نمایش مبدأ برای ازدواج دختر امام علی(ع) با خلیفه دوم

{{شروع متن}}

{{سوال}}
چرا حضرت علی(ع) دختر خود را به ازدواج خلیفه دوم درآورد؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
در مورد ازدواج [[ام کلثوم دختر امام علی(ع)|ام‌کلثوم دختر امام علی(ع)]] با [[خلیفه دوم]]، بین علمای [[شیعه]] اختلاف است. عده‌ای تحقق این [[ازدواج]] را از اساس دروغ دانسته و سند این واقعه را ضعیف شمرده‌اند. تعدادی از علماء براساس روایاتی که در [[کتاب کافی]] نقل شده، قبول این ازدواج توسط [[امام علی(ع)]] را از سر اجبار و مصلحت دانسته‌اند. عده دیگری ام‌کلثوم را [[ربیبه]] امام علی(ع) و دختر [[اسماء بنت عمیس]] از [[ابوبکر]] می‌دانند.

== دروغ بودن ازدواج دختر امام علی با خلیفه دوم ==
برخی از علمای شیعه مانند [[شیخ مفید]] ازدواج ام‌کلثوم، دختر امام علی(ع) با خلیفه دوم، را منکر شده و این مطلب را بی‌اعتبار دانسته‌اند.<ref>حسینی، سید جواد، در پاسخ به افسانه شهادت، ص۱۷۳.</ref>

میرحامد حسین صاحب کتاب «عبقات الانوار» در نفی این ازدواج کتابی به نام «افحام الاعداء والخصوم فی نفی تزویج سیدتنا ام کلثوم» نگاشته است و همچنین مرحوم بلاغی صاحب کتاب آلاء الرحمن نیز رساله مفصلی در نفی این ازدواج دارد.<ref>حسینی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، بی تا بی نا، ج۲، ص۵۷–۶۰.</ref>

== اجبار امام علی(ع) بر قبول ازدواج ==
عده‌ای از علما براساس روایاتی که در کتاب کافی آمده است، ازدواج دختر امام علی(ع)، با عمر را از سر اجبار و با نارضایتی عنوان کرده‌اند.

در کتاب کافی درباره ازدواج ام‌کلثوم چهار حدیث وارد شده در یکی از آن احادیث از امام صادق(ع) چنین آمده است: وقتی که عمر بن خطاب به خواستگاری ام‌کلثوم رفت، علی(ع) به او گفت: ام کلثوم کوچک است. عمر بن خطاب برگشت [[عباس بن عبدالمطلب]] را دید و گفت آیا من عیبی دارم. عباس گفت: چه عیبی؟ عمر بن خطاب گفت: برای خواستگاری نزد برادر زاده‌ات علی رفتم و او جواب رد داد، به خدا سوگند [[چاه زمزم]] را پر می‌کنم همه احتراماتتان را نابود می‌کنم و دو شاهد اقامه می‌کنم که علی دزدی کرده و دستش را می‌برم، عباس نزد علی آمد و ملاقات با عمر را به اطلاع آن حضرت رساند و از او درخواست کرد که امر ازدواج ام‌کلثوم را به من بسپار و حضرت علی(ع) هم چنین کرد و عباس هم ام‌کلثوم را به همسری عمر درآورد.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.</ref>

زراره از [[امام صادق(ع)]] درباره تزویج ام کلثوم به عمر پرسید حضرت امام صادق(ع) فرمود: ناموسی بود که از ما غصب کردند.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، چاپ آخوندی، ۱۳۶۲، ج۵، ص۳۴۶، باب تزویج ام کلثوم.</ref>

== ام‌کلثوم دختر اسماء بنت عمیس ==
براساس تحقیقی که [[آیت الله مرعشی]] انجام داده است، ام‌کلثومی که با [[عمر بن خطاب]] ازدواج کرده و از او صاحب فرزند شده غیر از ام‌کلثوم فرزند علی(ع) و [[فاطمه(س)]] است. این شخص ربیبه (دختر همسر) حضرت علی(ع) و دختر اسماء بنت عمیس از ابوبکر بوده است. آیت الله مرعشی در نامه مورخه ربیع الاول ۱۴۰۷ می‌نویسد: «ام‌کلثوم که با عمر ازدواج کرد ربیبه علی، دختر اسماء بنت عمیس و از ابوبکر بود، او کودک بود و پس از مرگ ابوبکر با ازدواج اسماء با علی(ع)، به خانه علی(ع) آمد و بزرگ شد و با عمر ازدواج کرد. او را همه جا ام کلثوم بنت علی(ع) می‌گفتند که با پسرش زید بن عمر در زمان [[امام حسن مجتبی(ع)]] فوت کردند، و امام مجتبی(ع) بر او و پسرش [[نماز میت]] خواند.

اما ام‌کلثوم دختر فاطمه(س) در [[کربلا]] بود و در شب یازدهم تا صبح مراقب فرزندان [[امام حسین(ع)]] بود که این خود دلیل دیگری بر نفی ازدواج او با عمر است زیرا اگر زن عمر بوده و فرزندی داشت در جریان کربلا منعکس می‌شد و در اسارت [[کوفه]] و [[شام]] مطرح می‌گشت و اصولاً برای او حرمتی قائل می‌شدند.

{{مطالعه بیشتر}}

== مطالعه بیشتر ==
# بزرگتر از دروغ، نوشته محمد علی.
# رساله فی تزویج ام کلثوم، نوشته آیت الله میلانی.

== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
 | شاخه اصلی = کلام
 |شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
 |شاخه فرعی۲ = امام علی(ع) و خلفا
 |شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه = شد
 | تیترها = شد
 | ویرایش = شد
 | لینک‌دهی = شد
 | ناوبری =
 | نمایه = شد
 | تغییر مسیر =
 | ارجاعات = 
 | بازبینی = شد
 | تکمیل =
 | اولویت = ج
 | کیفیت = ب
}}
{{پایان متن}}

[[رده:تاریخ و سیره معصومان]]
[[رده:امام علی(ع)]]