راه‌‌های تقویت ایمان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (A.ahmadi صفحهٔ استقامت در ایمان را به راه‌‌های استقامت در ایمان منتقل کرد) |
(بدون تفاوت)
| |
نسخهٔ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۵۳
چگونه می‌توان در ایمان ثابت قدم بود؟
ایمان باور قلبی است که عواملی در تقویت یا تضعیف آن دخالت دارند. از عوامل تقویت کننده ایمان ارزیابیِ کارهایِ هر روز و مراقبت از اعمال در طول روز است که باعث می‌شود انسان دچار غفلت نشود. مداومت در عبادت، محبت به اولیای خدا، یاد خدا و همچنین توبه و پشیمانی از گناهان، ایمان را تقویت می‌کند.
در طرف مقابل عواملی وجود دارد که ایمان را ضعیف کند. دل بستن و شیفتهٔ دنیا شدن، ایمان را سست می‌کند. هوای نفس، انسان را به لذت‌های دنیایی (بدون در نظر گرفتن آخرت) تشویق می‌کند. غافل شدن از یاد خدا، از مرگ و از معصومان(ع) هم، در اینکه در ایمان‌مان ثابت قدم نباشیم تأثیرگذار هستند.
عوامل تقویت‌کننده ایمان
از عوامل تقویت کننده ایمان چنین برشمرده‌اند:
مداومت در عبادت و ذکر
مداومت در نماز اول وقت، یک صفحه قرآن خواندن در ساعت معین، ذکر خاصی در زمان معین و نماز شب، باعث می‌شود تا غفلت از انسان دور شود؛ ولی اگر این کارها به‌طور مداوم و در زمانی معین نباشد، اثر غفلت‌زدایی و تقویت ایمان را ندارند.[۱]
عبادت‌های روزانه مثل نمازهای واجب، نماز شب و عبادت‌های موسمی مثل روزه، حج و اعتکاف اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.[۲]
ذکر دو گونه است: ذکر لفظی و ذکر قلبی که ذکر لفظی مقدمه‌ای برای ذکر قلبی است.[۳]
آنچه در دعا و نیایش اهمیت دارد باور به فقر و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی خداوند است. در تعبیرات دینی در مکان‌ها و زمان‌های گوناگون، دعاهایی گفته شده که بهره‌گیری از آنان برای تقویت ایمان تأثیرگذار است.[۴]
محاسبه نفس و توبه
محاسبه نفس یعنی انسان خوب و بد اعمال و رفتار خود در طول روز را ارزیابی کند. برای اعمال خوب سجده شکر و برای اعمال بد توبه واقعی به جای آورد. در کنار محاسبه نفس، مراقبه نیز لازم است؛ یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.
برای توبه دو پایه اصلی وجود دارد: پشیمانی نسبت به گناهان و تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.[۵] شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن حقوق مردم» و «ادای حقوق الهی» است. شب زنده‌داری به جهت سخت بودن می‌تواند نقش موثری در خارج شدن از حال و هوای گناه داشته باشد.[۶]
محبت به اولیاء الهی
کسی که فردی را برای خود، انسان کامل شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل عرفان، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خودبه‌خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، توسل به آنها، زیارت آنها و هدیه دادن کارهای خوب به آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.[۷]
زیارت و ملاقات برادران دینی و علمای دینی و مؤمنان حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.[۸]
عوامل تضعیف‌کننده ایمان
برخی از عواملی که ایمان را ضعیف می‌کنند چنین‌اند:
دل بستن به دنیا و پیروی از هوای نفس
دنیا به خودی خود با ارزش است؛ ولی انحراف از جایی شروع می‌شود که انسان به دنیا دل ببندد. نباید به دنیا به‌طور مستقل و به خاطر خودش توجه کرد؛ بلکه دنیا وسیله‌ای است برای رسیدن به امور با ارزش‌تر.[۹]
هوای نفس توجه انسان را فقط به سوی دنیا متوجه می‌کند و شیطان آن را زیبا نشان داده و تأیید می‌کند. شیطان، اعمال زشت را به انسان زیبا نشان می‌دهد. او با دادن وعده‌های دروغ، انسان را به کارهایی دعوت می‌کند که انجامش باعث ضعیف شدن ایمان می‌شود. همچنین با ترساندن او از نتیجه کارهای خیر، انسان را فریب می‌دهد.[۱۰]
غفلت
غافل شدن از خدا و غافل شدن از نقش پیامبر و امامان(ع) در زندگی، ایمان انسان را ضعیف می‌کند. گاهی انسان از اینکه در این دنیا مسافر است و لازم است از دنیای ناقص به سوی کمال حرکت کند غافل می‌شود. در تعبیرات دینی از چنین انسانی با عنوان مست یا خوابیده یاد می‌شود.[۱۱]
.
منابع
- ↑ . مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی او، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۲ش، ص۱۰۷.
- ↑ . دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۰.
- ↑ . دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۲.
- ↑ دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۶.
- ↑ . مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۴۵.
- ↑ برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۶۷.
- ↑ دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۸.
- ↑ دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۵۰.
- ↑ برگرفته از مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۱۳.
- ↑ برگرفته از مصباح یزدی، محمد تقی، اخلاق در قرآن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ برگرفته از جوادی آملی، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، نشر اسراء، چاپ سوم، ۱۳۷۹ش، ص۲۳.