اندوه و حسرت پیامبر(ص) به سبب گمراهی مردم

سؤال

در قرآن آیاتی وجود دارد که نشان‌دهنده اشتیاق زیاد پیامبر بر هدایت و سعادت مردم است. لطفا درباره این آیات توضیح دهید

رنج شدید پیامبر(ص)

پیامبر اسلام(ص) آن قدر نسبت به مردم دلسوز بود و در صدد هدایت آنها بود که قرآن آن را این گونه بیان می‌فرماید: ﴿فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلی آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِیثِ أَسَفاً؛ شاید جان خود را به دنبال آنان، آن گاه که به رسالت تو ایمان نیاوردند از دست بدهی﴾(کهف[۱۸]:۶)

خداوند در این آیه درباره پیامبر می فرماید او از شدت خشم و تحسر و اندوه، نزدیک است جان خود را از دست بدهد که مردم ایمان نمی آورند. مفسران گفته اند اگر كسى راه گمراهى و هلاكت را می‌پيمود، پیامبر غمگين می‌شد و رنج می‌كشيد، همان‏گونه كه پدر از هلاكت فرزندش رنج می‌‏برد. در اين آيه، خداوند پيامبرش را که نزدیک است به سبب روى گردانيدن ديگران از حق و هدايت، خود را هلاك سازد، مورد عتاب قرار داده و به او فرموده است: به سبب آنان دلتنگ مباش‏.

در سوره شعرا هم همین عبارت «لَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَك‏» آمد است مفسران گفته‌اند منظور از اين تعبير، این است كه غصه خوردن پیامبر صحيح نيست و می‌خواهد با اين بيان آن جناب را تسليت دهد.

در آیه دیگری در قرآن خطاب به پیامبر آمده است که جان خود را از شدت اندوه از دست نده. که دلسوزى فوق العاده پيامبر اسلام ص نسبت به گمراهان و منحرفان كاملا پیداست. اين دلسوزى و خير خواهى در حق كافر و مؤمن از صفات پيامبرى است.

اندوه پیامبر(ص)

خداوند در قرآن می‌فرماید: ﴿وَ لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَ لا تَکُنْ فِی ضَیْقٍ مِمَّا یَمْکُرُونَ؛ بر آنان غم مخور، از مکر و حیله آنان بر خود فشار مده.﴾(نمل:۷۰)

از آيات قرآن و تواريخ به خوبى استفاده مى‏شود كه رهبران الهى بيش از آنچه تصور شود از گمراهى مردم رنج می‌بردند.

مطالعه بیشتر

• محمد فی القرآن، سید رضا صدر.
• سیره پیامبر اکرم با نگاهی به قرآن کریم، محسن قرائتی.