نمایش مبدأ برای اختیار انسان‌ها در به‌دست آوردن کفر یا ایمان

{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
چرا خداوندی که علت تامه موجودات است انسان کافر را، کافر خلق کرد؟ آیا این با عدل الهی سازگار است؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}[[ایمان]] و [[کفر]] را از صفاتی دانسته‌اند که انسان‌ها در به دست آوردن آن‌ها اختیار دارند. [[خداوند]] همه [[انسان|انسان‌ها]] را با [[اختیار]] آفریده و چنین نیست که [[کافر]] از ابتدا کافر [[خلقت|خلق]] شده باشد.

بر اساس [[قضا و قدر|قضا و قدر الهی]] نیز، کافر به صورت کافر خلق نشده است؛ بلکه انسانی مختار آفریده شده و زمانی که عوامل کفر یا ایمان را به‌وجود آورد، به نتیجه آن خواهد رسید. این فرایند انتخاب ایمان یا کفر، با این‌که در [[علم خداوند]] وجود دارد اما منافاتی با اختیار انسان نداشته و انسان با اختیار خود دست به انتخاب زده است.

== اختیار انسان از ابتدای تولد ==
{{پاسخ}}[[خداوند]] همه [[انسان|انسان‌ها]] را براساس [[حکمت خدا|حکمت]] و [[عدل الهی|عدل]] خود، با [[اختیار]] می‌آفریند و [[کافر]] را به صورت کافر [[خلقت|خلق]] نمی‌کند. هر فردی بر اساس قواعد حاکم بر طبیعت، به صورت انسان متولد شده و با افعالی که به اختیار خود انجام می‌دهد، کافر یا [[مؤمن]] می‌شود. بنابراین، [[ایمان]] و کفر دو صفت است که انسان‌ها در متصف شدن به آن اختیار دارند.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج۵، باب قضاء و قدر، ح۲.</ref>  

خداوند پس از [[آفرینش انسان]] و اختیار دادن به او، به رستگاری آنها نیز کمک کرده است؛ فرستادن پیامبران، نزول کتاب‌های آسمانی، اعطای [[تفکر|قدرت تفکر]] برای تشخیص راه درست و تشویق به [[پاداش]] و ترساندن از [[عذاب]]، برخی از راه‌هایی است که خداوند برای مؤمن شدن، در اختیار همه انسان‌ها قرار داده است.<ref>ترجمه و شرح تجرید الاعتقاد، ص۴۶۰.</ref>

== قضا و قدر و اختیار انسان ==
[[قضا و قدر|قضا و قدر الهی]] با [[اختیار انسان]] سازگاری دارد. براساس قضا و قدر الهی، کافر به صورت کافر خلق نشده؛ بلکه انسانی مختار آفریده شده که کفر را اختیار کرده است.

قضا و قدر الهی به تشریعی و تکوینی تقسیم شده است:
* '''قضا و قدر تشریعی''' یعنی دستوراتی که خداوند به واسطه کتاب آسمانی و به واسطه [[پیامبران]] و [[امامان(ع)]] فرستاده است. بر اساس قضا و قدر تشریعی اگر فرد با قدرتی که خداوند به او داده دستورات او را پیروی کند [[رستگار]] شده و هر کس نافرمانی کند دچار [[عذاب]] خواهد شد؛ بنابراین قضا و قدر تشریعی با اختیار انسان سازگار است.
* '''قضا و قدر تکوینی''' همان حقایقی است که در [[هستی]]، وجود دارد و به دو قسم عِلْمی و عِیْنی تقسیم شده است:
::* قضا و قدر تکوینیِ علمی: تقدیر علمی یعنی خدا به حدود و ویژگی‌های اشیاء قبل از ایجاد آنها آگاه است. قضاء علمی یعنی [[علم خدا|علم خداوند]] به اینکه وجود شیء وقتی همه علت‌های آن موجود باشد، ضروری است، و از بین رفتن شیء زمانی که همه علت‌های آن موجود باشد، ضروری است.
::* قضا و قدر تکوینیِ عینی: تقدیر عینی عبارت است از اینکه شیء هنگام محقق شدنش در عالم بیرون، از علت‌های خود در وجود خارجی ویژگی‌هایی می‌گیرد. قضاء عینی عبارت است از ضروری بودن وجود شیء در زمانی که علت تامه آن، موجود باشد.<ref>محاضرات فی الالهیات، ص۲۲۵ ـ ۲۳۴ ـ ۲۲۳.</ref>

به مقتضای قضا و قدر عینیِ الهی، با تحقق علت، معلول نیز باید محقق شود؛ اگر این موجود انسان باشد، به مقتضای [[حکمت الهی]] مختار است، می‌تواند به اختیار خود، کفر یا ایمان را انتخاب کند؛ بنابراین خداوند، شخص را کافر نیافریده است. کفر صفتی عارضی است که قابل تغییر است.

همچنین باید توجه داشت که عالم تشریع و تکوین، دو عالم مجزا از هم هستند. خداوند این گونه نظام را پدیدآورده است که انسان در عالم تشریع مختار است و می‌تواند هر عملی خواست انجام دهد و از اعمال خود نتایجی را توقع داشته باشد.

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ = عدل الهی
| شاخه فرعی۲ = عدل
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه =شد
 | تیترها =شد
 | ویرایش =شد
 | لینک‌دهی =شد
 | ناوبری =
 | نمایه =شد
 | تغییر مسیر =
 | ارجاعات =
 | بازبینی نویسنده = 
 | بازبینی =شد
 | تکمیل =
 | اولویت =ج
 | کیفیت =ج
}}
{{پایان متن}}