۱۳۸۶ش، ص۱۲.
- ↑ محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۲.
- ↑ محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۲-۱۳.
- ↑ طالعی، عبدالحسین، هدیه بهارستان به زنده‌یاد استاد میر جلال‌الدین محدث ارموی (احیاگر میراث مکتوب شیعی)، تهران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ۱۳۸۶ش، ص۳۲.
- ↑ محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۳-۱۵.
- ↑ محدث، «مختصری از شرح‌حال و كتابشناسی آثار استاد فقيد سيد جلال‌الدين محدث ارموی»، ص۱۳-۱۵.