اسراف در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
=== تبذیر === | === تبذیر === | ||
آیه ۲۷ اسرا | |||
== گستردگی معنای اسراف == | == گستردگی معنای اسراف == | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۵: | ||
</ref> قوم لوط در قرآن به مسرفین توصیف شده است.<ref>سوره اعراف آیه ۸۱.</ref> از این جهت که اين عمل تجاوز و انحراف از قانون فطرت است.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۸، ص: ۲۳۲. | </ref> قوم لوط در قرآن به مسرفین توصیف شده است.<ref>سوره اعراف آیه ۸۱.</ref> از این جهت که اين عمل تجاوز و انحراف از قانون فطرت است.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۸، ص: ۲۳۲. | ||
</ref> | </ref> قرآن مسرفین را کسانی می‌داند که در زمین فساد می‌کنند و به اصلاح‌گری نمی‌پردازند.<ref>سوره شعرا آیه ۱۵۱ و ۱۵۲.</ref> و کسانی که در اضطرار خدا را می‌خواهند و در آسودگی غافل می‌شوند مسرف خوانده شده‌اند.<ref>سوره یونس آیه ۱۲.</ref> | ||
== جایگاه مسرف == | == جایگاه مسرف == | ||
اسراف کردن آثار زیانباری در افراد می‌گذارد. قرآن مجید در آیات زیادى شدیدا مسرفان را محکوم کرده است.<ref>داوود الهامی، اسراف و تبذیر، یک آفت جهانی، ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۷۶، شماره ۴.</ref> مسرفان محروم از هدایت هستند.<ref>سوره غافر آیه ۲۸.</ref>و هلاک می شوند.<ref>سوره انبیا آیه ۹۶.</ref> و سزای بدی در آخرت می بینند<ref>سوره طه آیه ۱۲۷.</ref> و عاقبت آنها دوزخ است.<ref>سوره غافر آیه ۴۳.</ref> | اسراف کردن آثار زیانباری در افراد می‌گذارد. قرآن مجید در آیات زیادى شدیدا مسرفان را محکوم کرده است.<ref>داوود الهامی، اسراف و تبذیر، یک آفت جهانی، ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۷۶، شماره ۴.</ref> مسرفان محروم از هدایت هستند.<ref>سوره غافر آیه ۲۸ و ۳۴.</ref>و هلاک می شوند.<ref>سوره ذاریات آیه ۳۴. سوره انبیا آیه ۹۶.</ref> و سزای بدی در آخرت می بینند<ref>سوره طه آیه ۱۲۷.</ref> و عاقبت آنها دوزخ است.<ref>سوره غافر آیه ۴۳.</ref> | ||
قرآن فرعون را از مسرفین می‌داند.<ref>سوره یونس آیه ۸۳. سوره دخان آیه ۳۱.</ref> | قرآن فرعون را از مسرفین می‌داند.<ref>سوره یونس آیه ۸۳. سوره دخان آیه ۳۱.</ref> | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
نسخهٔ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۲
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
موضع قرآن درباره پرهیز از اسراف چیست؟
اسراف حرام و از رفتارهای مذموم در قرآن است. در آیات زیادی درباره پرهیز از آن سخن گفته شده است. اسراف به معنای از حد خارج شدن است که در قرآن بیشتر در معنای هزینه اموال و مصرف بیش از اندازه آمده است. هرچند در معانی دیگر که نشان دهنده خارج شدن از اعتدال است هم آمده است.
مسرفین در قرآن شدیدا مذمت و نکوهش شدند و در کنار دروغگویان افرادی هستند که هدایت نمی شوند و خداوند آنان را دوست نمی دارد.
معنای اسراف
«اسراف به معنی تجاوز از حد و معیار در هر کاری است که از انسان سر بزند. و گاهی به خروج از اعتدال در مقدار خرج و مال و زمانی هم به چگونگی بذل مال و مورد آن اطلاق می‌شود.»[۱]
بر پایه شواهد فراوان در قرآن و حدیث، اسراف به هرگونه تجاوزکاری و زیاده‌روی گفته می‌شود. و عملی است که مورد خشم و انزجار خداوند متعال قرار می‌گرد. در قرآن کریم واژه «اسراف» و مشتقات آن ۲۳ مرتبه بکار رفته است که در هر مورد، مفهومی ویژه دارد. در برخی موارد مقصود از اسراف جنبه‌های اخلاقی، عقیدتی و تجاوز از حدود الهی است، و در مواردی جنبه مالی را شامل می‌شود.
كلمه" اسراف" كلمه بسيار جامعى است كه هر گونه زياده روى در كميت و كيفيت و بيهودهگرايى و اتلاف و مانند آن را شامل می‌شود.[۲]
اسراف در مال و زیادی‌روی در مصرف
از مهمترین معانی اسراف در قرآن، زیاده‌روی در مصرف مال و هزینه آن است به صورتی که از حد اعتدال خارج شود. در قرآن پس از ذکر نعمت‌هایی مانند باغ‌ها و میوه‌ها و زیتون و خرما و انار و... می‌گوید اسراف نکنید.[۳] مفسران گفته‌اند استفاده از اين ميوهها و غلات از آن حدى كه براى معاش شما صالح و مفيد است تجاوز مكنيد، درست است كه شما صاحب آن هستيد و ليكن نمی‌توانيد در خوردن آن و بذل و بخشش از آن زياده‌روى كنيد، و يا در غير آن مصرفى كه خدا معين نموده به كار بزنيد مثلا در راه معصيت خدا صرف نماييد. و همچنين فقيرى كه از شما میگيرد نمیتواند در آن اسراف نموده مثلا آن را تضييع كند.[۴] در جای دیگر قرآن می‌فرماید بخورید و بیاشامید اما اسراف نکنید.[۵] مفسران گفته‌اند در خوردن و نوشيدن از حد ميانه‌روى خارج نشويد.[۶]
در آیه‌ای انفاق بیش از حد را هم اسراف نامیده است. وقتی انفاق از حد خارج شود نسبت به انفاق‌شونده و انفاق‌کننده هر دو عوارض سوء و زیانبار خواهد داشت؛ به این جهت است که قرآن مجید وقتی در آیه ۶۷ از سوره فرقان ویژگی‌های مؤمنان و بندگان واقعی را برمی‌شمارد؛ یکی از آن ویژگی‌ها را این گونه معرفی می‌فرماید:«کسانی هستند که هرگاه انفاق کنند نه اسراف می‌کنند و نه سخت‌گیری، بلکه در میان این دو اعتدالی دارند.».[۷] برخی آیه ۱۴۱ سوره انعام را در مورد اسراف در انفاق می‌دانند.[۸]
تبذیر
آیه ۲۷ اسرا
گستردگی معنای اسراف
قرآن تجاوز و انتقام‌جوئی در قتل را مردود دانسته و از آن به اسراف تعبیر کرده است.[۹] در قرآن اسراف در نفس هم آمده[۱۰] است که به معنای تعدى بر نفس و جنايت كردن و ارتكاب گناه است.[۱۱] قوم لوط در قرآن به مسرفین توصیف شده است.[۱۲] از این جهت که اين عمل تجاوز و انحراف از قانون فطرت است.[۱۳] قرآن مسرفین را کسانی می‌داند که در زمین فساد می‌کنند و به اصلاح‌گری نمی‌پردازند.[۱۴] و کسانی که در اضطرار خدا را می‌خواهند و در آسودگی غافل می‌شوند مسرف خوانده شده‌اند.[۱۵]
جایگاه مسرف
اسراف کردن آثار زیانباری در افراد می‌گذارد. قرآن مجید در آیات زیادى شدیدا مسرفان را محکوم کرده است.[۱۶] مسرفان محروم از هدایت هستند.[۱۷]و هلاک می شوند.[۱۸] و سزای بدی در آخرت می بینند[۱۹] و عاقبت آنها دوزخ است.[۲۰]
قرآن فرعون را از مسرفین می‌داند.[۲۱]
مطالعه بیشتر
- تفسیر موضوعی، جامعه در قرآن، آیت الله جوادی آملی.
- وسائل الشیعه، ج۲۱، باب استحباب اقتصاد و در نفقه.
منابع
- ↑ راغب اصفهانی، مفردات راغب، ذیل کلمه سرف.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ج۶، ص: ۱۴۹.
- ↑ سوره انعام آیه ۱۴۱.
- ↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۷، ص: ۵۰۱.
- ↑ سوره اعراف آیه ۳۱.
- ↑ طبرسی، ترجمه تفسير مجمع البيان، ج۹، ص: ۸۸.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۱۵۱.
- ↑ قرائتی محسن، تفسير نور، ج۲، ص: ۵۶۷.
- ↑ سوره اسراء آیه ۳۳. سوره مائده آیه ۳۲.
- ↑ سوره زمر آیه ۵۳.
- ↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۱۷، ص: ۴۲۳.
- ↑ سوره اعراف آیه ۸۱.
- ↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۸، ص: ۲۳۲.
- ↑ سوره شعرا آیه ۱۵۱ و ۱۵۲.
- ↑ سوره یونس آیه ۱۲.
- ↑ داوود الهامی، اسراف و تبذیر، یک آفت جهانی، ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۷۶، شماره ۴.
- ↑ سوره غافر آیه ۲۸ و ۳۴.
- ↑ سوره ذاریات آیه ۳۴. سوره انبیا آیه ۹۶.
- ↑ سوره طه آیه ۱۲۷.
- ↑ سوره غافر آیه ۴۳.
- ↑ سوره یونس آیه ۸۳. سوره دخان آیه ۳۱.