بداء در برزخ و قیامت

سؤال

آیا در قیامت و برزخ نیز بداء رخ می‌دهد؟

بداء در لغت به معنای ظهور پس از پنهان بودن است. لازمه این معنای بداء، جهل و تبدیل نظر می‌باشد. این معنای بداء، در مورد خداوند کاربرد ندارد؛ زیرا خداوند با علم خود همه چیز را می‌داند و در اراده او تغییر راه ندارد.

بداء برای انسان در هر سه مرحله دنیا، برزخ و قیامت حاصل می‌شود؛ زیرا انسان براساس علم خود، نتیجه‌ای را گمان می‌برد ولی آن نتیجه واقع نمی‌شود.

بداء در مورد خداوند به این معنا است که آنچه خداوند از قبل می‌دانسته ولی برای انسان‌ها معلوم نبوده، آن‌را اظهار و آشکار می‌سازد.

بداء در اصل برزخ و قیامت

بداء در اصل برزخ و قیامت، وجود نخواهد داشت؛ زیرا برزخ، فاصله مرگ تا قیامت است و اکنون وجود دارد. قیامت نیز از وعده‌های حتمی الهی است و عقل و شرع بر ضرورت آن تأکید دارند.

بنابر این بداء در اصل قیامت و برزخ که یکی واقع شده (برزخ) و دیگری حتمی است (قیامت)، وجود نخواهد داشت.

بداء در جزئیات برزخ و قیامت

بداء در خداوند تنها در علم فعلی او حاصل می‌شود. و علم فعلی پیرامون تغییرات در این جهان است. برزخ و قیامت ورای این جهان هستند، در نتیجه در جزئیات برزخ و قیامت نیز بداء حاصل نمی‌شود.