راه‌های مهار شهوت: تفاوت میان نسخه‌ها
(←توجه به كرامت ذات: اصلاحات ساختاری.) |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
چگونه می‌توان شهوات را مهار کرد؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}}برای مهار شهوات، راهکارهای کلی، مانند [[تفکر]] در آثار منفی [[شهوت|شهوت‌رانی]] و توجه به کرامت انسانی ذکر شده است. استفاده از [[برنامه عملی محاسبه نفس]] و در نظر گرفتن [[مجازات]] در صورت ارتکاب گناه از دیگر راهکارهای کنترل شهوت است. | ||
ترک دوستان بد، دوری از مکان‌های لغزش‌انگیز و ترک افکار تحریک‌آمیز نیز برای مهار شهوات ضروری شمرده شده است. | |||
اگر | == راهکارهای مبنایی == | ||
=== تفکر و اندیشه === | |||
یکی از عواملی که باعث می‌شود [[انسان]] نتواند [[شهوات]] خود را مهار کند، [[غفلت]] و ناآگاهی است. اگر انسان در شبانه روز سرگرم زندگی دنیا بوده، [[یاد خدا]] و [[یاد مرگ]] را فراموش کند و به نتیجه کارهای خود نیاندیشد، گرفتار [[گناه]] می‌شود. در مقابل، اگر به دستورات خدا توجه داشته و یاد [[قیامت]] را در نظر داشته باشد، مرتکب گناه نخواهد شد. به گفته [[امام علی(ع)]] هر کس قلبش را با [[تفکر|فکر]] و اندیشه آباد کند، اعمالش در باطن و ظاهر خوب خواهد شد.<ref>امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۱.</ref> | |||
=== | === در نظر گرفتن مجازات برای خود === | ||
{{همچنین ببینید|برنامه عملی محاسبه نفس}} | |||
یکی از راه‌های مهار شهوات، استفاده از تنبیه و [[مجازات]] است. در این شیوه، باید انسان در آغاز، با خود عهد کند اگر مرتکب گناهی شد، خودش را مجازات کند. برای نمونه، با خود شرط کند که اگر به [[نامحرم]] نگاه کرد، خود را به مدتی معین از تماشای فیلم مورد علاقه‌اش محروم کند یا روزی را [[روزه]] بگیرد. | |||
اگر انسان | اگر مدتی انسان به این برنامه ادامه دهد، راه ورود [[شیطان]] به خود را محدود کرده و می‌تواند [[نفس امّاره]] را مهار کند. در روایتی امام علی(ع)، گرسنگی را برای به اسارت درآوردن نفس و شکستن عادت‌های بد، کمک‌کار خوبی دانسته است.<ref>امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۲.</ref> | ||
=== | === توجه به کرامت انسانی === | ||
اگر انسان به کرامت و ارزش خود توجه کند، ویژگی‌های بد و ارتکاب گناه را در شأن خود ندانسته و از آنها بی‌زار خواهد شد. وقتی انسان فهمید روح او از عالم بالا آمده، شهوت‌ها و خواسته‌های حیوانی در نظرش بی‌ارزش و تمایل به ویژگی‌های اخلاقی در وجودش زنده خواهد شد. به گفته امام علی(ع)، هر کس که نفس خودش را گرامی بدارد، شهوت‌ها برایش کوچک و بی‌ارزش خواهد بود.<ref>امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۴.</ref> | |||
انسان | === ترک دوستان بد === | ||
انسان موجودی اثرپذیر است و بسیاری از ویژگی‌هایش را از انسان‌های دیگر که با آنها در ارتباط است می‌گیرد. در این میان، دوستان نزدیک تأثیر بیشتری بر رفتار انسان می‌گذارند. دوستی کردن با افراد فاسد، باعث یادگیری رفتارهای زشت شده و کنترل شهوات را سخت می‌کند. بر پایه روایتی، [[امام علی(ع)]] از همنشینی با دوست بد نهی کرده است؛ زیرا او همنشین خود را به هلاکت رسانده و به [[آبرو|آبرویش]] زیان می‌رساند.<ref>امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۸.</ref> | |||
=== | === دوری از مکان‌های لغزش‌انگیز === | ||
برای مهار شهوات، ضروری است چشم و گوش از منظره‌های شهوت‌انگیز دور باشد. انسان نباید در مجالسی که گناه انجام می‌شود شرکت کند. در اسلام توصیه شده است که انسان در مجالس حرام مانند مجلس قمار و [[شراب]] شرکت نکند. نگاه به نامحرم و خلوت با زن نامحرم نداشته و با [[نامحرم]] شوخی نکند. | |||
به گفته امام علی(ع) وقتی چشم، شهوت را ببیند، قلب از عاقبت‌اندیشی نابینا می‌شود.<ref>امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۹.</ref> در آیه{{قرآن|قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِم}} به [[مؤمن|مؤمنان]] دستور داده شده چشمان خود را از نگاه به نامحرم فرو بندند.<ref>نور: ۲۹.</ref> | |||
به | === توجه به آثار منفی شهوت‌رانی === | ||
برای شهوت‌رانی، آثار منفی روانی، اجتماعی و اخروی ذکر شده است که توجه به آنها در مهار آن اثرگذار می‌باشد. رها گذاشتن شهوات، در زندگی خصوصی انسان نیز آثار نامطلوبی به‌جا می‌گذارد. | |||
اختلال‌های فکری و روانی مثل [[افسردگی]] و [[اضطراب]]، ضعف حافظه، گوشه‌گیری، [[پرخاشگری]]، [[ناامیدی]]، اعتیاد به مسائل جنسی و ضعف اراده، از جمله آثار فردی [[انحرافات جنسی]] و میل به شهوات است. | |||
== راهکارهای عملی == | |||
برای مهار شهوات، راهکارهایی عملی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | |||
==راهکارهای | * وقتی افکار جنسی به ذهن خطور می‌کند، بلافاصله به یاد خدا افتاده و آسیب‌های معنوی گناه را به یاد می‌آورد. | ||
* اوقات فراغت خود را با فعالیت‌هایی مانند مطالعه، ورزش، [[زیارت]] و [[عبادت]] پر کند. | |||
* ایمان خود را تقویت کرده و از [[دعا]] و [[توسل]] غافل نشود. | |||
* از نگاه کردن به تصاویر و فیلم‌های تحریک‌آمیز پرهیز کند. | |||
برای مهار شهوات، | * از فکر کردن و تصور مسائل جنسی خودداری کند.<ref>خود ارضایی یا ارضای انحرافی جنسی، مؤسسه پژوهشی فرهنگی اشراق، نشر مبعث، چاپ اوّل، ۱۳۷۹.</ref> | ||
* وقتی | |||
* اوقات فراغت خود را با فعالیت‌هایی مانند مطالعه، | |||
* | |||
* از نگاه | |||
* از | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
* | == مطالعه بیشتر == | ||
* | * حسین مظاهری، عوامل کنترل غرائز در زندگی انسان، انتشارات مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، چاپ اول، ۱۳۶۶ش. | ||
* مرتضی مطهری، اخلاق جنسی در اسلام و غرب، تهران، انتشارات صدرا، چاپ چهارم، ۱۳۶۸ش. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | |||
| شاخه اصلی = اخلاق | |||
| شاخه فرعی۱ = تهذیب نفس | |||
| شاخه فرعی۲ = محاسبه نفس | |||
| شاخه فرعی۳ = | |||
}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه =شد | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = شد | ||
| ?§?±?¬?§?¹?§?? = | | ?§?±?¬?§?¹?§?? = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = | | کیفیت = | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:فضایل اخلاقی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۸
چگونه می‌توان شهوات را مهار کرد؟
برای مهار شهوات، راهکارهای کلی، مانند تفکر در آثار منفی شهوت‌رانی و توجه به کرامت انسانی ذکر شده است. استفاده از برنامه عملی محاسبه نفس و در نظر گرفتن مجازات در صورت ارتکاب گناه از دیگر راهکارهای کنترل شهوت است.
ترک دوستان بد، دوری از مکان‌های لغزش‌انگیز و ترک افکار تحریک‌آمیز نیز برای مهار شهوات ضروری شمرده شده است.
راهکارهای مبنایی
تفکر و اندیشه
یکی از عواملی که باعث می‌شود انسان نتواند شهوات خود را مهار کند، غفلت و ناآگاهی است. اگر انسان در شبانه روز سرگرم زندگی دنیا بوده، یاد خدا و یاد مرگ را فراموش کند و به نتیجه کارهای خود نیاندیشد، گرفتار گناه می‌شود. در مقابل، اگر به دستورات خدا توجه داشته و یاد قیامت را در نظر داشته باشد، مرتکب گناه نخواهد شد. به گفته امام علی(ع) هر کس قلبش را با فکر و اندیشه آباد کند، اعمالش در باطن و ظاهر خوب خواهد شد.[۱]
در نظر گرفتن مجازات برای خود
یکی از راه‌های مهار شهوات، استفاده از تنبیه و مجازات است. در این شیوه، باید انسان در آغاز، با خود عهد کند اگر مرتکب گناهی شد، خودش را مجازات کند. برای نمونه، با خود شرط کند که اگر به نامحرم نگاه کرد، خود را به مدتی معین از تماشای فیلم مورد علاقه‌اش محروم کند یا روزی را روزه بگیرد.
اگر مدتی انسان به این برنامه ادامه دهد، راه ورود شیطان به خود را محدود کرده و می‌تواند نفس امّاره را مهار کند. در روایتی امام علی(ع)، گرسنگی را برای به اسارت درآوردن نفس و شکستن عادت‌های بد، کمک‌کار خوبی دانسته است.[۲]
توجه به کرامت انسانی
اگر انسان به کرامت و ارزش خود توجه کند، ویژگی‌های بد و ارتکاب گناه را در شأن خود ندانسته و از آنها بی‌زار خواهد شد. وقتی انسان فهمید روح او از عالم بالا آمده، شهوت‌ها و خواسته‌های حیوانی در نظرش بی‌ارزش و تمایل به ویژگی‌های اخلاقی در وجودش زنده خواهد شد. به گفته امام علی(ع)، هر کس که نفس خودش را گرامی بدارد، شهوت‌ها برایش کوچک و بی‌ارزش خواهد بود.[۳]
ترک دوستان بد
انسان موجودی اثرپذیر است و بسیاری از ویژگی‌هایش را از انسان‌های دیگر که با آنها در ارتباط است می‌گیرد. در این میان، دوستان نزدیک تأثیر بیشتری بر رفتار انسان می‌گذارند. دوستی کردن با افراد فاسد، باعث یادگیری رفتارهای زشت شده و کنترل شهوات را سخت می‌کند. بر پایه روایتی، امام علی(ع) از همنشینی با دوست بد نهی کرده است؛ زیرا او همنشین خود را به هلاکت رسانده و به آبرویش زیان می‌رساند.[۴]
دوری از مکان‌های لغزش‌انگیز
برای مهار شهوات، ضروری است چشم و گوش از منظره‌های شهوت‌انگیز دور باشد. انسان نباید در مجالسی که گناه انجام می‌شود شرکت کند. در اسلام توصیه شده است که انسان در مجالس حرام مانند مجلس قمار و شراب شرکت نکند. نگاه به نامحرم و خلوت با زن نامحرم نداشته و با نامحرم شوخی نکند.
به گفته امام علی(ع) وقتی چشم، شهوت را ببیند، قلب از عاقبت‌اندیشی نابینا می‌شود.[۵] در آیه﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِم﴾ به مؤمنان دستور داده شده چشمان خود را از نگاه به نامحرم فرو بندند.[۶]
توجه به آثار منفی شهوت‌رانی
برای شهوت‌رانی، آثار منفی روانی، اجتماعی و اخروی ذکر شده است که توجه به آنها در مهار آن اثرگذار می‌باشد. رها گذاشتن شهوات، در زندگی خصوصی انسان نیز آثار نامطلوبی به‌جا می‌گذارد.
اختلال‌های فکری و روانی مثل افسردگی و اضطراب، ضعف حافظه، گوشه‌گیری، پرخاشگری، ناامیدی، اعتیاد به مسائل جنسی و ضعف اراده، از جمله آثار فردی انحرافات جنسی و میل به شهوات است.
راهکارهای عملی
برای مهار شهوات، راهکارهایی عملی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از:
- وقتی افکار جنسی به ذهن خطور می‌کند، بلافاصله به یاد خدا افتاده و آسیب‌های معنوی گناه را به یاد می‌آورد.
- اوقات فراغت خود را با فعالیت‌هایی مانند مطالعه، ورزش، زیارت و عبادت پر کند.
- ایمان خود را تقویت کرده و از دعا و توسل غافل نشود.
- از نگاه کردن به تصاویر و فیلم‌های تحریک‌آمیز پرهیز کند.
- از فکر کردن و تصور مسائل جنسی خودداری کند.[۷]
مطالعه بیشتر
- حسین مظاهری، عوامل کنترل غرائز در زندگی انسان، انتشارات مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، چاپ اول، ۱۳۶۶ش.
- مرتضی مطهری، اخلاق جنسی در اسلام و غرب، تهران، انتشارات صدرا، چاپ چهارم، ۱۳۶۸ش.
منابع
- ↑ امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۱.
- ↑ امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۲.
- ↑ امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۴.
- ↑ امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۸.
- ↑ امینی، ابراهیم، خودسازی، قم، انتشارات شفق، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش، ص۱۰۹.
- ↑ نور: ۲۹.
- ↑ خود ارضایی یا ارضای انحرافی جنسی، مؤسسه پژوهشی فرهنگی اشراق، نشر مبعث، چاپ اوّل، ۱۳۷۹.