طولانی شدن نماز آیات پیامبر(ص) و امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
(منبع المقنعه از اصل کتاب آورده شد. روایت رسول الله در من لا یحضره الفقیه نبود از متن بررسی حذف شد.) |
|||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== سند روایات == | == سند روایات == | ||
روایان روایت ذکر شده در کتاب تهذیب الاحکام [[ثقه]] و مورد اعتماد دانسته شده‌اند؛ زیرا محمدبن علی بن محبوب،<ref>رجال نجاشی، ص۶۷؛ معجم الرجال، ج۱۷، ص۹.</ref> حسن بن علی بن فضال،<ref>برگرفته از کتاب راویان امام رضا(ع) در مسندالرضا، نوشتهٔ عزیزالله عطاردی.</ref> ابوالقاسم جعفر بن محمد (اشعری)<ref>رجال نجاشی، ج۱، ص۳۵۰؛ طوسی، الفهرست، ص۴۲.</ref> و عبدالله بن میمون القداح،<ref>رجال کشی، ص۳۸۹؛ فهرست نجاشی، ص۱۴۸؛ خلاصه حلی، ص۵۳؛ نقد الرجال میر مصطفی تفرشی، ۱۹۷–۱۹۸.</ref> راویان این دو روایت، در کتاب‌های رجالی شیعه ثقه شمرده شده‌اند. | روایان روایت ذکر شده در کتاب تهذیب الاحکام [[ثقه]] و مورد اعتماد دانسته شده‌اند؛ زیرا محمدبن علی بن محبوب،<ref>رجال نجاشی، ص۶۷؛ معجم الرجال، ج۱۷، ص۹.</ref> حسن بن علی بن فضال،<ref>برگرفته از کتاب راویان امام رضا(ع) در مسندالرضا، نوشتهٔ عزیزالله عطاردی.</ref> ابوالقاسم جعفر بن محمد (اشعری)<ref>رجال نجاشی، ج۱، ص۳۵۰؛ طوسی، الفهرست، ص۴۲.</ref> و عبدالله بن میمون القداح،<ref>رجال کشی، ص۳۸۹؛ فهرست نجاشی، ص۱۴۸؛ خلاصه حلی، ص۵۳؛ نقد الرجال میر مصطفی تفرشی، ۱۹۷–۱۹۸.</ref> راویان این دو روایت، در کتاب‌های رجالی شیعه ثقه شمرده شده‌اند. | ||
روایات طولانی خوانده شدن نماز توسط حضرت علی(ع) سند ندارند. روایت من لایحضره الفقیه نه سلسله سند دارد و نه به معصوم(ع) نسبت داده شده است. روایت شیخ مفید هم با لفظ «روی؛ روایت شده»، آمده است که [[حدیث مرسل|مرسل]] است. | |||
== علت طولانی خواندن نماز کسوف == | == علت طولانی خواندن نماز کسوف == | ||
نسخهٔ ۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۶
پیامبر(ص) و امام علی(ع) بر اساس برخی روایات، نماز آیات را که علت آن کسوف بوده طولانی اقامه کرده‌اند. سند برخی از این احادیث معتبر شمرده شده است.
طولانی کردن نماز آیات فقط برای زمانی که علت آن کسوف است، گزارش شده و برای دیگر علت‌های آن (مانند خسوف، زلزله و طوفان) روایتی ذکر نشده است. این را دلیلی دانسته‌اند بر اینکه طولانی خواندن این نماز، به دلیل خاص بودن شرایط آن بوده است. برخی احتمال داده‌اند دلیل طولانی خواندن آن، این بوده که نماز آیات تا پایان یافتن کسوف ادامه پیدا کند و در مدت زمان کسوف مسلمانان در حال خواندن نماز آیات باشند. فقها طولانی خواندن نماز کسوف را مستحب و نه واجب دانسته‌اند.
روایات طولانی شدن نماز آیات
- طولانی شدن نماز آیات پیامبر(ص)
امام باقر(ع) از پدرانش نقل می‌کند: «انْكَسَفَتِ الشَّمْسُ فِي زَمَنِ رَسُولِ اللَّهِ فَصَلَّى بِالنَّاسِ رَكْعَتَيْنِ فَطَوَّلَ حَتَّى غُشِيَ عَلَى بَعْضِ الْقَوْمِ مِمَّنْ كَانَ وَرَاءَهُ مِنْ طُولِ الْقِيَامِ؛ در زمان رسول الله خورشید گرفتگی اتفاق افتاد. آن حضرت دو رکعت نماز آیات خواند و آنقدر طول داد که برخی از پشت‌سری‌ها در اثرزیاد ایستادن، غش کردند.»[۱]
- طولانی شدن نماز آیات امیرالمومنین علی(ع)
شیخ صدوق بدون استناد به معصوم آورده است: «وَ انْكَسَفَتِ الشَّمْسُ عَلَى عَهْدِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ فَصَلَّى بِهِمْ حَتَّى كَانَ الرَّجُلُ يَنْظُرُ إِلَى الرَّجُلِ قَدِ ابْتَلَّتْ قَدَمُهُ مِنْ عَرَقِهِ؛ در عهد امیرالمومنین خورشید گرفت. آن حضرت نماز با مردم نماز خواند تا اینکه مردی به دیگری نگاه می‌کرد که پاهایش عرق کرده است.»
شیخ مفید در کتاب مقنعه روایت آورده است که بر اساس آن امام علی(ع) در مسجد کوفه نماز کسوف (آیات) خواند و سوره‌های کهف و انبیاء را خواند و پنج بار تکرار کرد. او رکوع نماز را آنقدر طولانی کرد که عرق از پای نمازگزاران جاری شده و بسیاری از آنها بی‌حال شدند.[۲]
سند روایات
روایان روایت ذکر شده در کتاب تهذیب الاحکام ثقه و مورد اعتماد دانسته شده‌اند؛ زیرا محمدبن علی بن محبوب،[۳] حسن بن علی بن فضال،[۴] ابوالقاسم جعفر بن محمد (اشعری)[۵] و عبدالله بن میمون القداح،[۶] راویان این دو روایت، در کتاب‌های رجالی شیعه ثقه شمرده شده‌اند.
روایات طولانی خوانده شدن نماز توسط حضرت علی(ع) سند ندارند. روایت من لایحضره الفقیه نه سلسله سند دارد و نه به معصوم(ع) نسبت داده شده است. روایت شیخ مفید هم با لفظ «روی؛ روایت شده»، آمده است که مرسل است.
علت طولانی خواندن نماز کسوف
طولانی کردن نماز آیات فقط برای زمانی که علت آن کسوف است، گزارش شده و برای دیگر علت‌های آن (مانند خسوف، زلزله و طوفان) روایتی ذکر نشده است. این را دلیلی دانسته‌اند بر اینکه طولانی خواندن این نماز، به دلیل خاص بودن شرایط آن بوده است. برخی احتمال داده‌اند نماز آیات به علت کسوف، تا پایان کسوف به طول می‌انجامیده تا بر اساس روایتی از امام رضا(ع)[۷] رحمت خدا شامل مسلمانان شده و عذاب الهی از آنها دور شود.[نیازمند منبع]
آنچه فقیهان از روایات استفاده کرده‌اند، استحباب طولانی کردن نماز کسوف (آیات) است و نه وجوب آن.[نیازمند منبع] همچنین این احتمال داده شده که طولانی کردن نماز کسوف فقط یک بار در زمان پیامبر(ص) و یک بار در زمان حکومت امام علی(ع) صورت گرفته و دیگر تکرار نشده است؛ زیرا احادیث ذکر شده در این موضوع عمومیت ندارد.
منابع
- ↑ طوسى، محمد بن الحسن، تهذيب الأحكام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۹۳.
- ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، تحقيق: مؤسسة النشر الإسلامي، قم، مؤسسة النشر الإسلامي، چاپ دوم، 1410ق، ص۲۱۰.
- ↑ رجال نجاشی، ص۶۷؛ معجم الرجال، ج۱۷، ص۹.
- ↑ برگرفته از کتاب راویان امام رضا(ع) در مسندالرضا، نوشتهٔ عزیزالله عطاردی.
- ↑ رجال نجاشی، ج۱، ص۳۵۰؛ طوسی، الفهرست، ص۴۲.
- ↑ رجال کشی، ص۳۸۹؛ فهرست نجاشی، ص۱۴۸؛ خلاصه حلی، ص۵۳؛ نقد الرجال میر مصطفی تفرشی، ۱۹۷–۱۹۸.
- ↑ حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، ج۵، أبواب صلاه الکسوف والآیات، ص۱۴۲.