|
|
| خط ۵: |
خط ۵: |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| لازم است ذکر شود در بررسی اعتبار یک کتاب، باید شخصیت، تاریخ زندگی و علی‌الخصوص جایگاه مؤلف به لحاظ علم رجال مورد بررسی قرار گیرد. فلذا لازم است در مرحله اوّل، از این جهت کتابهای مذکور را مورد تحقیق و مطالعه قرار بدهیم و مهم‌تر از این‌ها منابع کتاب باید مورد بررسی قرار بگیرد.
| |
|
| |
|
| ۱ـ کتاب شریف «بلد الامین»: نوشته شیخ ابراهیم بن علی عاملی کفعمی صاحب کتاب شریف مصباح کفعمی متوفای ۹۰۵ هـ. ق/ موضوع کتاب: اد عیه، اوراد، زیارات، و اعمال مستحبی.
| | |
| | کتاب شریف «بلد الامین»: نوشته شیخ ابراهیم بن علی عاملی کفعمی صاحب کتاب شریف مصباح کفعمی متوفای ۹۰۵ هـ. ق/ موضوع کتاب: اد عیه، اوراد، زیارات، و اعمال مستحبی. |
|
| |
|
| کفعمی کتاب شریف «البلد الامین» را مدت‌ها قبل از «مصباح» خود تألیف نموده. و تمام مطالب «مصباح» را دربردارد و علاوه بر آن اضافات فراوانی نیز در آن هست. | | کفعمی کتاب شریف «البلد الامین» را مدت‌ها قبل از «مصباح» خود تألیف نموده. و تمام مطالب «مصباح» را دربردارد و علاوه بر آن اضافات فراوانی نیز در آن هست. |
| خط ۱۳: |
خط ۱۳: |
| منابع کتاب: شیخ ابراهیم کفعمی ـ رحمه الله ـ در پایان کتاب خود، بیش از ۲۰۰ کتاب نام برده که از مآخذ کتابش می‌باشند. هم چنین «شیخ آقا بزرگ تهرانی ـ رحمه الله ـ» در کتاب شریف «الذریعه» نام کتاب‌ها را ذکر کرده و در ذیل همه آن‌ها اشاره کرده که از منابع «البلد الامین» هستند.<ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج۸ م.</ref> | | منابع کتاب: شیخ ابراهیم کفعمی ـ رحمه الله ـ در پایان کتاب خود، بیش از ۲۰۰ کتاب نام برده که از مآخذ کتابش می‌باشند. هم چنین «شیخ آقا بزرگ تهرانی ـ رحمه الله ـ» در کتاب شریف «الذریعه» نام کتاب‌ها را ذکر کرده و در ذیل همه آن‌ها اشاره کرده که از منابع «البلد الامین» هستند.<ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج۸ م.</ref> |
|
| |
|
| ۲ـ مصباح کفعمی:
| |
|
| |
| نام کامل کتاب: «جُنه الامان الواقیه، و جُنّه الایمان الباقیه» معروف به مصباح کفعمی.
| |
|
| |
| مؤلف کتاب حاضر: تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی است. (۸۴۰–۹۰۵ هـ. ق)
| |
|
| |
| موضوع کتاب: ادعیه، اوراد، زیارات، است.
| |
|
| |
| کتاب «مصباح» و «البلد الامین» هر دو از کتابهای «کفعمی ـ رحمه الله ـ» می‌باشند. منتهی مصباح بعد از «البلد الامین» نوشته شده و در واقع منتخب و خلاصه ای از آن است.
| |
|
| |
| تاریخ نگارش: شیخ تقی الدین کفعمی ـ رحمه الله ـ این کتاب را در سال ۸۹۵ هجری تألیف کرده است، یعنی ۱۰ سال قبل از وفات.
| |
|
| |
| ارزش و اعتبار کتاب: کفعمی در مقدمه کتاب می‌گوید: کتاب مصباح را از کتابهای مورد اعتمادی جمع‌آوری کردم. که باید به ریسمان محکم آن‌ها چنگ زده شود و آن را به گونه ای مرتب کردم که خواننده آن را بالاترین درجات وصول به حضرت حق برساند.
| |
|
| |
| نکته دیگر در ارزش کتاب این است که نام «مصباح» بر دو کتاب اطلاق می‌شود:
| |
|
| |
| ۱ـ مصباح المتهجد، نوشته شیخ طوسی ـ رحمه الله ـ که به مصباح کبیر هم معروف است.
| |
|
| |
| ۲ـ مصباح کفعمی (یعنی همین کتاب حاضر)
| |
|
| |
| مصباح کبیر شیخ طوسی، کتابی بوده با مقبولیت بسیار بالا و در اکثر خانه‌ها نسخه ای از آن یافت می‌شد.
| |
|
| |
| با آمدن مصباح کفعمی، معروف است که «مصباح المتهجد» شیخ طوسی نسخ شد و جای خود را به مصباح کفعمی داد.
| |
|
| |
| منابع کتاب: خود مؤلف در پایان کتاب اسامی منابع خود را ذکر کرده که تعداد آن‌ها به ۲۳۸ عنوان می‌رسد این کتاب‌ها شامل موضوعات، دعا، تفسیر، فقه، و زیارات می‌شود.
| |
|
| |
| ۳ـ کتاب «اقبال»
| |
|
| |
| نام اصلی کتاب: «الاقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه»
| |
|
| |
| مؤلف کتاب: کتاب حاضر توسط سید رضی الدین علی بن موسی بن طاووس حلّی نگاشته شده است (تولد ۵۸۹ وفات ۶۶۴ هـ. ق)
| |
|
| |
| موضوع کتاب: ادعیه و زیارات معصومین و اعمال سال
| |
|
| |
| اعتبار و ارزش کتاب حاضر: کتاب «اقبال الاعمال» مانند دیگر کتابهای سید بن طاووس از اعتبار و ارزش ویژه ای بین علمای شیعه برخوردار است. سیّد با تألیف این کتاب خدمت بزرگی به جهان اسلام نموده به طوری که تمام مؤلفان پس از سید در موضوع ادعیه و زیارات خوشه چین خرمن پر برکت او هستند از جمله شیخ عبّاس قمی ـ رحمه الله ـ در مفاتیح الجنان بسیاری از مطالب را از این کتاب شریف نقل می‌کند. علاّمه آقا بزرگ تهرانی ـ رحمه الله ـ در الذریعه این مطلب را تأیید کرده است که سید با تألیف این کتاب حق بزرگی به گردن تمام شیعیان بلکه دانشمندان که در موضوع دعا و نیایش کتابی نوشته‌اند دارد. و در واقع همه آن‌ها سر سفره این دانشمند بزرگ نشسته‌اند و از ثمرات آن عارف اندیشمند بهره برده‌اند.
| |
|
| |
| منابع کتاب: در قرون گذشته یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌های شخصی که مملو از نسخه‌های گران بهای خطی و منحصر به فرد بوده، کتابخانه سید بن طاووس بوده است. در این کتابخانه به نقل خود سیّد بیش از ۱۵۰۰ کتاب معتبر و نفیس در علوم مختلف وجود داشته. از جمله در موضوع دعا بیش از ۷۰ جلد کتاب نزد سید ـ رحمه الله ـ بوده که کتاب هائی مثل «اقبال» را از آن‌ها تدوین کرده است.
| |
|
| |
| ایشان علاقه و اهتمام خاصی نسبت به ادعیه داشته به طوری که اکثر کتابهای او در شکل‌های مختلف ادعیه و اذکار و زیارات را دربردارد.
| |
|
| |
| == مصباح الزائر ==
| |
| مؤلف: سید بن طاووس ـ رحمه الله ـ متوفای ۶۶۴ هجری قمری
| |
|
| |
| موضوع کتاب: ادعیه، اذکار و اوراد و زیارات معصومین ـ(ع) ـ
| |
|
| |
| این کتاب شریف به نام «مصباح الزائر الکبیر» معروف است که حاوی زیارات پیامبر و ائمه ـ(ع) ـ می‌باشد که در حال حاضر هم با تحقیق مؤسسه آل البیت به عنوان یکی از مصادر بحار الانوار در سال ۱۴۱۷ به چاپ رسیده است. این نشان دهنده ارزش و اعتبار کتاب مذکور می‌باشد. چنان‌که قبلاً هم اشاره شد.
| |
|
| |
| کتابهای سید بن طاووس بین علمای شیعه از ارزش و اعتبار ویژه ای برخوردار است. چرا که در قرون گذشته یکی از کتابخانه‌های شخصی که مملو از نسخه‌های گران بهای خطی و منحصر به فرد بوده کتابخانه سید بن طاووس ـ رحمه الله ـ بوده است به طوری که در موضوع دعا بیش از ۷۰ جلد کتاب نزد سید بوده و چنین کتاب‌هایی را از آن‌ها تدوین کرده است.
| |
|
| |
| لازم است ذکر شود که یکی از مشخصّه‌های سید بن طاووس ـ رحمه الله ـ اهمیت دادن به بحث دعا و زیارات و اوراد و اذکار بوده است. به طوری که در این زمینه می‌توان گفت نهضت‌های علمی ایجاد کرده است. و شاهد مثال این که در تکمیل کتاب «مصباح المتهجد» شیخ طوسی ۱۰ جلد کتاب تألیف کرده است. و علاوه بر این سید هفت ۷ کتاب دیگر نیز در همین زمینه تألیف کرده که مجموع آثار وی در زمینه دعا و زیارت هفده ۱۷ اثر می‌باشد.
| |
|
| |
|
| == خلاصه و نتیجه بحث ==
| |
| با توجه به مطالب مذکور می‌توانیم بگوئیم که کتابهای مذکور از اعتبار و ارزش بالائی برخوردار هستند فلذا قابل اطمینان می‌باشند. منتهی در عین حال باید هر یک از دعاها و زیارات که به عنوان حدیث در متن کتب آمده‌اند به لحاظ سندی بررسی بشوند؛ یعنی طبق علم حدیث‌شناسی باید هر یک از احادیث را بررسی کنیم از جمله حال راویان، متن احادیث، مضمون دعاها، باید هر یک در جای خودش مورد تحقیق و مطالعه قرار بگیرند.
| |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
|
| |
|
سؤال
آیا کتابهای «بلد الامین» و «اقبال الاعمال» و «مصباح کفعمی» و «مصباح الزائر» معتبر هستند؟
کتاب شریف «بلد الامین»: نوشته شیخ ابراهیم بن علی عاملی کفعمی صاحب کتاب شریف مصباح کفعمی متوفای ۹۰۵ هـ. ق/ موضوع کتاب: اد عیه، اوراد، زیارات، و اعمال مستحبی.
کفعمی کتاب شریف «البلد الامین» را مدت‌ها قبل از «مصباح» خود تألیف نموده. و تمام مطالب «مصباح» را دربردارد و علاوه بر آن اضافات فراوانی نیز در آن هست.
منابع کتاب: شیخ ابراهیم کفعمی ـ رحمه الله ـ در پایان کتاب خود، بیش از ۲۰۰ کتاب نام برده که از مآخذ کتابش می‌باشند. هم چنین «شیخ آقا بزرگ تهرانی ـ رحمه الله ـ» در کتاب شریف «الذریعه» نام کتاب‌ها را ذکر کرده و در ذیل همه آن‌ها اشاره کرده که از منابع «البلد الامین» هستند.[۱]
منابع
- ↑ شیخ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ج۸ م.
