خاتم بخشی امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) (بارگزاری اولیه) |
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) (تکمیل و بارگزاری) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
دادن انگشتر درحال نماز چه امتيازي براي امام علي | جریان خاتم بخشی و دادن انگشتر درحال نماز به سائل توسط امام علی(ع) چگونه بود؟ این جریان چه امتيازي براي امام علي دارد؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
آیه ولایت و جریان خاتم بخشی، بنابر اتفاق مفسران در باره امام علی(ع) نازل شده است. در شأن نزول این آیه این چنین نقل شده است که سائلی وارد [[مسجد]] شد و درخواست کمک کرد، بعد از اینکه کسی به او توجه نکرد دست شکایت به خداوند بلند کرد که در همین هنگام امام علی(ع) با دست به او اشاره کرد و انگشتر خود را به او بخشید. بعد از این عمل آیه «انّما ولیکم الله...» نازل شد. با توجه به عبارت های «انّما» و «ولیکم»، و معنای انحصاری که از آیه برداشت می شود مشخص می شود، که این آیه در بیان ولایت و سرپرستی جامعه است، بنابر این آیه دلالت بر امامت و ولایت امام علی(ع) می کند. یکی از ویژگی هایی که از امتیازات خاص امام علی در این آیه شمرده می شود این است که با وجود اینکه ایشان در حال نماز و رکوع بود، اما این خاتم بخشی حضرت را از لحظه ای از خدا غافل نکرد، نشانه این امر تأیید عبادت مخلصانه امام علی توسط خداوند با نزول این آیه می باشد. | |||
در شأن نزول آيه از عبدالله بن عباس چنين نقل شده است كه ابوذر | ==شأن نوزل آیه== | ||
از جمله آياتي كه به اتفاق اكثر مفسران و اهل حديث درباره [[امام علي(ع)]] نازل شده است آيه {{قرآن|انما وليكم الله و رسوله و الذين امنوا الذين يقيمون الصلوه و يؤتون الزكوه و هم راكعون}}<ref>. مائده/ ۵۵.</ref> سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پيامبر او، و آنهايي كه ايمان آورده‌اند و نماز را برپاي دارند و در حال ركوع زكات مي‌پردازند.» مي‌باشد. | |||
[[در شأن نزول]] آيه از [[عبدالله بن عباس]] چنين نقل شده است كه [[ابوذر غفاري]] گفت: روزي از روزها با [[رسول خدا(ص)]] در [[مسجد]] نماز مي‌خواندم، سائلي وارد مسجد شد و از مردم تقاضاي كمك كرد ولي كسي چيزي به او نداد، او دست خود را به آسمان بلند كرد و گفت: خدايا تو شاهد باش كه من در مسجد رسول تو تقاضاي كمك كردم ولي كسي جواب مساعد به من نداد. در همين حال علي(ع) كه درحال [[ركوع]] بود با انگشت كوچك دست راست خود اشاره كرد سائل نزديك آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بيرون آورد، پيامبر(ص) كه در حال [[نماز]] بود اين جريان را مشاهده كرد و هنگامي كه از نماز فارغ شد، سر به سوي آسمان بلند كرد و چنين گفت: «خداوندا برادرم [[موسي]] از تو تقاضا كرد كه روح او را وسيع گرداني و كارها را بر او آسان سازي و گره از زبان او بگشائي تا مردم گفتارش را درك كنند، و نيز موسي درخواست كرد [[هارون]] را كه برادرش بود وزير و ياورش قرار دهي و بوسيله او نيرويش را زياد كني و در كارهايش شريك سازي. خداوندا من محمد پيامبر و فرستاده توأم. سينه مرا گشاده كن و كارها را بر من آسان ساز از خاندانم علي را وزير من گردان تا بوسيله او پشتم قوي و محكم گردد. ابوذر مي‌گويد: هنوز دعاي پيامبر(ص) پايان نيافته بود كه [[جبرئيل]] نازل شد. و به پيامبر(ص) گفت بخوان، پيامبر(ص) فرمود چه بخوانم، گفت بخوان انما وليكم الله و رسوله و الذين امنو...<ref>نصر الدين، ايحي، كتاب المواقف، بيروت، دارالجيل، چاپ اول، ۱۹۹۷ م؛ ابن حجر هيثمي، احمد بن محمد، صواعق المحرقه، بيروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۹۹۷ م، ص۱۰۴.</ref> | |||
البته اين شأن نزول از طرق مختلف نقل شده كه گاهي در جزئيات و خصوصيات مطلب با هم تفاوت دارند. ولي اساس و عصاره همه يكي ياست. | البته اين شأن نزول از طرق مختلف نقل شده كه گاهي در جزئيات و خصوصيات مطلب با هم تفاوت دارند. ولي اساس و عصاره همه يكي ياست. | ||
==دلالت آیه بر ولایت امیر المؤمنین(ع)== | |||
اين آيه كه با كلمه «انما» كه در لغت عرب به معناي انحصار مي‌آيد شروع شده و مي‌گويد: ولي و سرپرست و متصرف در امور شما تنها خدا و پيامبر و كساني كه ايمان آورده‌اند و نماز را به پا مي‌دارند و در حال ركوع زكات مي‌دهند، مي‌باشند شك نيست كه ركوع در اين آيه به معني ركوع نماز است، نه به معني خضوع، زيرا در عرف شرع هنگامي كه ركوع گفته مي‌شود. به همان معني معروف آن يعني ركوع نماز است. و همچنين كلمه «ولي» در آيه مورد بحث به معناي دوست و ياور و ناصر نيست زيرا ولايت به معناي دوستي و ياري كردن مخصوص كساني نيست كه نماز مي‌خوانند و در حال ركوع زكات مي‌دهند بلكه همه مسلمين بايد همديگر را دوست بدارند و به همديگر كمك كنند. پس منظور از «ولي» در آيه فوق به معني سرپرستي و رهبري مي‌باشد. | اين آيه كه با كلمه «انما» كه در لغت عرب به معناي انحصار مي‌آيد شروع شده و مي‌گويد: ولي و سرپرست و متصرف در امور شما تنها خدا و پيامبر و كساني كه ايمان آورده‌اند و نماز را به پا مي‌دارند و در حال ركوع زكات مي‌دهند، مي‌باشند شك نيست كه ركوع در اين آيه به معني ركوع نماز است، نه به معني خضوع، زيرا در عرف شرع هنگامي كه ركوع گفته مي‌شود. به همان معني معروف آن يعني ركوع نماز است. و همچنين كلمه «ولي» در آيه مورد بحث به معناي دوست و ياور و ناصر نيست زيرا ولايت به معناي دوستي و ياري كردن مخصوص كساني نيست كه نماز مي‌خوانند و در حال ركوع زكات مي‌دهند بلكه همه مسلمين بايد همديگر را دوست بدارند و به همديگر كمك كنند. پس منظور از «ولي» در آيه فوق به معني سرپرستي و رهبري مي‌باشد. | ||
بنابراين آيه از آياتي است كه دلالت بر ولايت و امامت علي(ع) مي‌كند و از اين رو به آيه ولايت معروف و مشهور مي‌باشد. شأن نزول كه در آيه ولايت ذكر شد علاوه بر كتب شيعه در كتابهاي معتبر اهل سنت بطور گسترده ذكر شده است.<ref>. طبرسي، بن جرير، جامع بيان، بيروت، دارالفكر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احكام القرآن، بيروت، دارالكتب العلميه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاكم حسكاني، شواهد التنزيل، احياء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبي، تفسير قرطبي، بيروت، مؤسسه التاريخ العربي، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱.</ref> | بنابراين آيه از آياتي است كه دلالت بر [[ولايت]] و امامت علي(ع) مي‌كند و از اين رو به آيه ولايت معروف و مشهور مي‌باشد. شأن نزول كه در آيه ولايت ذكر شد علاوه بر كتب [[شيعه]] در كتابهاي معتبر [[اهل سنت]] بطور گسترده ذكر شده است.<ref>. طبرسي، بن جرير، جامع بيان، بيروت، دارالفكر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احكام القرآن، بيروت، دارالكتب العلميه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاكم حسكاني، شواهد التنزيل، احياء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبي، تفسير قرطبي، بيروت، مؤسسه التاريخ العربي، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱.</ref> | ||
==علی غرق در عبادت پروردگار== | |||
برخي مطرح نموده اند که با توجه به اينكه امام علي در حال نماز غرق در مناجات پروردگار مي‌باشد تا جايي كه تير از پايش بيرون آوردند و او متوجه نشد، چگونه ممكن است صداي سائل را شنيده باشد و به او توجه پيدا كند؟ | |||
پاسخ اين است که شنيدن صداي سائل و به كمك او پرداختن توجه به خويشتن نيست بلكه عين توجه به خدا است. علي(ع) در حال نماز از خود بيگانه بود نه از خدا، و بيگانگي از خلق خدا بيگانگي از خدا است، به عبارت ديگر پرداخت [[زكات]] در حال نماز انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام يك عمل مباح در ضمن عبادت، بنابر این از آنجا كه مقام امام علي(ع) و عظمت عبادت او (دادن انگشتر در حال نماز به سائل) در نزد خدا بسيار ارزشمند است لذا خداوند در شأن این عبادت این آیه را نازل کرد و او را به عنوان امام و سرپرست مسلمين بعد از پيامبر معرفي نموده است و ولايت و رهبري آن حضرت را در ادامه ولايت خويش و پيامبرش قرار داده است. پس آن عمل بايد از اهميت و جايگاهي بلندي برخوردار باشد كه در برابر آن از خداوند چنين امتيازي دريافت مي‌دارد. | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۵۸: | خط ۴۷: | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = شد | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = | | کیفیت = الف | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۱۵
جریان خاتم بخشی و دادن انگشتر درحال نماز به سائل توسط امام علی(ع) چگونه بود؟ این جریان چه امتيازي براي امام علي دارد؟
آیه ولایت و جریان خاتم بخشی، بنابر اتفاق مفسران در باره امام علی(ع) نازل شده است. در شأن نزول این آیه این چنین نقل شده است که سائلی وارد مسجد شد و درخواست کمک کرد، بعد از اینکه کسی به او توجه نکرد دست شکایت به خداوند بلند کرد که در همین هنگام امام علی(ع) با دست به او اشاره کرد و انگشتر خود را به او بخشید. بعد از این عمل آیه «انّما ولیکم الله...» نازل شد. با توجه به عبارت های «انّما» و «ولیکم»، و معنای انحصاری که از آیه برداشت می شود مشخص می شود، که این آیه در بیان ولایت و سرپرستی جامعه است، بنابر این آیه دلالت بر امامت و ولایت امام علی(ع) می کند. یکی از ویژگی هایی که از امتیازات خاص امام علی در این آیه شمرده می شود این است که با وجود اینکه ایشان در حال نماز و رکوع بود، اما این خاتم بخشی حضرت را از لحظه ای از خدا غافل نکرد، نشانه این امر تأیید عبادت مخلصانه امام علی توسط خداوند با نزول این آیه می باشد.
شأن نوزل آیه
از جمله آياتي كه به اتفاق اكثر مفسران و اهل حديث درباره امام علي(ع) نازل شده است آيه ﴿انما وليكم الله و رسوله و الذين امنوا الذين يقيمون الصلوه و يؤتون الزكوه و هم راكعون﴾[۱] سرپرست و رهبر شما تنها خدا است، و پيامبر او، و آنهايي كه ايمان آورده‌اند و نماز را برپاي دارند و در حال ركوع زكات مي‌پردازند.» مي‌باشد.
در شأن نزول آيه از عبدالله بن عباس چنين نقل شده است كه ابوذر غفاري گفت: روزي از روزها با رسول خدا(ص) در مسجد نماز مي‌خواندم، سائلي وارد مسجد شد و از مردم تقاضاي كمك كرد ولي كسي چيزي به او نداد، او دست خود را به آسمان بلند كرد و گفت: خدايا تو شاهد باش كه من در مسجد رسول تو تقاضاي كمك كردم ولي كسي جواب مساعد به من نداد. در همين حال علي(ع) كه درحال ركوع بود با انگشت كوچك دست راست خود اشاره كرد سائل نزديك آمد و انگشتر را از دست آن حضرت بيرون آورد، پيامبر(ص) كه در حال نماز بود اين جريان را مشاهده كرد و هنگامي كه از نماز فارغ شد، سر به سوي آسمان بلند كرد و چنين گفت: «خداوندا برادرم موسي از تو تقاضا كرد كه روح او را وسيع گرداني و كارها را بر او آسان سازي و گره از زبان او بگشائي تا مردم گفتارش را درك كنند، و نيز موسي درخواست كرد هارون را كه برادرش بود وزير و ياورش قرار دهي و بوسيله او نيرويش را زياد كني و در كارهايش شريك سازي. خداوندا من محمد پيامبر و فرستاده توأم. سينه مرا گشاده كن و كارها را بر من آسان ساز از خاندانم علي را وزير من گردان تا بوسيله او پشتم قوي و محكم گردد. ابوذر مي‌گويد: هنوز دعاي پيامبر(ص) پايان نيافته بود كه جبرئيل نازل شد. و به پيامبر(ص) گفت بخوان، پيامبر(ص) فرمود چه بخوانم، گفت بخوان انما وليكم الله و رسوله و الذين امنو...[۲]
البته اين شأن نزول از طرق مختلف نقل شده كه گاهي در جزئيات و خصوصيات مطلب با هم تفاوت دارند. ولي اساس و عصاره همه يكي ياست.
دلالت آیه بر ولایت امیر المؤمنین(ع)
اين آيه كه با كلمه «انما» كه در لغت عرب به معناي انحصار مي‌آيد شروع شده و مي‌گويد: ولي و سرپرست و متصرف در امور شما تنها خدا و پيامبر و كساني كه ايمان آورده‌اند و نماز را به پا مي‌دارند و در حال ركوع زكات مي‌دهند، مي‌باشند شك نيست كه ركوع در اين آيه به معني ركوع نماز است، نه به معني خضوع، زيرا در عرف شرع هنگامي كه ركوع گفته مي‌شود. به همان معني معروف آن يعني ركوع نماز است. و همچنين كلمه «ولي» در آيه مورد بحث به معناي دوست و ياور و ناصر نيست زيرا ولايت به معناي دوستي و ياري كردن مخصوص كساني نيست كه نماز مي‌خوانند و در حال ركوع زكات مي‌دهند بلكه همه مسلمين بايد همديگر را دوست بدارند و به همديگر كمك كنند. پس منظور از «ولي» در آيه فوق به معني سرپرستي و رهبري مي‌باشد.
بنابراين آيه از آياتي است كه دلالت بر ولايت و امامت علي(ع) مي‌كند و از اين رو به آيه ولايت معروف و مشهور مي‌باشد. شأن نزول كه در آيه ولايت ذكر شد علاوه بر كتب شيعه در كتابهاي معتبر اهل سنت بطور گسترده ذكر شده است.[۳]
علی غرق در عبادت پروردگار
برخي مطرح نموده اند که با توجه به اينكه امام علي در حال نماز غرق در مناجات پروردگار مي‌باشد تا جايي كه تير از پايش بيرون آوردند و او متوجه نشد، چگونه ممكن است صداي سائل را شنيده باشد و به او توجه پيدا كند؟
پاسخ اين است که شنيدن صداي سائل و به كمك او پرداختن توجه به خويشتن نيست بلكه عين توجه به خدا است. علي(ع) در حال نماز از خود بيگانه بود نه از خدا، و بيگانگي از خلق خدا بيگانگي از خدا است، به عبارت ديگر پرداخت زكات در حال نماز انجام عبادت در ضمن عبادت است نه انجام يك عمل مباح در ضمن عبادت، بنابر این از آنجا كه مقام امام علي(ع) و عظمت عبادت او (دادن انگشتر در حال نماز به سائل) در نزد خدا بسيار ارزشمند است لذا خداوند در شأن این عبادت این آیه را نازل کرد و او را به عنوان امام و سرپرست مسلمين بعد از پيامبر معرفي نموده است و ولايت و رهبري آن حضرت را در ادامه ولايت خويش و پيامبرش قرار داده است. پس آن عمل بايد از اهميت و جايگاهي بلندي برخوردار باشد كه در برابر آن از خداوند چنين امتيازي دريافت مي‌دارد.
مطالعه بيشتر
۱ . امامت در پرتو كتاب و سنت،مهدي سحاوي.
۲ . شيعه در اسلام، علامه طباطبايي.
۳ . امامت و رهبري، مرتضي مطهري.
۴ . اعتقاد ما، مكارم شيرازي.
منابع
- ↑ . مائده/ ۵۵.
- ↑ نصر الدين، ايحي، كتاب المواقف، بيروت، دارالجيل، چاپ اول، ۱۹۹۷ م؛ ابن حجر هيثمي، احمد بن محمد، صواعق المحرقه، بيروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۹۹۷ م، ص۱۰۴.
- ↑ . طبرسي، بن جرير، جامع بيان، بيروت، دارالفكر، ج۶، ص۳۸۹؛ جصاص، احكام القرآن، بيروت، دارالكتب العلميه، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۲، ص۵۵۷؛ حاكم حسكاني، شواهد التنزيل، احياء الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۱، ج۱، ص۲۰۹؛ قرطبي، تفسير قرطبي، بيروت، مؤسسه التاريخ العربي، ۱۴۰۵ ق، ج۶، ص۲۲۱.