غریب الغرباء: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
|شاخه فرعی۲ = سائر ائمه
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا به امام رضا(ع) غريب الغربا مي گويند؟ آيا اين لقب مستند است؟  
چرا به امام رضا(ع) غریب الغربا می‌گویند؟ آیا این لقب مستند است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
اين لقب به اين شکل در روايات وجود ندارد، بلکه تنها کلمه «غريب» وجود دارد و در کتب معتبره شيعه نقل شده است. روايتي است که امام صادق(ع) به ايشان اين لقب را مي دهند و در روايتي ديگر خود امام رضا(ع) به خود لقب غريب مي دهند، اما امام صادق(ع) فرمودند: «فرزندي از فرزندان من در خراسان کشته مي شود (شهيد مي گردد) که به آن ديار طوس گفته مي شود، هر کس او را زيارت کند در حالي که عارف به حق او باشد، روز قيامت او را با دست خود بگيرم و با خود وارد بهشت کنم اگر چه داراي گناهان کبيره باشد، پس سئوال شد، حق معرفت او چيست؟
{{درگاه|واژه‌ها}}


امام فرمودند: اينکه بدانيد او امام مفترض الطاعه و ولي خداست، غريب و شهيد است.
«غریب» به معنای دور شدن، رفتن و پنهان گردیدن، آمده است.<ref>احمد سیاح، فرهنگ جامع نوین، ترجمه السنجر، انتشارات اسلام، تهران، چاپخانه منفرد، ج۲، ص۱۳۹۷.</ref> در روایات، کلمه «غریب» به عنوان لقب [[امام رضا(ع)]] گفته شده و این توصیف بدون کلمه «ِالغُرَبَاء» بوده است. به همین جهت، محققان معتقدند تعبیر «غریب الغرباء» تعبیر روایی نیست و در روایات، تنها تعبیر غریب آمده است:
* [[امام صادق(ع)]] فرزندی از فرزندان خود را یاد کرده که در [[خراسان]] کشته می‌شود. امام، پاداش [[زیارت]] این فرزند را (در حالی که با شناخت همراه باشد،) چنین می‌داند که [[روز قیامت]] او را با دست خود گرفته و وارد [[بهشت]] می‌کند. در ادامه روایت، از معنای شناخت پرسیدند و امام صادق(ع)، شناخت را اطاعت از امام رضا(ع) و اینکه او را ولی خداوند، '''غریب''' و [[شهید]] بدانند، دانست.<ref name=":0">شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، مؤسسه انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم، چاپ چهارم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>
* امام رضا(ع): «به خدا قسم از ما [[اهل بیت]] نیست مگر اینکه به قتل می‌رسد و شهید می‌گردد. راوی: آیا شما نیز شهید می‌شوید؟ امام: بلی من به دست شقی‌ترین اهل زمانه خود مسموم می‌گردم، سپس بدنم در غربت دفن می‌گردد. آگاه باشید که هر کس در این غربتم به زیارت من بیاید، خداوند به او اجر صد هزار شهید و صد هزار صدیق و صد هزار [[حج]] و [[عمره]] مقبول و صد هزار مجاهد در راه خدا می‌دهد، هم چنین او در زمره ما اهل بیت محشور شود و در بالاترین درجات بهشت در کنار ما خواهد بود».<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، مؤسسه انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم، چاپ چهارم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۵۸۵.</ref>


هر کس او را زيارت کند در حالي که عارف به حق او باشد خداوند به او اجر هفتاد شهيد از شهيداني که در رکاب رسول خدا(ص) شهيد شده اند، مي دهد».<ref>شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، موسسه انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين، قم، چاپ چهارم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۵۸۴.</ref>
امام رضا(ع) به جهت اینکه از وطن و از میان خویشانش که در [[مدینه]] بودند، جدا شده و به اجبار به خراسان رفته و در آنجا درگذشت و دفن گردید، غریب خوانده شد.<ref>قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، ناشر: انتشارات نسیم حیات، چاپ آرمان، قم، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۳۸۴.</ref>
 
در روايت ديگر ابي الصلت مي گويد: از امام رضا(ع) شنيدم که فرمودند: « به خدا قسم از ما (اهل بيت) نيست مگر اينکه به قتل مي رسد و شهيد مي گردد، از او پرسيدم آيا شما نيز شهيد مي گرديد؟ ايشان فرمودند: بلي من به دست شقي ترين اهل زمانه خود مسموم مي گردم سپس بدنم در بلاد غربت دفن مي گردد، آگاه باشيد که هر کس در اين غربتم به زيارت من بيايد، خداوند به او اجر صد هزار شهيد و صد هزار صديق و صد هزار حج و عمره مقبول و صد هزار مجاهد در راه خدا مي دهد، هم چنين او در زمره ما اهل بيت محشور شود و در بالاترين درجات بهشت در کنار ما خواهد بود».<ref>همان.</ref>
 
اما راجع به معناي کلمه «غريب» بايد گفت «غريب» از ماده «غرب» است به معناي «دور شد و رفت به آن سو، پنهان گرديد، غائب شد»، خود «غريب» که مصدر است به معناي «مسافر، دور شونده» به کار مي رود.<ref>احمد سياح، فرهنگ جامع نوين، ترجمه السنجر، انتشارات اسلام، تهران، چاپخانه منفرد، ج۲، ص۱۳۹۷.</ref> در نتيجه به مسافري که از وطن خود دور شده و از اهل و فاميل خود جدا شود «غريب» مي گويند، در عرف نيز همين معنا را دارد و به کسي که از خانه و کاشانه خود دور شده و در آن ديار از فاميل و اقوام کسي را نداشته باشد «غريب» مي گويند و معروف است که مي گويند در ديار غربت است.
 
به نظر مي رسد در اين روايات نيز همين معنا اراده شده باشد، زيرا امام رضا(ع) از خانه و کاشانه خود و از ميان فاميل و خويشان که در مدينه بودند جدا شده و به دستور مأمون عباسي به ديار خراسان به اجبار فراخوانده شد و تا آخر عمر مبارکشان در همان ديار به سر بردند.
 
زماني که توسط مأمون مسموم گشتند، هيچ کس از اهل بيت و خانواده حضرت در کنار ايشان نبودند تنها در لحظات آخر فرزند عزيزش امام جواد(ع) بر بالين پدر آمده و پس از چند لحظه ناپديد گشت.<ref>قمي، شيخ عباس، منتهي الآمال، ناشر: انتشارات نسيم حيات، چاپ آرمان، قم، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۳۸۴.</ref> لذا قبل از شهادت و بعد آن و حتي در تشييع جنازه ايشان هيچ کس از فاميل و اقوام حضرت حضور نداشت به همين خاطر به ايشان غريب، اطلاق شده است. که به همان معناي «غربت» و دوري از فاميل است.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
 
۱ـ سيره پيشوايان، مهدي پيشوايي.
 
۲ـ منتهي الآمال، شيخ عباس قمي.
 
۳ـ تحليلي از زندگاني امام رضا(ع) محمد جواد فضل الله، ترجمه سيد محمد صادق عارف.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
==منابع==
<references />


== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
| شاخه فرعی۲ = امام رضا(ع)
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =  
| ارجاعات =
  | تکمیل =  
| بازبینی نویسنده = 
  | اولویت =  
  | بازبینی =شد
  | کیفیت =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:امام رضا(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۰


سؤال

چرا به امام رضا(ع) غریب الغربا می‌گویند؟ آیا این لقب مستند است؟

درگاه‌ها
واژه-ها.png


«غریب» به معنای دور شدن، رفتن و پنهان گردیدن، آمده است.[۱] در روایات، کلمه «غریب» به عنوان لقب امام رضا(ع) گفته شده و این توصیف بدون کلمه «ِالغُرَبَاء» بوده است. به همین جهت، محققان معتقدند تعبیر «غریب الغرباء» تعبیر روایی نیست و در روایات، تنها تعبیر غریب آمده است:

  • امام صادق(ع) فرزندی از فرزندان خود را یاد کرده که در خراسان کشته می‌شود. امام، پاداش زیارت این فرزند را (در حالی که با شناخت همراه باشد،) چنین می‌داند که روز قیامت او را با دست خود گرفته و وارد بهشت می‌کند. در ادامه روایت، از معنای شناخت پرسیدند و امام صادق(ع)، شناخت را اطاعت از امام رضا(ع) و اینکه او را ولی خداوند، غریب و شهید بدانند، دانست.[۲]
  • امام رضا(ع): «به خدا قسم از ما اهل بیت نیست مگر اینکه به قتل می‌رسد و شهید می‌گردد. راوی: آیا شما نیز شهید می‌شوید؟ امام: بلی من به دست شقی‌ترین اهل زمانه خود مسموم می‌گردم، سپس بدنم در غربت دفن می‌گردد. آگاه باشید که هر کس در این غربتم به زیارت من بیاید، خداوند به او اجر صد هزار شهید و صد هزار صدیق و صد هزار حج و عمره مقبول و صد هزار مجاهد در راه خدا می‌دهد، هم چنین او در زمره ما اهل بیت محشور شود و در بالاترین درجات بهشت در کنار ما خواهد بود».[۳]

امام رضا(ع) به جهت اینکه از وطن و از میان خویشانش که در مدینه بودند، جدا شده و به اجبار به خراسان رفته و در آنجا درگذشت و دفن گردید، غریب خوانده شد.[۴]

منابع

  1. احمد سیاح، فرهنگ جامع نوین، ترجمه السنجر، انتشارات اسلام، تهران، چاپخانه منفرد، ج۲، ص۱۳۹۷.
  2. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، مؤسسه انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم، چاپ چهارم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۵۸۴.
  3. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، مؤسسه انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، قم، چاپ چهارم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۵۸۵.
  4. قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، ناشر: انتشارات نسیم حیات، چاپ آرمان، قم، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۳۸۴.