|
|
| (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{شاخه
| | |
| | شاخه اصلی =تاریخ
| |
| |شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
| |
| |شاخه فرعی۲ =سیره نبوی
| |
| |شاخه فرعی۳ =
| |
| }}
| |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| سیره و روش حفظ حجاب حضرت زهرا(س) چگونه بود؟ | | سیره و روش حفظ حجاب حضرت فاطمه(س) چگونه بود؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
|
| |
|
| در زمان جاهلیت زنان، روسری خود را از پشت سر می بستند که گردن و قسمتی از سینه ایشان دیده می شد، پس از اسلام قرآن به اصلاح این روش تاکید کرده و دستور داد زنان آن قسمت ها را هم بپوشانند. حضرت زهرا تمام بدن خود را با لباس بلند می پوشاندند و بهترین زنان را کسانی معرفی کردند که مردان ایشان را نبینند. | | {{درگاه|فاطمی}} |
| | در تاریخ نقل شده است که [[حضرت فاطمه زهرا(س)]] وقتی می‌خواستند به بیرون منزل و نزد [[پیامبر اکرم(ص)]] بروند، از پوشش‌های خاصی، مثل جلباب (چادر) و برقع (روپوش صورت) استفاده می‌کردند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج 1، ص 163</ref> علاوه بر این، یکی از حوادثی که بیانگر نوع حجاب حضرت فاطمه زهرا(س) در بیرون منزل و در مواجهه با نامحرم است، آمدن ایشان به مسجد برای دفاع از قضیه فدک است. در ماجرای فدک آمده است: وقتی ایشان تصمیم گرفتند برای دفاع از حقانیت خود در موضوع فدک اقدام کنند، با شکل خاصی از حجاب و پوشش، از منزل به مسجد آمدند. راوی داستان، شکل خاص حجاب حضرت را این گونه توصیف نموده است: |
|
| |
|
| ====آیات حجاب====
| | لَاثَتْ خِمَارَهَا عَلَی رَأْسِهَا وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبَابِهَا وَ أَقْبَلَتْ فِی لُمَةٍ مِنْ حَفَدَتِهَا وَ نِسَاءِ قَوْمِهَا تَطَأُ ذُیُولَهَا.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ج 1، ص 98</ref> حضرت زهرا(س) هنگام خروج از منزل مقنعه را محکم بر سر بستند و جلباب و چادر را به گونه ای که تمام بدن آن حضرت را می‌پوشاند و گوشه‌های آن به زمین می‌رسید، به تن کردند و به همراه گروهی از نزدیکان و زنان قوم خود به سوی مسجد حرکت نمودند. هنگام سخنرانی نیز پرده نازکی بین او و مخاطبان انداخته شد.<ref>قزوینی، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحد، ص۲۹۹ ـ رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، ص۳۲۶.</ref> |
| زنان در زمان جاهلیت، روسری خود را از پشت می‌بستند، به گونه ایی که گردن و قسمتی از سینه و گودی پایین گردن و گوشواره دیده می‌شد. آیه نازل شد و دستور داد که در مقابل نامحرم، روسری و مقنعه خود را محکم ببندند، به گونه‌ایی که گردن، سینه، موها و زینت‌های گوش و سینه (گوشواره و گردنبند و سینه ریز) پوشیده شود:
| | قضیه فوق گویای آن است که پوشش بیرون از منزل حضرت «خمار» و «جلباب» بوده که قرآن به عنوان حجاب زنان دربیرون منزل و در مواجهه با نامحرم از آن یاد کرده است. |
| * {{قرآن|وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ}}<ref>سوره نور، آیه ۳۱.</ref>''و زنان مؤمن را بگو تا چشمها (از نگاه ناروا) بپوشند و فروج و اندامشان را (از عمل زشت) محفوظ دارند و زینت و آرایش خود جز آنچه قهرا ظاهر می‌شود (بر بیگانه) آشکار نسازند، و باید سینه و بر و دوش خود را به مقنعه بپوشانند و زینت و جمال خود را آشکار نسازند جز برای شوهران خود یا پدران یا پدران شوهر یا پسران خود یا پسران شوهر یا برادران خود یا پسران برادران و پسران خواهران خود یا زنان خود (یعنی زنان مسلمه) یا کنیزان ملکی خویش یا مردان اتباع خانواده که رغبت به زنان ندارند یا اطفالی که هنوز بر عورت و محارم زنان آگاه نیستند (و از غیر این اشخاص مذکور احتجاب و احتراز کنند) و آن طور پای به زمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود.''
| |
| | |
| مفسران در توضیح این آیه، گفته‌اند: «منظور از زینت‌های آشکار، صورت و دست‌ها (تا مچ) است.<ref>فخر رازی، تفسیر کبیر، دارالفکر، بیروت، ۲۰۰۲م، ج۱۲، ص۲۰۶ و ۲۰۷ ـ طبرسی، مجمع البیان، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۹۹۲م، ج۷، ص۱۸۲ ـ در تفاسیر دیگر مثل تفسیر نور و تفسیر المیزان ذیل این آیه به این مطالب اشاره شده است.</ref>
| |
| | |
| اکثر مفسران و اهل لغت، خمر را به «مقنعه‌ها» معنا کرده‌اند؛ و منظور از (جیوب)، قسمت بالای سینه جایی که متصل به گردن است می‌باشد.}}<ref>فخر رازی، همان، ص ۲۰۷ ـ طبرسی، همان، ۱۸۲ ـقزوینی، سید محمد کاظم، فاطمه الزهرا من المهد الی اللحدم بصیرتی، قم، ۱۴۱۴ هـ ق، ص۲۹۹ ـ المنجد فی اللغه ماده «خمر» و «جلباب».</ref>
| |
| | |
| * {{قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ<ref>سوره احزاب، آیه ۵۹.</ref> ''ای پیغمبر (گرامی) با زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند، که این کار برای اینکه آنها (به عفّت و حرّیت) شناخته شوند تا از تعرض و جسارت (هوس رانان) آزار نکشند بسیار نزدیکتر است.''
| |
| | |
| جلباب پوششی است که با آن تمام بدن پوشانده می‌شود. مانند چادر یا مانتوهای بلند که تا روی پا است؛ بنابراین از آیات فوق استفاده می‌شود پوشاندن سر و سینه و گردن و تمام بدن برای زنان مؤمن واجب است.
| |
| | |
| ====حجاب از دیدگاه فاطمه زهرا و اهل بیت====
| |
| | |
| در احادیث متعددی، حضرت زهرا(س) بهترین زنان را اینطور معرفی می‌کند؛ ''خَیرٌ للنِّساء أن لا یَرینَ الرِّجالَ وَلا یَراهُنَّ الرِّجالُ. بهترین چیز برای زنان آنست که مردان را نبینند و مردان هم آنها را نبینند.''<ref>رحمانی همدانی، احمد، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، مرضیه، تهران، ۱۳۷۲ هـ. ش، ص۲۵۷ و ۲۵۸، قزوینی، همان، ص۲۳۲.</ref>
| |
| | |
| از امام سجاد(ع) روایت شده است که شخص نابینایی اجازه خواست تا وارد خانه فاطمه(س) شود، حضرت به سرعت حجاب برتن کردند. پیامبر اکرم(ص) پرسیدند: چرا خود را از او پوشاندی در حالی که او نابیناست؟ فاطمه زهرا(س) در جواب پدر گفت: اگر او مرا نمی‌بیند من که او را می‌بینم و همچنین او بوی مرا استشمام می‌کند.
| |
| | |
| با همین روش است که حضرت زهرا(س)، به مسجد می‌رود و در مقابل تعداد زیادی از مردان مهاجر و انصار، قرارمی گیرند و سخنرانی می‌کنند.<ref>منظور خطبه فدکیه است که در مسجد النبی ایراد شد.</ref> هم حجاب را به‌طور کامل رعایت کردند و هم هنگام سخنرانی پرده نازکی بین ایشان و مخاطبان انداخته می‌شود.<ref>قزوینی، همان، ص۲۹۹ ـ رحمانی همدانی، همان، ص۳۲۶.</ref>
| |
| | |
| روایاتی که خطبه حضرت را نقل کرده‌اند، دو جمله در مورد پوشش حضرت زهرا را بیان کرده‌اند:
| |
| | |
| ۱- وقتی خبر غصب فدک به حضرت رسید، «لابثت خمارها علی رأسها و اشتملت بجلبابها» یعنی خمار یا مقنعه خود را بر سرش بست و جلباب (لباسی که با آن تمام بدن پوشانده می‌شود) خود را پوشید.
| |
| | |
| در این جملات به صراحت به روبند اشاره نشده است و نمی‌توان نظر داد که ایشان چه بسا از روبند استفاده کرده‌اند.
| |
| از این روایات دانسته می‌شود، بهتر است، زنان خود را در مقابل چشم و نظر مردان نامحرم قرار ندهند، تا بدینوسیله هم حجاب و عفاف و حیا را رعایت کنند و هم از آثار سوء و عواقب ناپسند خود نمایی در انظار نامحرمان آزار نبینند.
| |
| | |
| از سوی دیگربیرون رفتن برای کار واجب، مانند: تظلم و داد خواهی و حضور داشتن در مکانیکه، حضور در آنجا برای انجام تکلیف دینی می‌باشد، نه تنها ناپسند نیست، بلکه پسندیده و مطلوب و گاهی واجب است.
| |
| | |
| باید توجه داشت، تا جایی که امکان دارد، زنان، حجاب را رعایت کنند.
| |
|
| |
|
| | {{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| {{پایان پاسخ}}
| | == مطالعه بیشتر == |
| {{مطالعه بیشتر}}
| | * مسئله حجاب، شهید مرتضی مطهری. |
| | * زن در آینه جلال و جمال، عبدالله جوادی آملی. |
|
| |
|
| == معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر == | | == جستارهای وابسته == |
| ۱. مسئله حجاب، شهید مطهری ـ زن در آینه جلال و جمال، آیت الله جوادی آملی و کتاب‌های شرح خطبه حضرت زهرا(س) مراجعه کنید.
| | * [[حجاب زنان در صدر اسلام]] |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
| | | {{شاخه |
| | | شاخه اصلی =تاریخ |
| | | شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان |
| | | شاخه فرعی۲ =حضرت فاطمه(س) |
| | | شاخه فرعی۳ = |
| | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه =
| | | شناسه = شد |
| | تیترها =
| | | تیترها = شد |
| | ویرایش =
| | | ویرایش = شد |
| | لینک‌دهی =
| | | لینک‌دهی = شد |
| | ناوبری =
| | | ناوبری = |
| | نمایه =
| | | نمایه = شد |
| | تغییر مسیر =
| | | تغییر مسیر = شد |
| | بازبینی =
| | | ارجاعات = |
| | تکمیل =
| | | بازبینی = شد |
| | اولویت =
| | | تکمیل = |
| | کیفیت =
| | | اولویت = ج |
| | | کیفیت = د |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | |
| | [[رده:حجاب]] |
| | [[رده:سیره حضرت فاطمه(س)]] |
