نمایش مبدأ برای منظور از دستور به بخشیدن یهودیان در سوره مائده

{{شروع متن}}
{{سوال}}
در آیه ۱۳ سوره مائده قوم یهود تحریف کننده کلام خدا معرفی شده‌اند در حالیکه خدا به پیامبر(ص) می‌فرماید: از آن‌ها درگذر و آن‌ها را عفو کن. چرا؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
آیه ۱۳ سوره مائده، کیفر عهد شکنی یهودیان را بیان می‌کند. در انتهای آیه خداوند، [[حضرت محمد(ص)]] را مکلف به بخشش یهودیان می‌کند. در تفسیر این دستور آمده است که منظور، بخشش گروه قلیلی از یهودیان است که عهدشکنی نکرده‌اند و به آموزه‌های خدا پایبند بوده‌اند. اما عده دیگری از مفسران دستور بخشش، را شامل جمیع یهودیان می‌دانند زیرا کسی که کار خطایی انجام نداده است، دلیلی ندارد مشمول عفو شود، بنابر این به دلیل شخصیت پیامبر(ص) و سیاست عفو و بخشش در [[اسلام]]، این دستور به رسول گرامی(ص) داده شده است.

== متن آیه ==
{{قرآن بزرگ|فَبِمَا نَقْضِهِمْ مِیثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِیَةً ۖ یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَنْ مَوَاضِعِهِ ۙ وَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ ۚ وَلَا تَزَالُ تَطَّلِعُ عَلَیٰ خَائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِیلًا مِنْهُمْ ۖ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاصْفَحْ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ|ترجمه=پس به [سزای] پیمان شکستنشان لعنتشان کردیم و دلهایشان [یهودیان] را سخت گردانیدیم. [به طوری که] کلمات را از مواضع خود تحریف می‌کنند، و بخشی از آن چه را بدان اندرز داده شده بودند به فراموشی سپردند؛ و تو همواره بر خیانتی از آنان آگاه می‌شوی، مگر [شماری] اندک از ایشان [که خیانت کار نیستند.] پس، از آنان درگذر و چشم پوشی کن که خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.|سوره=مائده|آیه=۱۳}}

== کیفر پیمان‌شکنی یهودیان ==
در این آیه کیفر و سزای قدرناشناسی یهودیان نسبت به عهد و پیمان‌شان بیان شده است. گمراه شدن از راه میانه و مستقیم، انواع نقمت‌ها و [[عذاب|عذاب‌]]ها که [[خدا]] بعضی از آن‌ها را که همان لعنت و قساوت قلوب باشد به خود نسبت داده است. بعضی دیگر از کیفرها به خود [[بنی‌اسرائیل]] نسبت داده شده است و آن نقمتی است که جمله «ولا تزال..» آن را در نظر دارد. استثنای قلیلی از بنی‌اسرائیل در انتهای آیه، با این معنا منافات ندارد که لعنت و عذاب متوجه این امت و قوم نژادپرست بشود.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی، بی‌تا، صص ج۵،۳۹۱_۳۹۲.</ref>

== دستور به عفو گروه اندکی از بنی اسرائیل ==
در ذیل آیه، گروه اندکی از بنی اسرائیل که وفادار به پیمان‌های الهی، وارسته از تحریف‌گری و خیانت و پایبند به دستورات خدا بوده‌اند استثناء شده است. یک گروه سالم ولو اندک نباید در آتش دیگران بسوزند؛ بنابراین دستور به عفو و بخشش یهودیان که با ضمیر «عنهم» آمده است، فقط به گروه سالم برمی‌گردد. با این بیان، هیچ گونه شبهه یا تناقضی در صدر و ذیل آن یافت نمی‌شود و دلالت آیه روشن است.<ref>هاشمی رفسنجانی، علی اکبر و دیگران، راهنما، قم: دفتر انتشارات اسلامی، اوّل، ۱۳۷۴، ج۴، ص۲۸۵.</ref>

== دستور به عفو همه بنی اسرائیل ==
در تفسیری دیگر، برخی از مفسران احتمال داده‌اند، ضمیر «عنهم» در آیه به همه بنی‌اسرائیل برگردد. چون اقلیت صالح خیانتی مرتکب نشده‌اند تا مشمول عفو قرار گیرند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، یازدهم، ۱۳۶۸، ج۴، ص۳۱۳.</ref> اگر آیه چنین تفسیر شود، این معنا می‌شود، که آزارها و اذیت‌هایی که از ناحیه بنی‌اسرائیل بر شخص [[پیامبر(ص)]] وارد شد؛ از آن‌ها چشم پوشی کند و آن‌ها را مورد عفو قرار دهد؛ این معنا هیچ محذور و تعارضی را به همراه ندارد. این گونه رفتار در سیره عملی [[معصومان]] فراوان دیده می‌شود و هیچ وقت دشمنی دشمن را به رخ نکشیده‌اند و این خود عین سیاست است. با این بیان، هیچ تناقضی در آیه مورد بحث وجود ندارد و با هر یک از دو تفسیر سازگار است.


{{مطالعه بیشتر}}

== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
 | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه فرعی۱ = اسامی و اوصاف قرآن
| شاخه فرعی۲ = عدم اختلاف و تناقض در قرآن
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه = شد
 | تیترها = شد
 | ویرایش = شد
 | لینک‌دهی = شد
 | ناوبری =
 | نمایه = شد
 | تغییر مسیر = شد
 | ارجاعات =
 | بازبینی نویسنده = 
 | بازبینی =
 | تکمیل =
 | اولویت = ج
 | کیفیت = ج
}}
{{پایان متن}}

[[رده:آیات قرآن]]