مواسات در اموال نشانه شیعه بودن: تفاوت میان نسخه‌ها

(ایجاد مدخل: مواسات در اموال نشانه شیعه بودن)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=fabbasi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
در روایتی آمده است که شیعه باید در اموال خود مواسات کند، درهمی برای خود و درهمی برای دیگران بذل کند و گرنه شیعه نیست: « وَ فِي أَمْوَالِهِمْ يَتَوَاسَوْنَ وَ فِي اللَّهِ يَتَبَاذَلُونَ يَا نَوْفُ دِرْهَمٌ وَ دِرْهَمٌ وَ ثَوْبٌ وَ ثَوْبٌ وَ إِلَّا فَلَا» آيا واقعا که الان مردم چنين نمي‌کنند، شیعه نیستند؟ آیا این روایت صحيح است؟ تفسير صحيح آن چيست؟
در روایتی آمده است که شیعه باید در اموال خود مواسات کند، درهمی برای خود و درهمی برای دیگران بذل کند و گرنه شیعه نیست: «وَ فِی أَمْوَالِهِمْ یَتَوَاسَوْنَ وَ فِی اللَّهِ یَتَبَاذَلُونَ یَا نَوْفُ دِرْهَمٌ وَ دِرْهَمٌ وَ ثَوْبٌ وَ ثَوْبٌ وَ إِلَّا فَلَا» آیا واقعاً که الان مردم چنین نمی‌کنند، شیعه نیستند؟ آیا این روایت صحیح است؟ تفسیر صحیح آن چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
حدیث نوف شامی در مواسات اموال و بذل آن به دیگران سند معتبری ندارد. محتوای حدیث در آیات قرآن و روایات معتبر آمده است و می‌توان گفت برخی از شیعیان به خاطر پرداخت نکردن خمس، زکات، صدقات واجب و انفاق‌های لازم، نمی‌توانند به رشد برسند و چه بسا اهل آتش شوند. برخی از این روایات نیز به بالاترین کمال ایمان و اخلاق اشاره دارد که شیعه کامل باید چنان صفاتی داشت باشد و به معنای خارج شدن از مکتب شیعه نیست.
حدیثی که '''مواسات در اموال را نشانه شیعه بودن''' دانسته، ضعیف برشمرده‌اند. هر کس دوازده امام را جانشین الهی رسول خدا(ص) بداند شیعه است و عمل نکردن به یکی از دستورات دینی به معنای خارج شدن از شیعه بودن نیست. برخی از این روایات با صرف نظر از معتبر نبودن سند آن، به بالاترین کمال ایمان اشاره دارد که شیعه کامل باید چنان صفاتی داشت باشد و به معنای خارج شدن مواسات نکننده، از مکتب شیعه نیست.


== متن روايت ==
== متن روایت ==
[[جایگاه علامه مجلسی|علامه مجلسی]] در [[اعتبار کتاب بحارالانوار|بحار الانوار]] از کتاب [[کنز الفوائد]] روایتی نقل می‌کند که [[علی(ع)|حضرت علی(ع)]] برخی از صفات شیعه را به نوف شامی بیان کرده است. امام(ع) مواسات در مال {{یادداشت|مواسات‏ يعنى‏: ديگرى را در مال خويش شريك قرار دادن، تا آنجا كه هر گونه خود از مال خويش استفاده و در آن تصرّف مى‏كند، ديگرى نيز چنان باشد.«حكيمى، محمدرضا و حكيمى، محمد و حكيمى، على، الحياة، ترجمه: احمد آرام - تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ۵، ص۱۵۶.»}} را یکی از صفات برجسته شیعه دانسته است که اگر در کسی نباشد، فرد نباید خود را شیعه بداند:


حضرت علی(ع) در روایتی برخی از صفات شیعه را به نوف شامی بیان کرده است. امام(ع) مواسات در مال را یکی از صفات برجسته شیعه دانسته است که اگر نباشد فرد نباید خود را شیعه بداند:
{{عربی بزرگ|شِيعَتِيَ الَّذِينَ فِي قُبُورِهِمْ يَتَزَاوَرُونَ وَ فِي أَمْوَالِهِمْ يَتَوَاسَوْنَ وَ فِي اللَّهِ يَتَبَاذَلُونَ يَا نَوْفُ دِرْهَمٌ وَ دِرْهَمٌ وَ ثَوْبٌ وَ ثَوْبٌ وَ إِلَّا فَلَا<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بيروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۱۹۱.</ref>


{{عربی بزرگ| وَ فِي أَمْوَالِهِمْ يَتَوَاسَوْنَ وَ فِي اللَّهِ يَتَبَاذَلُونَ يَا نَوْفُ دِرْهَمٌ وَ دِرْهَمٌ وَ ثَوْبٌ وَ ثَوْبٌ وَ إِلَّا فَلَا ...<ref>مجلسي، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۶۵، باب ۱۹، حديث ۴۷، ص۱۹۲.</ref>
|ترجمه= شیعه من کسانی هستند که در قبرشان همدیگر را زیارت می‌کنند و در اموال خود دیگران را هم سهیم مى‌كنند و آن را در راه خدا به يك ديگر مى‌بخشند؛ اى نوف! درهمى و درهمى و لباسی و لباسی و گرنه نه (از آنچه دارد درهمى برای خود و درهمى برای دیگران؛ لباسی برای خود و لباسی برای دیگران و گرنه شیعه نیست.)}}
 
|ترجمه= در اموال خود مواسات‏ مى‏‌كنند و آن را در راه خدا به يك ديگر مى‏‌بخشند؛ اى نوف! درهمى و درهمى و لباسی و لباسی(از آنچه دارى درهمى برای خود و درهمى برای دیگران؛ لباسی برای خود و لباسی برای دیگران). و گر نه شیعه نیستند.}}


== سند روایت ==
== سند روایت ==
* نام کامل محمد بن طالب اولین راوی در [[سلسله حدیث|سلسله سند]] این حدیث، محمد بن علی بن طالب البلدی است.<ref>کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، قم، دار الذخائر، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۷.</ref> نام وی در کتاب‌های رجال نیامده است.<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مؤلف، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۲۳۴.</ref>
* ابی المفضل الشیبانی راوی دیگر این حدیث، ضعیف است.<ref>طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش، ص۴۴۷.</ref>
* نام عبدالله بن جعفر الازدی نیز در کتاب‌های رجال نیامده است.<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مؤلف، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۵۰۲.</ref>
* خالد بن یزید الثقفی هم مهمل است و معلوم نیست ثقه بود یا نه.<ref>مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۳۱ق، ج۲۵، ص۲۱۹.</ref>


نام محمد بن طالب در [[سلسله حدیث|سلسله سند]] این حدیث آمده است. وی با پسوند «بن عمير العبدي» از اصحاب [[امام صادق(ع)]] است.<ref>اردبيلي غروي حائري، محمد، جامع الرّواه، قم،  کتابخانه مرعشي نجفي، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۳۳.</ref> سخن ديگري در مورد شخصيت او به ميان نيامده است.
علامه مجلسی این حدیث را از کتاب کنز الفوائد نقل می‌کند. عبارت‌های مورد نظر در متن کنز الفوائد که امروزه چاپ شده است، وجود ندارد و این یکی از ایرادهای اصلی معتبر نبودن روایت می‌باشد.
 
ابي المفضل الشيباني راوي ديگر حدیث، ضعيف است.<ref>موسوي خويي، ابوالقاسم، معجم الرجال الحديث، ج۶، بي تا، ص۶۹.</ref>
 
عبدالله بن جعفر الازدي راوی دیگر است که در کتب رجالي مشخص نيست ثقه است يا نه؟
 
خالد بن يزيد الثقفي هم در کتاب هاي رجالي با پسوند «الثقفي» حتي يک مورد هم نيامده است. ۲۱۹ مورد با پسوند «الثقفي» آمده که پيشوند هيچ مورد آن خالد بن يزيد نيست.<ref>ترابي، علي اکبر، باشراف آيت الله جعفر سبحاني، الموسوعه الرجاليه الميسره، قم، موسسه الامام الصادق(ع)، الطبعه الثانيه، ۱۴۲۴ق، ص۲۶۷.</ref>
 
روایات سدير که همان ابن حکيم است، قابل اعتماد نيست.<ref>اردبيلي غروي، حائري، محمد، جامع الرواه، ج۲، ص۱۳۳.</ref> برخي او را واقفي دانسته اند.<ref>موسوي خويي، ابوالقاسم، معجم الرجال الحديث، ج۶، بي تا، ج۲، ص۶۷.</ref>
 
== شرح حدیث==
 
سند روایت قابل استناد نیست امّا بسياري از صفات اشاره شده در این روایت، در آیات [[قرآن]] و روایات معتبر آمده است و مواسات در مال یکی از صفات برجسته مومنان می‌باشد:
 
{{قرآن|ترجمه= هيچ گاه به نيکي دست نخواهي يافت مگر آن چه را (خيلي) دوست داريد انفاق کنيد.|سوره=|آیه=}}
 
{{قرآن|ترجمه= نيکي آن نيست که روي به مشرق و مغرب کنيد. بلکه نيکويي از آن کسي است که: ... مال مورد علاقه خود را به خويشان، يتيمان، تهي دستان، در راه ماندگان، نياز خواهان و بردگان ببخشد|سوره=|آیه=}}
 
در سوره بلد بخشش ها و دستگيري ها به عنوان «عقبه» و گردنه هاي سخت معرفي شده است که هر کس نمي‌تواند از آن عبور کند.<ref>کلباسي، محمد، الرسائل الرجاليه، قم، دارالحديث، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ج۳، ص۳۸۸.</ref>


چه قدر از شيعيان در گردنه‌هاي خمس، زکات، صدقات و بذل مال در عرصه جهاد، از قافله عقب مي‌مانند و عقب نشيني مي‌کنند: {{قرآن| لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّي تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ|ترجمه=|سوره=|آیه=}}
کتاب أعلام الدین فی صفات المؤمنین، این روایت را با عبارت‌های مورد نظر آورده است.<ref>دیلمی، حسن بن محمد، أعلام الدین فی صفات المؤمنین، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، ص۱۳۸.</ref> این کتاب برای هیچ‌کدام از روایاتش سند نیاورده است و قابل استناد نیست.


«حجاب هاي» بي شماري بر سر راه شيعيان وجود دارد که مانع شکوفا گشتن و تکامل و تعالي ايشان مي شود.<ref>جوادي آملي، عبدالله، تفسير موضوعي قرآن کريم، حيات حقيقي انسان در قرآن ـ ج۱۵، چاپ چهارم، ۱۳۸۷ش، ص۶۸.</ref> اين گونه روايات که درباره حقوق و وظايف شيعيان و برادران ديني وارد شده است، اشاره به سطح والا و مصداق اکمل ايمان است نه اين که بدون اين ويژگي، فرد شيعه نباشد.  
برخی گفته‌اند: حجاب‌های بی شماری بر سر راه شیعیان وجود دارد که مانع شکوفا گشتن و تکامل و تعالی ایشان می‌شود.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم (حیات حقیقی انسان در قرآنج۱۵، چاپ چهارم، ۱۳۸۷ش، ص۶۸.</ref> این گونه روایات با صرف نظر از سندشان، اشاره به سطح والا و مصداق کامل ایمان است نه این که بدون این ویژگی، فرد شیعه نباشد.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
  | شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی
  | شاخه فرعی۲ =  
  | شاخه فرعی۲ =علم رجال
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
  | تیترها = شد
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی = شد  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۳

سؤال

در روایتی آمده است که شیعه باید در اموال خود مواسات کند، درهمی برای خود و درهمی برای دیگران بذل کند و گرنه شیعه نیست: «وَ فِی أَمْوَالِهِمْ یَتَوَاسَوْنَ وَ فِی اللَّهِ یَتَبَاذَلُونَ یَا نَوْفُ دِرْهَمٌ وَ دِرْهَمٌ وَ ثَوْبٌ وَ ثَوْبٌ وَ إِلَّا فَلَا» آیا واقعاً که الان مردم چنین نمی‌کنند، شیعه نیستند؟ آیا این روایت صحیح است؟ تفسیر صحیح آن چیست؟

حدیثی که مواسات در اموال را نشانه شیعه بودن دانسته، ضعیف برشمرده‌اند. هر کس دوازده امام را جانشین الهی رسول خدا(ص) بداند شیعه است و عمل نکردن به یکی از دستورات دینی به معنای خارج شدن از شیعه بودن نیست. برخی از این روایات با صرف نظر از معتبر نبودن سند آن، به بالاترین کمال ایمان اشاره دارد که شیعه کامل باید چنان صفاتی داشت باشد و به معنای خارج شدن مواسات نکننده، از مکتب شیعه نیست.

متن روایت

علامه مجلسی در بحار الانوار از کتاب کنز الفوائد روایتی نقل می‌کند که حضرت علی(ع) برخی از صفات شیعه را به نوف شامی بیان کرده است. امام(ع) مواسات در مال [یادداشت ۱] را یکی از صفات برجسته شیعه دانسته است که اگر در کسی نباشد، فرد نباید خود را شیعه بداند:

سند روایت

  • نام کامل محمد بن طالب اولین راوی در سلسله سند این حدیث، محمد بن علی بن طالب البلدی است.[۲] نام وی در کتاب‌های رجال نیامده است.[۳]
  • ابی المفضل الشیبانی راوی دیگر این حدیث، ضعیف است.[۴]
  • نام عبدالله بن جعفر الازدی نیز در کتاب‌های رجال نیامده است.[۵]
  • خالد بن یزید الثقفی هم مهمل است و معلوم نیست ثقه بود یا نه.[۶]

علامه مجلسی این حدیث را از کتاب کنز الفوائد نقل می‌کند. عبارت‌های مورد نظر در متن کنز الفوائد که امروزه چاپ شده است، وجود ندارد و این یکی از ایرادهای اصلی معتبر نبودن روایت می‌باشد.

کتاب أعلام الدین فی صفات المؤمنین، این روایت را با عبارت‌های مورد نظر آورده است.[۷] این کتاب برای هیچ‌کدام از روایاتش سند نیاورده است و قابل استناد نیست.

برخی گفته‌اند: حجاب‌های بی شماری بر سر راه شیعیان وجود دارد که مانع شکوفا گشتن و تکامل و تعالی ایشان می‌شود.[۸] این گونه روایات با صرف نظر از سندشان، اشاره به سطح والا و مصداق کامل ایمان است نه این که بدون این ویژگی، فرد شیعه نباشد.

منابع

  1. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بيروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۱۹۱.
  2. کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، قم، دار الذخائر، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۸۷.
  3. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مؤلف، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۲۳۴.
  4. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش، ص۴۴۷.
  5. نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، فرزند مؤلف، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۵۰۲.
  6. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۳۱ق، ج۲۵، ص۲۱۹.
  7. دیلمی، حسن بن محمد، أعلام الدین فی صفات المؤمنین، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، ص۱۳۸.
  8. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم (حیات حقیقی انسان در قرآن)، ج۱۵، چاپ چهارم، ۱۳۸۷ش، ص۶۸.
  1. مواسات‏ يعنى‏: ديگرى را در مال خويش شريك قرار دادن، تا آنجا كه هر گونه خود از مال خويش استفاده و در آن تصرّف مى‏كند، ديگرى نيز چنان باشد.«حكيمى، محمدرضا و حكيمى، محمد و حكيمى، على، الحياة، ترجمه: احمد آرام - تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ۵، ص۱۵۶.»